خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۵۷ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، بیش از ۱۹ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۵۹ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی، پسماندها و آلاینده‌ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

به گزارش ایرنا، رییس اداره حفاظت محیط زیست گیلانغرب از تلف شدن یک قلاده خرس قهوه ای بر اثر برخورد با خودرو در گردنه قلاجه در غرب استان کرمانشاه خبر داد. رضا کاووسی گفت: لاشه این خرس برای بررسی منتقل شد و ایمن سازی جاده‌ها، نصب تابلوهای هشدار دهنده و توجه رانندگان را برای کاهش تلفات حیات وحش در این منطقه که زیستگاه جانوران زیادی است، مهم دانست.

بر اساس گزارشی دیگر از ایرنا، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست سبزوار از تحویل یک بره قوچ رها شده در کنار جاده توسط دوستداران محیط زیست به این اداره خبر داد. فربد هومن گفت: این بره قوچ دو ماهه که نیاز به مراقبت دارد، برای بازپروری به انجمن حیات وحش حکیم تحویل داده شد تا پس از بالغ شدن در طبیعت رهاسازی شود. وی از شهروندان درخواست کرد از دست زدن به نوزادان جانوران وحشی در طبیعت خودداری کرده و آنها را از زیستگاه خود جدا نکنند.

در خبری دیگر به گزارش ایسنا، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع‌ زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان از بررسی لاشه دو توله پلنگ ایرانی در پارک ملی خبر خبر داد. محمد بیگ‌ زاده گفت: کالبدشکافی آثار زخم در ناحیه گردن توله پلنگ‌ ها را نشان داد و درگیری فیزیکی با یک گونه وحشی دیگر که منجر به خفگی شده کاملا محتمل است.

همچنین بر اساس گزارشی از کردپرس، رییس اداره حفاظت محیط زیست میاندوآب از تلف شدن هزاران قطعه ماهی در رودخانه زرینه رود این شهرستان به علت کاهش حجم آب خبر داد. موسی جسور گفت: کاهش حجم آب به دلیل محدودیت حقابه دریاچه و همچنین صید ماهی توسط روستاییان و گل و لای ناشی از آن، باعث تلف شدن بیش از ۲ هزار قطعه ماهی شد. وی از مردم خواست با توجه به کاهش بارندگی‌ ها، در حفاظت از رودخانه تلاش کنند.

از سوی دیگر به گزارش ایرنا، رییس اداره حفاظت محیط زیست سلماس گفت: دو قلاده توله روباه در وضعیت جسمانی ضعیف توسط دوستداران حیات وحش به این اداره تحویل داده شدند و هم اکنون تحت تیمار و مراقبت قرار دارند. فهیمه قمری افزود: با توجه به شرایط توله‌ها، امکان رهاسازی فوری در طبیعت وجود ندارد و قرار است پس از بهبودی، هماهنگی برای انتقال آن‌ها به باغ وحش انجام شود. وی از شهروندان خواست در صورت مشاهده حیات وحش نیازمند کمک، محیط زیست را مطلع کنند.

عصر ایران گزارش کرد که در روزهای اخیر حضور روباه‌ها در خیابان‌های تهران مورد توجه قرار گرفته است. به گفته کارشناسان، توسعه بی‌رویه شهرها، دسترسی به پسماندهای غذایی و سازگاری بالای روباه‌ها از دلایل اصلی حضور آن‌ها در شهر است. این حیوانات می‌توانند به کنترل آفات کمک کنند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که قابل اهلی شدن نیستند و ممکن است خطراتی به همراه داشته باشند. سازمان حفاظت محیط‌ زیست تاکنون برنامه مشخصی برای مدیریت این پدیده ارائه نکرده است.

به گزارش مهر، مدیر مؤسسه حفاظت حیات‌ وحش بندرلنگه از ثبت تصویر یک قلاده پلنگ ماده ایرانی در ارتفاعات این شهرستان خبر داد. فرهاد روشن‌روان این کشف را تأییدی بر حضور مستمر این گونه ارزشمند در منطقه دانست و با اشاره به در معرض انقراض بودن پلنگ ایرانی، خواستار افزایش حمایت‌های دولتی و مردمی برای حفاظت از این گربه‌ سان شد.

به گزارش جماران، مدیر کل حفاظت محیط زیست سمنان اعلام کرد که حال “فیروز”، تنها یوزپلنگ نر سایت تکثیر در اسارت توران، از نظر بدنی و سلامت در شرایط مطلوبی قرار دارد. وی افزود: در طبیعت ایران تنها هفده یوزپلنگ آسیایی شناسایی شده و در سایت تکثیر توران نیز شش یوزپلنگ نگهداری می‌شود.

