خانه  > slide, سایر گروهها  >  گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر در آذرماه ۹۸

گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر در آذرماه ۹۸

خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آذر ماه ۹۸ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب‌ بی‌نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

خلاصه آنچه گذشت:

اخبار نقض حقوق بشر در آذر ماه ۹۸ با بیش از ۳۰ مورد اعدام، بازداشت‌های گسترده در سراسر کشور و محکومیت فعالان مدنی سیاسی و کارگری، بازداشت اتنیک‌ها و اقلیت‌های مذهبی و تبعیض علیه آنان، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، آلودگی بسیار زیاد هوا و محیط زیست و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آنها به احراز رسیده است.

اعدام

اعدام همچنان یکی از مهمترین موارد نقض حقوق بشر در ایران به شمار می رود. علیرغم تمام تلاش‌ها و فشارها هیچ آمار دقیقی از تعداد اعدام‌های انجام شده وجود ندارد و ایران حاضر به توقف این رویه خشونت بار در مجازات‌ها نیست.

آذر ماه با بیش از ۳۰ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در ایران بود. از مهمترین رویدادها در این حوزه نقض مجدد حکم اعدام مرجان داوری محقق و مترجم ۵۲ ساله محبوس در زندان قرچک ورامین توسط هیئت عمومی دیوان عالی کشور بود. پرونده خانم داوری جهت محاکمه مجدد به شعبه ۲۳ دادگاه انقلاب تهران به عنوان شعبه هم عرض ارجاع داده شد.

آزادی اندیشه و بیان

پس از اعتراضات آبان ماه مجمع عمومی سازمان ملل در این ماه، با استناد به گزارش‌های جاوید رحمان، گزارشگر ویژه‌ سازمان ‌ملل در امور حقوق‌بشر در ایران، با تصویب قطعنامه‌ای، تداوم نقض گسترده حقوق بشر توسط حکومت جمهوری اسلامی را محکوم کرد. شانزده کارشناس حقوق بشر نیز در این سازمان با صدور بیانیه‌ای نسبت به سرنوشت بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان‌ماه ابراز نگرانی کردند و از دستگاه قضایی ایران خواستند که موجبات یک دادرسی منصفانه را فراهم کرده و اصل برائت در خصوص آنها را رعایت کنند.

پیش از این ۳۹ سازمان حقوق بشری از جمله مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران از نمایندگی‌های دائم کشورها در سازمان ملل درخواست کرده بودند تا از قطعنامه مطرح شده در مجمع عمومی این سازمان در خصوص ابراز نگرانی نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران به ویژه در پی اعتراضات اخیر حمایت کنند.

همچنین پارلمان اروپا با صدور قطعنامه‌‌ای شدیدالحن نسبت به مرگ «تعداد زیادی افراد بی‌گناه»، با خانواده‌‌های کشته‌ شدگان و مجروحان در جریان اعتراضات آبان ابراز همبستگی کرده و ضمن محکومیت برخورد خشونت‌ آمیز نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران با معترضان در این اعتراضات، خواستار انجام تحقیقات در خصوص جانباختگان شده است.

در پی اعتراضات آبان ماه طبق اعلام منابع رسمی بازداشت های گسترده‌ای از جمله بازداشت ۱۳۶ شهروند، ۲۱ شهروند، ۴۵ شهروند، ۳۱ شهروند، ۳۹ شهروند، ۸ شهروند، ۹ شهروند، ۶۹ شهروند، ۱۶ شهروند، ۴۷۰ شهروند، ۵۴ شهروند، ۳۸۹ شهروند، ۱۰۷ شهروند، ۲۸۰ شهروند، ۸ شهروند، ۱۹ شهروند، ۷ شهروند، ۱۵ شهروند، ۳۶ شهروند، ۱۱ شهروند، ۲ شهروند، ۱۱ شهروند، ۵ شهروند، ۲۵۰ شهروند، ۴ شهروند، یک شهروند زن معترض در بوکان، مریم پایاب، میثم جولانی و تعدادی دیگر تحت عنوان تحت عنوان “لیدر و عامل اغتشاشات” و یا “عامل تیراندازی” در سراسر کشور بوقوع پیوست.

