خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۹۴ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته ای که گذشت، بیش از ۵۳ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۲۷ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی، پسماندها و آلایندهها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.
آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته میشود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بیرویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
به گزارش همشهری آنلاین، مرگ “هیرمان” شیر ایرانی که با هدف تکثیر این گونه منقرض شده طبیعت ایران از انگلیس به کشور منتقل شده بود، باعث ایجاد موجی از انتقادها درباره وضعیت نگهداری، شفافیت مدیریتی و عملکرد نهادهای متولی حیات وحش کشور شده است. ایمان معماریان، دامپزشک حیات وحش و از افراد کلیدی در بازگرداندن هیرمان به ایران، با رد ادعای مرگ هیرمان بر اثر کهولت سن، گفت: شیرها در اسارت معمولا تا ۱۶ تا ۲۰ سال عمر میکنند و مرگ این گونه در ۱۲ سالگی، آن هم بدون علائم بیماری، نمیتواند تنها به پیری نسبت داده شود.
وی افزود: “اینکه اعلام شود پیری دلیل مرگ هیرمان بوده، ناشی از نا آگاهی و یا تلاش برای پنهان کردن واقعیت است. کهولت سن میتواند عامل ضعف سیستم ایمنی باشد، اما مرگ به دلیل از کار افتادن یک ارگان بدن حیوان، عفونت یا بیماری مشخص اتفاق میافتد، نه صرفا به دلیل بالا رفتن سن.”
گونه شیر ایرانی حدود ۸۴ سال پیش در کشور منقرض شده است. زیرگونهای از شیر ایرانی به نام شیر آسیایی هنوز در ایالت گجرات کشور هند وجود دارد.
در یک خبر دیگر، رئیس اداره حفاظت محیطزیست شهرستان شاهرود از تلف شدن یک توله خرس قهوهای در اثر برخورد با خودروی عبوری در یکی از جاده های این شهرستان خبر داد. به گفته علی اکبر قربانلو، این حادثه در جاده شاهرود – تاش و در محدوده پیچ فرحزاد، یکی از مناطق زیستپذیر خرس قهوهای در کوهستان شاهوار، رخ داده است. بررسیهای اولیه نشان میدهد که بیاحتیاطی راننده و عدم توجه به هشدارهای زیستمحیطی عامل اصلی وقوع این سانحه بوده است. این حادثه بار دیگر ضرورت رعایت سرعت مطمئنه در مناطق زیستگاه حیاتوحش را گوشزد میکند.
همچنین، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان گناوه از مشاهده و زنده گیری یک قلاده راکون در باغی در شهر گناوه خبر داد. زینت اسماعیلی بیان کرد: پس از تیمار و بررسی وضعیت سلامت این حیوان، با همکاری محیط زیست شهرستان گناوه و استان خوزستان به باغ وحشی در دزفول انتقال یافت. اسماعیلی افزود: راکون یکی از حیوانات بومی کشورآمریکا است که چند سال پیش وارد شمال کشور شده و در جنگلهای استانهای گیلان و مازندران مشاهده شد. ورود حیوانات غیر بومی چه در سطح کشور یا استان با افزایش جمعیت قلمرو، منابع غذایی و زیستگاههای حیوانات بومی را تهدید میکند که این امر باعث حذف گونههای بومی و ارزشمند ایک اقلیم میشود.
افزون بر این، مدیر کل حفاظت محیط زیست لرستان از ثبت و تصویربرداری از گونه نادر پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت شده سفیدکوه خرم آباد در طی سال جاری خبر داد.
به گزارش رکنا، جانشین هنگ مرزی آستارا از نجات یک قلاده پلنگ گرفتار شده در سیم خاردار، در یکی از نقاط مرزی این شهرستان خبر داد. به گفته علی اسدزاده، عملیات رهاسازی این پلنگ با همکاری مرزداران و تیم امداد و نجات محیط زیست شهرستان آستارا صورت گرفته است.
به گزارش انتخاب، در پی مرگ دو قلاده شیر آفریقایی در پارک حیاتوحش مایا (الیمالات) در شهرستان نور، مجوز محیط زیستی فعالیت این مجموعه به حالت تعلیق در آمد. این تعلیق مجوز بهدلیل قصور مدیریتی و فنی و به منظور صیانت از سلامت عمومی، از روز جمعه سوم مردادماه ۱۴۰۴ تا اطلاع ثانوی به اجرا در آمده است.