به گزارش تسنیم، رییس محیط زیست شهرستان رباط‌کریم با تأیید واقعه کشته شدن و بریدن دم یک روباه در این شهرستان، از عدم شناسایی عامل یا عاملان این اقدام خبر داد. علیرضا فاضلی این اقدام را نوعی حیوان‌آزاری خواند و با اشاره به نادر بودن مشاهده روباه در منطقه، گفت که تلاش برای شناسایی عاملان ادامه دارد و خواستار اطلاع‌رسانی مردم در این خصوص شد.

به گزارش ایرنا، جمعیت یوزپلنگ‌های آسیایی شناسایی شده در ایران ۲۳ فرد است و این گونه در آستانه انقراض قرار دارد. تصادف با خودروها، تکه تکه شدن زیستگاه، شکار بی‌رویه طعمه و حضور سگ‌های گله را از مهم‌ترین تهدیدات برای حیات یوزپلنگ است. مشارکت مردم و نهادها، ایمن‌سازی زیستگاه‌ها، تقویت طعمه و همکاری‌های بین‌المللی را راهکارهایی برای حفاظت از این گونه دانسته میشود.

به گرازش تسنیم، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه از افزایش جمعیت حیات وحش استان در سال گذشته نسبت به سال‌های قبل خبر داد. سعید دزفولی‌نژاد این افزایش را نتیجه تلاش محیط‌بانان و مشارکت‌های مردمی دانست و بر لزوم توسعه مناطق تحت مدیریت و حفظ گونه‌های ارزشمند استان تاکید کرد. وی همچنین به راه‌اندازی خط مصرف سوخت RDF و ساماندهی نخاله‌های ساختمانی به عنوان اقدامات مهم محیط زیستی در استان اشاره کرد.

به گزارش ایرنا، جنگل‌های زاگرس که ستون فقرات زیست‌بوم ایران محسوب می‌شوند، با بحرانی بی‌سابقه روبرو هستند. فرخ مسجدی، نماینده ویژه رئیس سازمان برنامه و بودجه در حفظ و احیای جنگل‌های زاگرس گفت: از ۳۰ میلیون هکتار عرصه زاگرس، تنها ۶.۲ میلیون هکتار پوشش جنگلی دارد که این میزان نیز رو به کاهش است و حدود ۱.۵ میلیون هکتار دچار آفات و بیماری‌ها شده‌اند. وی آفات، چرای دام مازاد، تغییر اقلیم و آتش‌سوزی را از تهدیدات اصلی برشمرد و از برگزاری همایش ملی مدیریت پایدار جنگل‌های زاگرس در تیر ۱۴۰۴ با هدف ایجاد راهبرد واحد و مشارکت مردمی خبر داد.

به گزارش مهر، بخشدار بخش بندزرک میناب گفت: بر اثر افزایش دمای هوا و وزش بادهای شدید، آتش‌سوزی در باغات روستای درباغ این بخش رخ داد. عبدالهادی اسد پور اظهار کرد: این حادثه موجب تخریب بیش از ۱۰ هکتار از باغات شامل درختان نخل، مرکبات و دیگر محصولات زراعی شد. وی افزود: آتش‌سوزی با کمک نیروهای آتش‌نشانی و مردم مهار شد و دلیل اصلی آن در دست بررسی است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۱۱ تن چوب قاچاق در استان‌های گیلان و تهران کشف و ضبط و در این راستا ۹ متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۱۰ شکارچی غیرمجاز در کرج، کردستان، دماوند، اردستان، کاشان، کهگیلویه و بویراحمد، تهران، نایین، سیستان و بلوچستان،  بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

به گزارش رکنا، نیروهای پلیس کردستان در ایست و بازرسی موفق به کشف و ضبط ۲۱۰ توله سنجاب ایرانی از قاچاقچیان حیات وحش شدند.

به گزارش مهر، رئیس اداره حفاظت محیط‌ زیست کرج از کشف و نجات دو قطعه فلامینگو و دو قطعه قوی فریادش که به‌صورت غیرقانونی در منزل شخصی در شهر ماهدشت نگهداری میشد، خبر داد. امیدرضا تونی اظهار داشت: در پی گزارش مردمی مبنی بر نگهداری غیرمجاز پرنده‌های حمایت شده، ماموران یگان حفاظت محیط زیست با اخذ دستور قضائی به محل اعزام و این پرندگان را کشف و ضبط کردند. وی افزود: این پرندگان به یکی از مراکز نگهداری حیات وحش استان منتقل شدند.