استفاده از این عناوین توسط مسئولین حکومتی و رسانه‌ها در ارتباط با بازداشت شدگان با توجه به موضع گیری های نهادهای امنیتی، باعث افزایش نگرانی در خصوص آنان می شود.

طی این گزارشات اشاره‌ای به هویت بازداشت شدگان نشده و تاکنون از سرنوشت این افراد خبری در دست نیست.

منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در رابطه با بازداشت دانشجویان در اعتراضات آبان ماه گفته بود: تعداد دانشجویان بازداشت شده در اعتراضات اخیر در کشور ۹۵ نفر بود که اکثر این دانشجویان آزاد شده‌اند.

لازم به ذکر است هرانا طی گزارشاتی از احراز هویت شماری از شهروندان بازداشت شده در مریوان و سروآباد، ۶۹ شهروند در خوزستان، ۲۰۴ شهروند در گچساران، ۹۵ شهروند دیگر در خوزستان و تعدادی از شهروندان بازداشت شده در یاسوج، بهبهان، تبریز، ارومیه، زنجان، میاندوآب و مشگین‌شهر در این ماه منتشر کرده است.

بجز موارد فوق محمد مساعد، کاوه دارالشفا، زهره صیادی، محمد کیانوش، رها عسکری‌ زاده، مهدی محمودیان، یکی از اعضای انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران، ۸ شهروند تحت عنوان “مدیران یک کانال تلگرامی و صفحه اینستاگرامی” ، مدیر سایت آپارات، یک شهروند زن در تهران، ۴ شهروند در اصفهان، مدیر یک کانال تلگرامی در تبریز، شماری از شهروندان در رابطه با “مراسم روز دانشجو” و سه شهروند در جریان تجمع اعتراضی به محتوای سریال “وارش” در این ماه بازداشت شدند.

همچنین سپیده قلیان، امیر امیرقلی، امیرحسین محمدی فرد، ساناز الهیاری، عسل محمدی، عاطفه رنگریز و مرضیه امیری مجموعاً به ۳۵ سال حبس، رضوانه محمدی به ۵ سال حبس، علی نوری به ۹ سال حبس ، آنیشا اسداللهی  به یک سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق، رها احمدی، آرمین سورانی، محمد ابوالحسنی، سامان زندیان، معین حاجی زاده، وحید قدیرزاده و لیلا میرغفاری مجموعا به ۲۹ سال حبس، ندا ناجی به ۵ سال و شش ماه حبس، سروش فرهادیان به یک سال زندان و‌ دو سال محرومیت از کار رسانه‌ای، راحله احمدی به ۴ سال و دو ماه حبس و مولود حاجی زاده به ۲ سال حبس و ۴ میلیون تومان جریمه نقدی که بخشی از حکم تعلیق و بخشش دیگر حکم جایگزین حبس به آن تعلق گرفته است؛ محکوم شدند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز از عفو و توقف احکام صادره علیه پرونده قضایی دانشجویان بازداشت شده در پی اعتراضات دیماه ۹۶ خبر داد. وی همچنین با تایید بازداشت دانشجویان در جریان اعتراضات آبان مدعی شد در اعتراضات آبان هیچ دانشجویی به خاطر ارتکاب جرم بازداشت نشد بلکه تعدادی به خاطر حضور در این فضا بازداشت شده بودند که همگی آنها آزاد شدند.

از دیگر مهمترین اخبار در این ماه می‌توان به احضار مهناز افشار، مصطفی تاجزاده، قربان بهزادیان نژاد، سعید سنگر، امضا کنندگان بیانیه ۷۷ نفر و محمود صادقی به مراجع قضایی، ارجاع پرونده محمد نوری‌زاد، عبدالرسول مرتضوی، محمدحسین سپهری، فاطمه سپهری و هاشم خواستار به دادگاه انقلاب، مجرم شناخته شدن مدیر مسئول کانال تلگرامی روزنامه ایران و سایت خبری رویداد ۲۴ و احضار شهناز اکملی به زندان جهت تحمل حبس اشاره کرد.

زندان

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود. در این ماه یک زندانی در زندان تهران بزرگ در سایه عدم رسیدگی پزشکی جان خود را از دست داد. همچنین مجید اسدی، رحیم غلامی، منیره عربشاهی و آتنا دائمی از دریافت خدمات درمانی محروم ماندند.