از سوی دیگر، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجانغربی اعلام کرد که دو توله سیاهگوش، از گونه گربه سانان کمیاب کشور، توسط دوستداران طبیعت به اداره حفاظت محیط زیست استان تحویل شدند. علیرضا سیدقریشی افزود: این تولهها، به دلیل سن پایین و ضعف جسمی برای تیمار و اطمینان از سلامت و بقاء در زیستگاه طبیعی، به مرکز تخصصی نگهداری در تبریز منتقل شدند.
به گزارش مهر، در هفته گذشته، تصاویری از یک قلاده خرس قهوهای در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شهرستان چالوس ثبت شده است. مهر در گزارشی دیگر نیز از ثبت تصاویری از یک قلاده پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت شده کوه بیرمی واقع در استان بوشهر خبر داد.
به گزارش برنا، نقی میرزاکریمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دماوند اعلام کرد: در تاریخ ۴ مرداد ماه، دوربینهای تلهای مستقر در منطقه شکار ممنوع کوه سفید این شهرستان، تصاویری از یک پلنگ بالغ ثبت کردند. با توجه به اهمیت این مشاهده، این پلنگ با نام «دماوند» در سامانه ثبت حیات وحش نام گذاری شد.
به گزارش ایرنا، در روزهای اخیر تصاویری از یک قلاده پلنگ ایرانی در حوالی روستای “امامآباد صحرا” واقع در بخش گوهران بشاگرد استان هرمزگان ثبت شد.
به گزارش مهر، مدیرکل محیط زیست استان سمنان از مشاهده و ثبت دو فرد یوزپلنگ در منطقه یوزکنام پل ابریشم شهرستان میامی خبر داد. سعید یوسف پور در این خصوص گفت: این مستند سازی در محدوده مشارکتی عباس آباد و توسط سه تن از محیط بانان و همیاران طبیعت انجام گرفته است.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگلها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی میشود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
در گزارشهای این هفته، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۴۹ شکارچی و صیاد غیرمجاز و متخلف محیط زیستی در شهرستانهای دامغان، شاهین دژ، دهگلان، سمنان، الیگودرز، اردل، ملایر، زنجان، نیشابور، مریوان، اقلید، تهران، کرمان، میاندوآب، اردبیل، زیرکوه و قائمشهر بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر، دستکم ۳۴ تن چوب قاچاق در شهرهای تنکابن، الیگودرز، آستارا، شاهرود و شهرستان نور ضبط و در این راستا چهار قاچاقچی چوب بازداشت شدند.
به گزارش مهر، رئیس اداره محیط زیست دامغان از کشف سلاح و ادوات شکار غیرمجاز در این شهر خبر داد و گفت: یک متهم در این رابطه بازداشت شد. به گفته علی آذرپور، از این فرد متخلف یک قبضه سلاح گلوله زنی، تروفه یک رأس قوچ وحشی، یک قطعه کبک وحشی و یک قطعه قرقاول وحشی تاکسیدرمی شده کشف و ضبط شده است. این شکارچی غیرمجاز جهت طی مراحل قانونی به مراجع قضائی شهرستان دامغان معرفی شده است.
در گزارشی دیگر، مدیرکل محیط زیست استان سمنان از شناسایی و دستگیری شکارچی غیر مجاز در مهدیشهر خبر داد. سعید یوسف پور در ادامه گفت: پرونده این متخلف محیط زیستی به مراجع قضائی شهرستان مهدیشهر ارجاع داده شد. از این شکارچی متخلف لاشه یک رأس میش وحشی کشف و ضبط شده است.
همچنین، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان شاهیندژ از دستگیری یک صیاد متخلف در حین صید غیرمجاز در رودخانه زرینهرود خبر داد. از این صیاد لاشه ۲۵ قطعه سیاه ماهی، یک رشته تور ماهیگیری، یک حلقه تیوپ و یک جفت چکمه مخصوص صید کشف و ضبط شد.