به گزارش مهر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست دماوند از کشف یک قبضه سلاح شکاری و اجزای کل وحشی از یک باغ ویلا در ارتفاعات حاشیه روستای کهنک خبر داد. نقی میرزاکریمی اظهار داشت: در راستای طرح شناسایی و برخورد با شکارچیان غیر مجاز، در بازرسی از باغ ویلا شکارچی غیر مجاز در ارتفاعات حاشیه روستای کهنک، یک قبضه سلاح شکاری، اجزای کل وحشی، تعداد زیادی فشنگ و پوکه انواع سلاح‌های شکاری و جنگی و سایر ادوات شکار کشف و ضبط شد.

به گزارش ایرنا، رئیس اداره حفاظت محیط زیست اردستان از دستگیری یک شکارچی متخلف در منطقه حفاظت شده “کهیاز” این شهرستان خبر داد. حسین شواخی اظهار داشت: ماموران این اداره در منطقه حفاظت شده کهیاز فرد متخلفی را تحت کنترل قرار داده و سپس او را دستگیر کردند. از این متخلف یک قبضه اسلحه گلوله زنی قاچاق و یک دستگاه دوربین دو چشمی کشف و توقیف شد و پرونده وی برای سیر مراحل قانونی تحویل مرجع قضائی گردید.

به گزارش برنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد از کشف آثاری از شکار کل وحشی (پازن) به همراه لاشه دو نوع پرنده و یک قبضه اسلحه غیرمجاز از منزل شکارچی متخلف خبر داد. عبدال دیانتی نسب اظهار داشت: در پی اطلاع از شکار غیرمجاز و نگهداری گوشت در منزل متخلفی در حاشیه منطقه حفاظت شده دنا، از منزل وی بازرسی شد. در این بازرسی مقداری از آثار شکار کل، لاشه دو قطعه تیهو و سه قطعه مرغابی و یک قبضه اسلحه تک لول ساچمه زنی غیرمجاز کشف و ضبط شد. متخلف جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شده است.

به گزارش تسنیم، رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان از دستگیری دو متخلف صید و شکار در این شهرستان خبر داد. اللهیار دولتخواه اظهار داشت: یگان حفاظت محیط زیست در گشت و کنترل منطقه پس از شنیدن صدای گلوله، موفق به دستگیری دو شکارچی متخلف که مبادرت به شکار غیرمجاز یک راس قوچ وحشی کرده بودند، شد. از متخلفین یک قبضه اسلحه گلوله زنی به همراه دوربین چشمی و دیگر ادوات شکار کشف و ضبط شد و پرونده آنها برای سیر مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی شد.

به گزارش مهر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نائین از دستگیری یک نفر متخلف زنده‌گیری و قاچاق خزندگان در این شهرستان خبر داد. علیرضا رضایی اظهار داشت: پس از بازرسی از یک دستگاه اتوبوس در مسیر بندرعباس به تهران، یک مار پیتون که گونه غیر بومی و مشمول کنوانسیون سایتیس است، کشف و ضبط شد. وی افزود: در این رابطه یک نفر متهم دستگیر و پرونده جهت رسیدگی به مرجع قضائی ارسال شد.

به گزارش امتداد، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران از دستگیری شکارچی متخلف در یکی از شهرستان‌های این استان و کشف چهار قبضه سلاح مجاز و غیرمجاز از وی خبر داد. فرهاد زندی اظهار داشت: در این عملیات، یک قبضه سلاح گلوله‌ زنی غیرمجاز، یک قبضه سلاح ساچمه‌زنی غیرمجاز، یک قبضه سلاح گلوله‌زنی مجاز و یک قبضه سلاح ساچمه‌ زنی مجاز از متخلف کشف و ضبط شد. وی افزود: پرونده این متخلف برای رسیدگی به مراجع قضایی ارسال شده است.

به گزارش تسنیم، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان از شناسایی یک نفر متخلف شکار غیر مجاز فلامینگو در شهرستان ایرانشهر خبر داد. محمدرضا علیمرادی اظهار داشت: در پی انتشار تصاویر شکار غیرمجاز فلامینگو در فضای مجازی توسط فردی در شهرستان ایرانشهر، تیم سایبری یگان حفاظت محیط زیست شهرستان متخلف را شناسایی کرد. وی افزود: پرونده این فرد جهت رسیدگی به مقام قضائی شهرستان ارسال و متخلف مشمول پرداخت ضرر و زیان ناشی از شکار غیر مجاز شد.

به گزارش همشهری آنلاین، یگان حفاظت محیط زیست آگهی‌های خرید و فروش حیوانات ممنوعه را حذف و متخلفان را شناسایی و تحت پیگرد قضایی قرار می‌دهد. علیرضا ساجدین، معاون رصد و پایش یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در راستای مقابله با خرید و فروش حیات وحش در فضای مجازی و پلتفرم‌هایی مانند دیوار و شیپور با استفاده از ربات‌های تشخیص عکس و متن و آموزش کارمندان، آگهی‌های گونه‌های ممنوعه حذف و اطلاعات متخلفان در اختیار مراجع قانونی قرار میگیرد.