در آذر ماه چهار تن از دراویش گنابادی، چنگیز قدم خیری و افشین بایمانی در اعتصاب غذا به سر بردند و حمزه درویش، رحمت الله پاکزاد، پوریا رسالتی و مهدی فراحی در زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.

همچنین نوشین حکیمی، روحا ایمانی، یاشار پیری و کمال حسن رمضان به طور اجباری به مکان‌های دیگری منتقل شدند و با استفاده از جعل مدرک حمزه درویش به زندان لاکان رشت منتقل شد که پس از مقاومت و اعتصاب غذای این زندانی پس از چند روز مجدداً به زندان رجایی شهر بازگردانده شد.

واحد خلوصی، فرهاد فهندژ و فرهاد میثمی، سه زندانی عقیدتی بصورت ایزوله در اتاقی در یکی از فرعی‌های زندان رجایی شهر کرج نگهداری می‌شوند که مصداق عدم تفکیک جرایم است. همینطور پروین محمدی علیرغم درخواست مکرر جهت انتقال به زندان و یا بند ویژه متهمان سیاسی بدون رعایت اصل تفکیک جرایم در بند عمومی زندان  کچویی کرج نگهداری می‌شود.

اعمال فشار و نگهداری ۳ تن از متهمان پرونده فعالان محیط زیست در انفرادی، آزادی زی یو وانگ، دانشجوی آمریکایی از زندان اوین، تراشیدن اجباری موی سر و سبیل دو درویش زندانی در زندان ایلام از دیگر مهمترین اخبار در این حوزه بودند.

لازم به ذکر است هرانا گزارشی از مشکلات زندانیان محبوس در زندان ایلام و روایت سپیده قلیان از وجود شکنجه و زندانیان بلاتکلیف در بازداشتگاه اطلاعات اهواز را در این ماه منتشر کرده است.

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک‌ها در آذر ماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها و محکومیت های بسیاری بودند.

رشید ناصرزاده، آزاد محمدیانی، خالد حسینی، بختیار رحیمی، پرویز ناصری، مهدی علیزاده، ناصر خلوصی، جلیل محمدی، عباس جلیلیان، سهراب مرادی، یک شهروند در دماوند، ۳ شهروند در مریوان و دو شهروند در کرمانشاه بازداشت شدند.

همچنین یوسف کاری  به ۶ سال حبس، سیامک میرزایی  به یک سال حبس، خسرو زرستان به ۱۵ سال حبس محکوم شدند.

از دیگر مهمترین اخبار در این حوزه می‌توان به احضار و بازجویی از انور حسین پناهی در اداره اطلاعات سنندج و تعیین زمان و شعبه دادگاه  تجدیدنظر نسیم صادقی اشاره کرد.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.

ناصر رجب، یک روحانی اهل سنت، ۱۰شهروند بهایی در  بهارستان اصفهان همزمان با بازداشت دو شهروند بهایی در امیدیه، کیمیا پورصادقیان و نسیم شوقی، یک طلبه اهل نت و یک شهروند مسیحی در پارس آباد مغان تعدادی از شهروندان تحت عنوان «اعضای فرق نوظهور» در این ماه بازداشت شدند. یک شهروند معترض نیز در بیمارستان چابهار پس از اصابت گلوله بازداشت شد.

همچنین ۹ نوکیش مسیحی به نام‌های عبدالرضا علی حق نژاد، محمد اسلام دوست، بهنام اخلاقی، بابک حسین زاده، مهدی خطیبی، خلیل دهقان پور، حسین کدیور، کمال نعمانیان و محمد وفادار مجموعا به ۴۵ سال حبس، علی احمدی شهروند بهایی به ۱۱ سال حبس، مژگان احمدزاده (فدایی)، شهروند بهایی به ۶ ماه حبس تعزیری، کیانا رضوانی و کیمیا مصطفوی دو شهروند بهایی هر کدام به شش ماه حبس، مولوی علی صفر زهی روحانی اهل سنت به ۲ سال حبس و اکبر رشیدی به ۱۵ سال حبس محکوم شدند.