علاوه بر این، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دهگلان اظهار کرد: محیطبانان در جریان گشت شبانه در ارتفاعات صخرهای منطقه پنجهعلی برنو، در پی درگیری بین شکارچیان غیر قانونی و محیط بانان، متخلفین محیط زیستی پس از تیراندازی مستقیم به سمت مأموران محیط زیست فرار کردند. محیطبانان در این عملیات لاشه یک رأس کل وحشی و دو کولهپشتی را کشف و ضبط کردند. مراحل احراز هویت متخلفان در حال انجام است.
به گزارش ایرنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اعلام کرد: هشت گروه متخلف زیست محیطی در حوزه های استحفاظی شهرستان الیگودرز توسط نیروهای یگان حفاظت محیط زیست این شهرستان دستگیر شدند.
کامران فرمان پور در ادامه افزود، از این گروه های متخلف بازداشت شده در مناطق مختلف شهرستان، سه قبضه اسلحه شکاری، ۵۱ عدد لنسر، ۱۰۰ تخته تور پرتابی ماهیگیری، یک هزار و ۵۰۰ متر تور دامی، ۱۰۰ کیلوگرم ماهی کپور، ۳۸ قطعه پرنده تزئینی سهره طلایی، سه عدد تخته تور دامی پرنده و ۱۲ عدد قفس نگهدارنده جوجه و قفسه تله ای به همراه سایر ادوات شکار و صید کشف و ضبط شد.
فرمان پور اظهارداشت: پرونده تمام متخلفین پس ازتنظیم صورتجلسه اولیه جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع گردید و ادوات کشف شده از آنها تا پایان صدور رای قطعی به صورت امانی در اداره کل حفاظت محیط زیست استان باقی میماند.
همچنین، اصغر رجب زاده، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اردل افزود: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان اردل، متخلفان زندهگیری پرندگان وحشی را در باغهای منتهی به چشمه سرداب رستم آباد این شهرستان دستگیر و تحویل مراجع قضایی و انتظامی کردند. از این متخلفان، پنج قطعه سهره طلایی زندهگیری شده، قفس و سایر ادوات شکار کشف و ضبط شد. پرندگان با دستور مقام قضایی، توسط محیط بانان در زیستگاه خود رهاسازی شدند.
به گزارش رکنا، رئیس اداره حفاظت محیط زیست ملایر از محکومیت قطعی سه سال حبس تعزیری برای یکی از شکارچیان متخلف که اقدام به شکار غیرمجاز گونههای شاخص قوچ، میش، کل و بز وحشی در منطقه حفاظت شده “لشگردر” کرده بود، خبر داد.
از سوی دیگر، سرپرست یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان از کشف گوشت یک رأس آهو و تجهیزات شکار غیرمجاز از منزل شکارچی متخلف خبر داد. از این فرد متخلف که از اهالی روستای بخش قرهپشتلو واقع در منطقه حفاظتشده فیلهخاصه است، یک دستگاه دوربین شکاری نیز کشف و ضبط شد. صورتجلسه این تخلف تهیه و پرونده برای رسیدگی قانونی به مراجع قضایی ارجاع شده است.
به گزارش صدا و سیما، فرمانده انتظامی شهرستان نیشابور گفت: ماموران در حین ایست و بازرسی در یکی از نقاط سطح شهر نیشابور، به یک دستگاه خودرو وانت مزدا مظنون شدند که در بازرسی از خودرو تعداد دو بهله پرنده شکاری کمیاب از گونه عقاب کشف و یک نفر متهم نیز دستگیر شد. با هماهنگیهای قضایی پرندههای کشف شده به اداره حفاظت محیط زیست نیشابور تحویل و متهم پس از تشکیل پرونده به مراجع ذیصلاح معرفی شد.
علاوه بر این، رییس اداره محیط زیست مریوان اعلام کرد که یگان حفاظت محیط زیست این شهرستان در گشتهای شبانه اخیردر تالاب بینالمللی زریبار، بیش از هزار و ۵۰۰ متر تور صید ماهی را که توسط متخلفان در این تالاب پهن شده بود، جمعآوری و ضبط کرد. علاوه بر کشف و جمعآوری تورها، تعداد زیادی از گونههای زنده از جمله ماهی و لاکپشت را از تورها رهاسازی کردند. تعدادی از متخلفان نیز شناسایی و برای طی مراحل قانونی به دادگاه معرفی شدهاند.