به گزارش بسیج، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نظرآباد از توقیف یک دستگاه خودرو نیسان حامل چندین اصله درخت چنار قاچاق در این شهرستان خبر داد. علی امیری مقدم اظهار داشت: ماموران یگان حفاظت شهرستان نظرآباد با همکاری ماموران پاسگاه انتظامی احمد آباد، یک دستگاه خودرو نیسان حامل چندین اصله درخت چنار را که فاقد مجوز قانونی بود، توقیف کردند. وی افزود: محموله چوب ضبط و مراحل قانونی جهت تشکیل پرونده تخلف و ارسال به مراجع قضایی در دستور کار قرار گرفت.

به گزارش ایرنا، رئیس اداره حفاظت محیط زیست دیواندره از کشف چهار تن چوب قاچاق در منطقه حفاظت شده چلچمه و سارال و دستگیری دو خاطی در این رابطه خبر داد. عثمان علیخانی اظهار داشت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست این شهرستان، یک دستگاه کامیون حامل بیش از چهار تن چوب قاچاق شامل درختان بید بومی منطقه را که قطع و قصد حمل آن را داشتند، توقیف و دو نفر متخلف را دستگیر کردند. وی افزود: متخلفان به همراه پرونده مربوطه برای طی مراحل قانونی در اختیار مقام قضایی و تعزیرات حکومتی قرار گرفتند.

به گزارش میزان، دادستان عمومی و انقلاب بهشهر از دستگیری عاملان قطع ۲۰ اصله درخت در این شهرستان خبر داد. هادی فولادی سوادکوهی اظهار داشت: در پی قطع ۲۰ اصله درخت در منطقه «سرخ اُ» توسط برخی سودجویان، با صدور دستور قضایی و تلاش ماموران انتظامی، عاملان شناسایی، دستگیر و روانه زندان شدند.

به گزارش تسنیم، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اشتهارد از توقیف یک دستگاه خودروی سواری حامل مقطوعات چوب گونه تاغ و بازداشت قاچاقچیان در جاده اشتهارد به ماهدشت خبر داد. بهزاد اصلان پنجه اظهار داشت: ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی اشتهارد پس از تعقیب و گریز، قاچاقچیان را به همراه خودروی حامل چوب ممنوع القطع تاغ بازداشت و تحویل مأموران نیروی انتظامی دادند. وی افزود: پرونده ماده ۴۸ در این خصوص تنظیم و تحویل مراجع قضایی شد.

به گزارش مهر، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران از دستگیری متهم حرفه ای قاچاق چوب در آمل خبر داد. علی باقری جامخانه اظهار داشت: متهم حرفه‌ای قاچاق چوب در شهرستان آمل با عملیات مشترک یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری و فرماندهی انتظامی آمل دستگیر و در اختیار مقامات قضائی شهرستان قرار گرفت. وی افزود: این فرد سابقه تخلفات متعدد در حوزه قطع غیرقانونی درختان داشته است و طی رصد اطلاعاتی و عملیاتی گسترده، تحت تعقیب قرار گرفت و بازداشت شد.

به گزارش مهر، فرمانده انتظامی شهرستان خلخال از کشف ۲ تن چوب جنگلی قاچاق در ایست و بازرسی محور خلخال – اسالم خبر داد. سرهنگ همت اللهیاری گفت: در بازرسی از یک دستگاه وانت نیسان، مقدار ۲ تن چوب جنگلی قاچاق کشف و در این رابطه یک نفر دستگیر و تحویل مراجع قضائی شد.