از دیگر مهمترین اخبار در این حوزه می‌توان به محاکمه سه شهروند بهایی در کرج بدون حضور وکلا، احضار به دادگاه ۴ شهروند بهایی ساکن کرمان، احضار، بازجویی و تهدید  نزدیکان مولوی فضل الرحمن کوهی روحانی اهل سنت بازداشت شده در اداره اطلاعات راسک، بازداشت یک شهروند بهایی در بندر لنگه همزمان با پلمب منزل و محل کسب دو شهروند بهایی دیگر و محرومیت فاطمه محمدی، نوکیش مسیحی از تحصیل در دانشگاه اشاره کرد.

حقوق کودک

رئیس شورای قضایی لرستان در جریان برگزاری کنفرانس تخصصی حقوق کودک ضمن اشاره به اینکه کل زندانیان زیر ۱۸ سال در زندان‌های این استان ۲۲ نفر هستند، بازداشت ۸ کودک در جریان اعتراضات آبان ماه در این استان را تائید کرد. به گفته وی، این ۸ کودک با قرار کفالت آزاد شده‌اند.

معاون اجتماعی بهزیستی اصفهان نیز در این ماه از ثبت ۱۸۰۰ مورد کودک آزاری طی شش ماه نخست سال جاری، در این استان خبر داد. بنا بر گفته وی ۶۲ درصد از موارد ثبت شده مربوط به دختران و نیمی از کودک آزاری‌ها از نوع فیزیکی بوده است.

وجود قرص در برخی محصولات کیک و شیرینی توسط سخنگوی سازمان غذا و دارو در برخی استان‌ها از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، قزوین و آذربایجان غربی را تائید شد. به گفته وی موارد مطرح شده در خصوص جاسازی قرص مربوط به ۱۰ برند مختلف کیک بوده است.

در این رابطه یک دانش آموز دختر در یکی از مدارس شهر سوق در پی مصرف کیک حاوی قرص که از بوفه مدرسه خریداری شده بود، دچار تنگی نفس و خواب آلودگی شده و به بیمارستان امام خمینی دهدشت منتقل شد.

رئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیر مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی کرمان نیز اعلام کرد که هفت کودک در این استان به دلیل مصرف کیک و کلوچه حاوی نوعی قرص، دچار مسمومیت شده و به مراکز درمانی منتقل شدند.

همچنین در خبری دیگر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی از مسمومیت ۱۸ کودک در ارومیه به دلیل مصرف کیک و کلوچه حاوی نوعی قرص خبر داد.

گفتنی است، در پی انتشار ویدئویی در فضای مجازی که در آن کودکی به سطل زباله شهری پرتاب شده بود؛ فردی که اقدام به آزار و تمسخر این کودک کار کرده بود بازداشت شد.

از دیگر مهمترین اخبار در این حوزه می‌توان به بازداشت  متهم به آزار جنسی کودک ۱۲ ساله، بازداشت و محاکمه دو متهم به آزار جنسی دختر ۱۴ ساله در ورامین، آزار جنسی و بارداری یک دختر ۱۱ ساله در تهران، خودکشی یک دختر نوجوان در مهاباد، خودکشی یک نوجوان در همدان، مصدومیت ۵ دانش‌آموز در پی واژگونی سرویس مدرسه در شیراز، مصدومیت ۳ دانش‌آموز در پی ریزش سقف یک دبستان در تهران، انفجار و آتش سوزی بخاری نفتی  در مدرسه ای در پلدختر و مسمومیت ۱۴ دانش‌آموز در اسفراین به دلیل گاز گرفتگی اشاره کرد.

لازم به ذکر است پرونده مدیر متخلف دبیرستان شیخ مفید کرج که اقدام به تنبیه چند دانش‌آموز کرده بود به هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت ارسال شد.

زنان

دادگاه تجدید نظر استان تهران صبا کردافشاری، فعال مدنی محبوس در زندان اوین را از بابت اتهامات “فعالیت تبلیغی علیه نظام و اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور” مجموعا به ۹ سال حبس تعزیری محکوم کرد. دادگاه همچنین محکومیت خانم کردافشاری از بابت اتهام “اشاعه فساد و فحشا از طریق کشف حجاب و پیاده روی بدون حجاب” در دادگاه بدوی را رد و در خصوص این اتهام حکم بر برائت وی صادر کرد.

همچنین ناهید شقاقی، اکرم نصیریان، مریم محمدی و اسرین درکاله، چهار فعال حقوق زنان توسط دادگاه انقلاب تهران مجموعا به ۱۶ سال و هشت ماه حبس تعزیری محکوم شدند.