در خبری دیگر رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اقلید گفت: ۹ صیاد غیرمجاز ماهی کپور و سه شکارچی غیرمجاز که با سه قبضه سلاح ساچمهزنی اقدام به شکار کرده بودند، توسط یگان حفاظت محیط زیست این شهرستان دستگیر شدند. این متخلفان ۳۰۰ قطعه ماهی کپور را به صورت غیرمجاز از سد ملاصدرا صید کرده بودند. پرونده این افراد برای رسیدگی قانونی به مراجع قضایی ارجاع شده است.
همچنین، فرهاد زندی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران گفت: با همکاری یگان حفاظت محیط زیست و پلیس امنیت استان تهران، یک متخلف حرفهای شکار غیرمجاز که بهصورت غیرقانونی اقدام به شکار و تاکسیدرمی گونههای مختلف حیات وحش کرده بود، شناسایی و بازداشت شد. در بازرسی از محل اختفای این متخلف، تعداد ۲۱ عدد تاکسیدرمی شامل گونههای ارزشمند و تحت حمایت از جمله یک قلاده پلنگ، یک قلاده گرگ، میش، آهو، کل وحشی و جمجمه گوزن به همراه تعدادی سلاح شکاری، مهمات، بیسیم و دوربینهای دید در شب پیشرفته کشف و ضبط شد.
فرهاد زندی در ادامه افزود: اقلام مکشوفه از جمله سلاحها، مهمات و تجهیزات ارتباطی به منظور بررسی و اقدامات قانونی در اختیار پلیس اطلاعات و امنیت قرار گرفت و تاکسیدرمیهای کشف شده نیز به موزه اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران منتقل شد.
به گزارش انصاف نیوز، دادخدا سالاری، بازرس کل قضایی استان کرمان اظهار داشت: اعضای یک باند اهل یکی از استانهای مجاور که به شکل غیرمجاز گیاهان دارویی را به گونهای از ریشه برداشت می کردند که دیگر امکان رویش مجدد آنها وجود نداشت، با همکاری یگان منابعطبیعی این افراد بازداشت و تحویل دستگاه قضایی شدند.
افزون بر این، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان میاندوآب از دستگیری ۱۵ صیاد متخلف در منطقه حفاظت شده تالاب نوروزلو این شهرستان خبر داد.
از سوی دیگر، هاشم میرزانژاد، فرمانده یگان حفاظت محیطزیست اردبیل اظهار کرد: مأموران یگان حفاظت دو ماهیگیر متخلف را شناسایی و دستگیر کردند. از این متخلفان دوعدد لنسر و یک قطعه ماهی ضبط شد. صیادان غیرمجاز و متخلف پس از تکمیل پرونده برای سیر مراحل قانونی، تحویل مراجع قضایی شدند.
به گزارش صدا و سیما، رییس نمایندگی حفاظت محیط زیست شهرستان زیرکوه گفت: بنابر گزارشاتی مبنی بر شکار غیر مجاز در مناطق آزاد آهنگران، یکی از سه متخلف محیط زیستی، که محل اختفای او در یکی از روستاهای شهرستان درمیان بود، دستگیر شد. از این فرد مقادیری گوشت شکار غیر مجاز، دو راس کل وحشی و یک راس قوچ وحشی کشف و ضبط شده است.
به گزارش ایرنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اعلام کرد: نیروهای یگان اداره حفاظت محیط زیست شهرستان الیگودرز در هنگام گشت و کنترل در سطح حوزه های استخفاظی این شهرستان (حوزه های آبی و منطقه حفاظت شده قالیکوه) موفق شدند از چهار گروه متخلف تعداد پنج کیسه ذغال بلوط به مقدار ۱۰۰ کیلوگرم کشف و ضبط کنند. پرونده تمام متخلفین پس ازتنظیم صورتجلسه اولیه جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع شده است.
به گزارش صدا و سیما، بهادر دیلمی، فرمانده انتظامی شهرستان تنکابن از توقیف یک کامیون حامل ۸ تن چوب جنگلی قاچاق در این شهرستان خبر داد و گفت: چوبهای قاچاق کشف شده که به ارزش ۴۰۰ میلیون ریال است به اداره منابع طبیعی شهرستان تحویل داده شد. در این رابطه یک متهم بازداشت شد و پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شد.