به گزارش ایرنا، مدیرکل تعزیرات حکومتی چهارمحال و بختیاری از تشکیل ۵۳ پرونده در حوزه مبارزه با قاچاق زغال، چوب و هیزم در سال گذشته در این استان خبر داد. سعید فلاح گفت: ارزش ریالی کالاهای کشف شده در این پرونده‌ها حدود ۳۳ میلیارد ریال بوده و برای متخلفان و قاچاقچیان طبق قانون مبارزه با قاچاق کالا بین یک تا سه برابر ارزش کالای کشف شده جریمه صادر شده است.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اهواز ۲۱۵۹، تهران ۱۵۲، مشهد ۱۶۶، اصفهان ۳۰۵، زرین شهر ۱۲۷، شهرکرد  ۱۲۲، لردگان ۱۵۶، بروجن ۱۸۲، سوسنگرد ۵۰۰، امیدیه ۵۰۰، اندیمشک ۱۱۸، دزفول ۱۲۱، ریگان ۳۰۸، سرپل ذهاب ۳۵۹، زهک ۱۶۹، قروه ۱۷۸، حمیدیه ۱۴۵، رامهرمز ۱۲۹، شوش ۱۴۲، شوشتر ۱۵۲، گتوند ۱۲۰، ماهشهر ۵۰۰ و هویزه ۵۰۰، گچساران ۱۷۱، لیکک ۳۴۵، بهبهان ۱۶۹، خرمشهر ۵۰۰، هندیجان ۱۷۱، قهجاورستان ۱۵۳، کوهدشت ۱۷۳، آبادان ۵۰۰، کاشان ۱۵۷، بوشهر ۱۶۷، دشت آزادگان ۱۵۹،  دهلران ۱۵۶، شهر ری ۱۵۵، نیمروز ۳۴۴، زابل ۳۱۶، رفسنجان ۵۰۰، انار ۵۰۰، کرمان ۴۰۵، فهرج ۳۴۹، زرند ۳۸۶، بهمئی ۱۰۷، طبس ۵۰۰، نهبندان ۲۲۳، زیرکوه ۱۱۵، یاسوج ۲۷۰، مهریز ۱۸۳، اردکان ۳۱۶، یزد ۳۳۵، بردسکن ۲۱۷، تایباد ۱۷۰، خواف ۱۶۲، سبزوار ۱۶۰، کرمانشاه ۱۷۹، قصرشیرین ۵۰۰، تبریز ۱۳۳، کنگاور ۱۳۳ و رامشیر ۵۰۰، ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

به گزارش ایرنا، در روزهای سپری شده از سال ۱۴۰۴ سهم روزهای با هوای پاک در پایتخت ۶ روز، سالم یا قابل قبول ۲۹ روز و ۲ روز هم ناسالم برای افراد حساس بوده است.

به گزارش تسنیم، رئیس شورای اسلامی شهر اراک به مشکلات آلودگی هوا در این شهر تاکید کرد و گفت: دستگاه‌های مربوطه عدالت را در حل این بحران زیست‌ محیطی رعایت کنند. آلودگی‌هایی که در این شهر تولید می‌شود، به ویژه از صنایع و کارخانجاتی است که محصولاتشان برای سراسر کشور تولید می‌شود. اما متأسفانه بار این آلودگی‌ها بر دوش مردم اراک سنگینی می کند.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

به گزارش مهر، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان با اشاره به تهدیدات جدی بخش کشاورزی این استان، کمبود آب، خشکسالی‌های متعدد، فرونشست زمین و مصرف بی‌رویه کود و سم را از مهمترین این چالش‌ها برشمرد. مهدیه ساعی کاهش نزولات جوی و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی را عامل افت کمی و کیفی آب و بحرانی شدن دشت‌ها دانست. وی فرونشست زمین را نیز بحرانی جدی خواند که زیرساخت‌ها و مسیرهای ترانزیتی استان را تهدید می‌کند و تاکید کرد که این مشکلات می‌تواند امنیت ملی را به مخاطره اندازد.

به گزارش شرق، بحران کم‌آبی در استان بوشهر از یک هشدار زیست‌ محیطی فراتر رفته و به یک بحران اقتصادی، اجتماعی و انسانی تبدیل شده است. این گزارش با اشاره به خشکیدگی نخلستان‌ها و مشکلات کشاورزان در دشتستان، تنگستان و جم، وضعیت منابع آبی استان را نگران‌کننده توصیف کرده است. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار بوشهر با اذعان به کاهش بی‌سابقه بارندگی‌ها و افت ذخایر آب شرب، از برنامه‌های ضربتی استان شامل تسریع در تکمیل آب‌شیرین‌کن‌ها، حفر چاه‌های جدید و مدیریت مصرف آب خبر داد.

به گزارش شرق، در یک نشست در خصوص حوضه آبی زاینده رود، کارشناسان حاضر، دلایل ساختاری و اقلیمی خشکسالی، کاهش کیفیت و کمیت منابع آبی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن را تشریح کردند و با اشاره به مسائلی نظیر انتقال آب بین‌حوضه‌ای، برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی (از جمله چاه‌های غیرمجاز)، وضعیت وخیم تالاب گاوخونی و نیاز محیط زیستی رودخانه، خواستار مدیریت هوشمندانه، شفافیت و اعتمادسازی میان ذی‌نفعان برای حل این بحران چندبعدی شدند.