در این ماه رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه ۸۸.۵ درصد زنان قربانی همسرآزاری ، خانه‌دار هستند، گفت که رتبه اول زنان قربانی همسرآزاری، افرادی با تحصیلات سطح ابتدایی هستند.

از دیگر مهمترین اخبار در این حوزه می‌توان به قتل ناموسی یک دختر روستایی به تحریک عمو و توسط و برادرش، بازداشت ۷ متهم به تجاوز و آزار جنسی زنان در گرگان و بازداشت  متهم به آزار جنسی یک دختر جوان در تهران اشاره کرد.

کارگران و اصناف

در ماهی که گذشت، اسماعیل بخشی و محمد حنیفر  به ۱۰ سال حبس و علی نجاتی  به ۵ سال حبس محکوم شدند.

همچنین ۱۶ تن از اعضای سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران توسط پلیس امنیت اخلاقی احضار شدند و جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات ۶ تن از کارگران هفت تپه نیز برگزار شد.

بهداشت و محیط زیست

در آذرماه، سام رجبی، از متهمان پرونده فعالان محیط زیست توسط دادگاه انقلاب تهران به ۶ سال حبس تعزیری و همچنین عبدالرضا کوهپایه دیگر متهم این پرونده نیز به ۴ سال حبس تعزیری محکوم شدند. پیش از این دادگاه انقلاب حکم ۶ متهم دیگر این پرونده را نیز به آنان ابلاغ کرده بود. بر اساس آن حکم، مراد طاهباز و نیلوفر بیانی هرکدام به ۱۰ سال حبس تعزیری، طاهر قدیریان و هومن جوکار هرکدام به ۸ سال حبس تعزیری و همچنین امیرحسین خالقی و سپیده کاشانی نیز هرکدام به ۶ سال حبس تعزیری محکوم شدند. متهمین این پرونده، فعالان محیط زیست در ایران هستند که بیش از ۶۵۰ روز گذشته را در بازداشت و در زندان اوین به سر می‌برند.

همچنین دو تن از محیط بانان منطقه حفاظت شده سبز کوه واقع در استان چهارمحال و بختیاری با تیراندازی شکارچیان متخلف از ناحیه صورت و پا زخمی شدند.

خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان

در این ماه یک کولبر ۱۴ ساله در مریوان، چهار کولبر در استان آذربایجان غربی، یک کولبر در مناطق مرزی مریوان، ۵ کولبر در سردشت و پیرانشهر، دو کولبر بانه و مریوان، ۲ کولبر دیگر در مناطق مرزی مریوان، یک کولبر  در مناطق مرزی شهرستان سردشت و یک کولبر در مریوان کشته و زخمی شدند.

همچنین دو شهروند در هرمزگان، سه معترض به بازداشت روحانی اهل سنت در سرباز، دو شهروند در جاسک و سراوان، دو شهروند از جمله یک کودک، در اثر تیراندازی بی ضابطه نیروهای انتظامی در زاهدان و یک شهروند در ایرانشهر به ضرب گلوله و شلیک نیروهای نظامی کشته و زخمی شدند.

از دیگر مهمترین اخبار در این حوزه می‌توان به بازداشت شهروندان در مهمانی‌های خصوصی در ماسال، دماوند و گلبهار و اسیدپاشی به یک مادر و دختر در سقز اشاره کرد.

۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آذر ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.

از مهمترین خبرها که در این ماه بازتاب گسترده‌ای در کشور داشت می‌توان به مرگ کولبر ۱۴ ساله‌ در ارتفاعات مرزی گردنه تته از توابع شهرستان مریوان و بازداشت های گسترده پس از اعتراضات آبان ماه اشاره کرد.

۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً با کم‌توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند، روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

از مهمترین خبرها که در این ماه شایسته توجه بیشتر در رسانه و در بین مردم بودند می‌توان از اعتصاب غذای طولانی مدت دراویش گنابادی در زندان و اعتراضات مردمی در شهرستان سرباز در اعتراض به بازداشت مولوی فضل الرحمن کوهی روحانی اهل سنت نام برد.

مطالب مرتـبط

بدون نظر

نظر بگذارید