به گزارش مهر، معاون بهره برداری آب شرکت آبفای استان اصفهان، فرسودگی شبکه و تاسیسات را عامل اصلی هدررفت آب در این استان دانست. محمدرضا فیروزی فر با بیان اینکه اصفهان با ۱۷.۶۹٪ کمترین میزان آب بدون درآمد در کشور را داراست، افزود که هدررفت واقعی ناشی از شکستگی‌ها کمتر از ۱۰٪ حجم تولید است.

به گزارش مهر، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای مازندران از شناسایی و پیگیری پرونده‌های مربوط به ۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در این استان خبر داد. محمد موسوی با اشاره به انسداد دو حلقه چاه غیرمجاز عمیق در آمل و بهشهر گفت که با این اقدام از برداشت سالانه بیش از ۱۳۰ هزار متر مکعب آب زیرزمینی جلوگیری شده است. وی افزود که در سال گذشته نیز ۲۱۶ حلقه چاه غیرمجاز مسدود و از حفاری ۱۳۱ حلقه چاه و اضافه برداشت در ۵۲۴ حلقه چاه جلوگیری به عمل آمده است.

به گزارش مهر، معاون وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به بحران آب در کشور، اعلام کرد که متوسط بارش سالانه ۲۳۰ میلی‌متر است که یک چهارم میانگین جهانی است و ۱۶۵ میلیون متر مربع از اراضی کشاورزی دچار نابودی آب هستند. شاهپور علایی مقدم بهره‌ وری پایین آب در کشاورزی و کاهش سهم سرانه آب هر ایرانی به ۱۳۰۰ متر مکعب را از مشکلات اصلی برشمرد. وی همچنین به چالش‌هایی نظیر الگوی مصرف، واسطه‌ها، ضایعات بالای محصولات و مشکلات ناشی از خرید تضمینی اشاره کرد.

به گزارش ایلنا، مدیر مرکز قنات استان کرمان هشدار داد که در ۵۰ سال اخیر، ایران ۳۵ هزار رشته قنات از مجموع حدود ۷۰ هزار رشته را به دلیل تغییر اقلیم، حفر بی‌رویه چاه و از دست رفتن حریم‌ها از دست داده است. محمد برشان با بیان اینکه قنات‌های باقی‌مانده نیز بیش از فرونشست دچار فروچاله شده‌اند، برهم خوردن تعادل بیلان آبی سفره‌های زیرزمینی توسط چاه‌های عمیق را عامل اصلی خشکیدگی قنات‌ها دانست.

به گزارش ایرنا، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اعلام کرد که ذخیره سد زاینده‌رود در حال حاضر ۳۷۷ میلیون متر مکعب است که نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۱۱ میلیون متر مکعب کمتر و نسبت به متوسط بلند مدت ۸۸۰ میلیون متر مکعب، بسیار پایین‌تر است. احمدرضا صادقی با بیان اینکه در حال حاضر ۷۰٪ مخزن سد خالی است، به رهاسازی آب برای سومین نوبت آبیاری کشت پاییزه کشاورزان شرق اصفهان اشاره کرد.

به گزارش تسنیم، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در خصوص کاهش ۷۶ درصدی میانگین بارش استان نسبت به بلندمدت تا پایان فروردین ۱۴۰۴، اعلام کرد که حدود ۹۹.۵٪ از مساحت این استان تحت تأثیر خشکسالی قرار دارد. محسن حیدری در نشستی با مدیرکل مدیریت بحران استانداری، بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های هواشناسی و نصب حداقل سه رادار در شمال و جنوب استان برای پایش پدیده‌های جوی و کاهش خسارات بلایای طبیعی تاکید کرد.

به گزارش ایرنا، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به پیامدهای نابودی تالاب‌ها از جمله ایجاد کانون‌های گردوغبار و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی، نسبت به درخواست‌های همچنان موجود برای خشک کردن تالاب‌ها و فعالیت‌های اقتصادی در آن‌ها هشدار داد. احمدرضا لاهیجان‌زاده با بیان اینکه ایران حدود ۲۲۵ تالاب شناسایی شده دارد که نیمی از مساحت آن‌ها در کنوانسیون رامسر ثبت شده است، بر لزوم بین‌المللی کردن بیشتر تالاب‌ها و درک اهمیت آن‌ها توسط جوامع محلی تاکید کرد.

به گزارش تسنیم، رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران با هشدار نسبت به وضعیت بحرانی جنگل‌های زاگرس، اعلام کرد به دلیل خشکسالی مداوم، آفات و بیماری‌ها، آتش‌سوزی‌های پی‌درپی و استفاده‌های بی‌رویه در معرض نابودی قرار دارند. مقداد جورغلامی تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی را عوامل اصلی نابودی چند صد هزار هکتار از این جنگل‌ها دانست که نقش کلیدی در تنظیم آب‌وهوا، حفظ منابع آب و حیات میلیون‌ها نفر دارند.

به گزارش ایلنا، سلمان زارع نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس، وضعیت پسماند در استان گیلان را نگران‌کننده و مصیبت‌بار خواند و گفت که شیرابه‌های ناشی از آن به رودخانه‌ها، مزارع و دریا سرازیر شده و سلامت مردم را تهدید می‌کند. وی از دولت خواست تا سازمان‌های مرتبط مانند محیط زیست، شهرداری‌ها و استانداری گیلان را برای اتخاذ راهکارهای جدی و عملیاتی جهت حل این بحران به میدان تصمیم‌ گیری بکشاند.

به گزارش ایسنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان در پی حادثه انفجار و آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس، جزئیات اقدامات و نتایج پایش آلودگی هوا، خاک و آب را تشریح کرد. وی با اشاره به افزایش چشمگیر ذرات معلق در روز اول حادثه، از تشکیل کمیته مدیریت بحران و اتخاذ تصمیمات اضطراری از جمله تعطیلی برخی فعالیت‌ها خبر داد. مسیحی تازیانی تاکید کرد که با ایجاد سدهای خاکی از ورود هرگونه آلودگی به خلیج فارس جلوگیری شده و نشت محسوس یا انتشار مواد سمی در حادثه رخ نداده است. پایش آلودگی هوا و خاک در محدوده حادثه ادامه داشته و مدیریت پسماند و ارزیابی خسارات به پس از مهار کامل بحران موکول شده است.

به گزارش ایسنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان در پی حادثه انفجار و آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس گفت: با توجه به افزایش چشمگیر ذرات معلق در روز اول حادثه، پایش آلودگی هوا و خاک در محدوده حادثه ادامه داشته و مدیریت پسماند و ارزیابی خسارات به پس از مهار کامل بحران موکول شده است.

به گزارش همشهری آنلاین، یک طرح نمادین پاکسازی همگانی محیط‌زیست شهری با مشارکت هزاران شهروند دوستدار طبیعت در پنج نقطه از پایتخت اجرا شد. در این برنامه، شهروندان با همراهی مدیران شهری به پاکسازی مناطق منتخب پرداختند و بر لزوم کاهش تولید زباله و اهمیت تفکیک آن تاکید شد.

به گزارش همشهری آنلاین، طغیان بی‌سابقه کرم برگ‌خوار بلوط در جنگل‌های زاگرس، این زیست‌بوم ارزشمند را با بحرانی جدی مواجه کرده و معیشت ۱.۵ میلیون نفر از ساکنان منطقه را به خطر انداخته است. این آفت که به استان‌های متعددی سرایت کرده، با تضعیف درختان بلوط پس از سال‌ها خشکسالی و فشار بهره‌برداری، اکوسیستم زاگرس را در آستانه مرگ تدریجی قرار داده و کارشناسان نسبت به پیامدهایی چون مهاجرت گسترده و نابودی امنیت زیستی منطقه هشدار می‌دهند.

بحران فرونشست زمین در ایران

یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است. امری که به گفته برخی از کارشناسان، عدم مدیریت آب های سطحی موجود توسط مسئولان متولی و نهایتا اقدام به برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی، رشد به سزایی به آن می بخشد. نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و نهایتا ایجاد تلفات جبران ناپذیر برای انسان ها و دیگر موجودات زنده می شود.

به گزارش شرق، رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هشدار داد که فرونشست زمین به دلیل کاهش منابع آب زیرزمینی به بحرانی ملی تبدیل شده و ۴۰۰ شهر ایران را در معرض خطر قرار داده است. علی بیت‌اللهی با بیان اینکه نزدیک به ۱۴۰ میلیارد متر مکعب از منابع آب زیرزمینی کشور از دست رفته و افزایش حدود یک میلیون حلقه چاه این مسئله را تشدید کرده است، افزود که تمامی استان‌های کشور با این پدیده روبه‌رو هستند و کلان‌شهرهایی نظیر تهران، اصفهان، مشهد و شیراز در پهنه‌های پرخطر قرار دارند. وی تاکید کرد که فرونشست زیرساخت‌های حیاتی و آثار تاریخی را نیز تهدید می‌کند.

به گزارش مهر، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از شناسایی یک میلیون و ۵۰۵ هزار هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی در این استان خبر داد. منصور شیشه‌فروش با اشاره به نفوذ گرد و غبار از کانون‌های فرسایش بادی مناطق مرزی با عراق، کاهش کیفیت هوا و میدان دید در غرب، جنوب و مرکز استان را ناشی از آن دانست. وی افزود که به دلیل افزایش گرادیان فشاری، وزش تندباد و عدم رطوبت، کانون‌های فرسایش بادی درون و برون استانی در مناطق شمال شرق و کانون‌های نقطه‌ای در شرق اصفهان و تالاب گاوخونی فعال شده‌اند.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

به گزارش مهر، دادستان بهشهر برای حل بحران شیرابه‌ها و آلودگی جایگاه زباله در این شهرستان، مهلت هفت روزه تعیین کرد. وی با اشاره به نبود زیرساخت مناسب برای مدیریت شیرابه‌ها و تخلیه غیراصولی زباله، نسبت به آلودگی آب، خاک و دام‌ها هشدار داد و خواستار ساخت حوضچه‌های اصولی و فعال شدن کامل تصفیه‌خانه کارخانه کمپوست شد.

به گزارش ایرنا، معاون محیط زیست طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران نسبت به تداوم ورود فاضلاب و شیرابه زباله‌ها به دریای خزر ابراز نگرانی کرد. وی هشدار داد که مصرف آبزیان و شنا کردن در خزر به دلیل انتقال بیماری‌های مختلف به انسان، بسیار خطرناک است.

بر اساس گزارشی دیگر از ایرنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین نسبت به مساله پسماند صنعتی در این استان ابراز نگرانی کرد. وی با اشاره به تعدد شهرک‌های صنعتی و محدودیت مکان‌های دفع، تاکید کرد که مدیریت پسماندهای صنعتی با چالش روبرو است. هاشمی افزود که تنها ۶ شهرک صنعتی در قزوین دارای تصفیه‌خانه هستند و افزایش این تصفیه‌خانه‌ها ضروری است.

به گزارش مهر، عدم مدیریت صحیح پسماند در استان چهارمحال و بختیاری به یک چالش برای محیط زیست و منابع طبیعی تبدیل شده است. فعالان محیط زیست بر ضرورت نهادینه کردن فرهنگ تفکیک زباله از مبدا و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم توسط مسئولان تاکید کردند. مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری نیز مدیریت پسماند را برنامه اصلی این اداره کل در سال جدید اعلام کرد.

به گزارش ایرنا، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز از برنامه‌ریزی برای کاهش میزان سرانه تولید زباله در این کلانشهر خبر داد. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر روزانه یک هزار و ۵۰ تن زباله در تبریز تولید می‌شود، بر اهمیت دفع اصولی، تفکیک از مبدا و اقدامات فرهنگی در این زمینه تاکید کرد. وی انتخاب تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی را نشانه‌ای از موفقیت در مدیریت پسماند دانست، اما از محدودیت‌های مالی در این حوزه گلایه کرد.

به گزارش ایرنا، با وجود دستور توقف فعالیت‌های پتروشیمی در میانکاله، انتشار فیلم‌هایی از انباشت زباله‌های چند شهر مازندران در حاشیه این تالاب، نگرانی فعالان محیط زیست را در پی داشته است. این وضعیت در شرایطی رخ می‌دهد که استان مازندران با بحران مدیریت پسماند روبرو بوده و برخی شهرها فاقد مکان مناسب برای دفن زباله هستند. کارشناسان نسبت به تهدید زیستگاه پرندگان و احتمال دست‌درازی به اراضی خشک‌شده تالاب ناشی از پسروی دریای خزر، در کنار آلودگی ناشی از دپوی زباله، هشدار دادند و بر ضرورت حفاظت از این ذخیره‌گاه زیست کره تاکید کردند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، در هفته زمین پاک، رود دره درکه در منطقه یک تهران با مشارکت خانه‌های محیط زیست و دوستداران طبیعت پاکسازی شد. معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری منطقه یک هدف از این اقدام را حفظ طبیعت و ترغیب شهروندان به کاهش زباله‌های پلاستیکی و مواد غیرقابل بازیافت دانست. وی با اشاره به شعار “قدرت ما، زمین ما”، از شهروندان و سازمان‌ها خواست تا با جایگزینی مواد قابل بازیافت و ارتقای فرهنگ مشارکت، به حفظ زمین کمک کنند.

به گزارش مهر، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان عسلویه اعلام کرد که پالایشگاه ششم مجتمع گاز پارس جنوبی به اتهام تهدید علیه بهداشت عمومی و آلایندگی زیست محیطی، به رفع و کاهش آلایندگی، پرداخت جزای نقدی و تهیه کتاب برای کتابخانه عمومی به عنوان مجازات جایگزین حبس محکوم شده است. این حکم پس از گزارش سازمان محیط زیست مبنی بر آلودگی مداوم این پالایشگاه صادر شده است. وی همچنین از تشکیل پرونده مشابهی برای پالایشگاه سوم مجتمع گاز پارس جنوبی خبر داد.