به گزارش تسنیم، علیرضا شائینی فرمانده انتظامی شاهرود از کشف و ضبط ۲۰ تن چوب تاغ قاچاق از یک دستگاه تریلی عبوری خبر داد. این محموله بهصورت غیرمجاز و بدون مدارک قانونی در حال حمل بوده و به اداره منابع طبیعی شهرستان تحویل داده شد. ارزش این چوب ها را بیش از ۳۰ میلیارد ریال برآورد شده است. در این راستا تریلی حامل چوبهای قاچاق توقیف و راننده نیز پس از تکمیل پرونده به مراجع قضایی معرفی شد.
افزون بر این، محمد رضا سلامی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان آستارا، شخصی که دو اصله درخت جنگلی از گونه توسکا را در پناهگاه حیات وحش لوندویل این شهرستان قطع کرده بود، دستگیر و به مرجع قضایی معرفی کردند.
سلامی با اشاره به اینکه بیش از ۱۱ فقره پرونده تخریب محیط زیست در پناهگاه حیات وحش لوندویل در چهار ماه نخست امسال تشکیل و به مراجع قضایی ارسال شده است افزود: در رابطه با پرونده این متخلف، قاضی دادگاه بدوی پس از بررسی پرونده، علاوه بر ضبط چوبهای قاچاق، وی را به پرداخت ۹۹ میلیون تومان جزای نقدی نیز محکوم کرد.
به گزارش مهر، نیروهای یگان حفاظت، سرجنگلبان و نیروهای حفاظت سرجنگلبانی چمستان با همکاری نیروی انتظامی بخش چمستان در جریان گشت و سرکشی از حوزه استحفاظی موفق به توقیف یک دستگاه خودروی سواری پژو و کشف شش تن چوب قاچاق در محل اختفای فرد متخلف شدند. خودرو و محمولات قاچاق این متخلف سابقه دار، توقیف و به پارکینگ اداره منابع طبیعی شهرستان نور منتقل شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – ساری گفت: قاچاقچی حرفهای که به صورت شبانه اقدام به قطع درختان جنگلی روستای گل افشان میکرد دستگیر شد. خودرو نیسان که توسط این متخلف محیط زیستی برای بارگیری و حمل چوب آلات غیرمجازاستفاده میشد کشف شد و به همراه محمولات مکشوفه ضبط و جهت سیر مراحل قانونی به پارکینگ انتقال شده است.
به گزارش ایلنا، حسین آخانی، استاد دانشگاه تهران با انتشار یک ویدیو از تخریب و آسیب جدی به تعدادی از درختان چنار خیابان ولیعصر توسط شهرداری تهران در پی انجام عملیات عمرانی خبر داد.
حق تنفس و هوای پاک
براساس گزارش ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیونها و قراردادهای بینالمللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای، قهجاورستان ۱۲۹، شاهین شهر ۱۱۲، حاجیآباد زیرکوه ۱۰۱، تهران ۱۴۷، مشهد ۱۶۱، خرمشهر ۱۵۰، ماهشهر ۱۵۸، آغاجاری ۱۰۵، رامهرمز ۱۵۸، شوش ۱۲۳، اصفهان ۱۷۰، اندیمشک ۱۵۲، ملاثانی ۱۴۸، اهواز ۲۷۲، هویزه ۳۳۳، بهبهان ۱۵۰، امیدیه ۱۵۸، هندیجان ۱۶۰، آبادان ۱۰۱، سوسنگرد ۲۱۸، ساوجبلاغ ۱۳۱، فردیس ۱۱۸، کرج ۱۰۷، نظرآباد ۱۰۵، شادگان ۱۳۴، نهبندان ۱۱۱ و طبس ۱۴۴، ناسالم برای گروههای حساس، ناسالم برای تمام گروهها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.
شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروههای حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.
شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچکتر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل میکند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش میدهد.
به گزارش رکنا، در طی سال گذشته ۶۰۰۰ نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا جان باختند. بنابر این گزارش، از ابتدای امسال تاکنون تهران فقط شش روز هوای پاک داشته و در این مدت ۷۵ روز سالم، ۳۹ روز ناسالم برای گروههای حساس، پنج روز ناسالم برای همه و سه روز در وضعیت بسیار ناسالم و خطرناک داشته است.
فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی
خشکسالی میتواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آبهای سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.
به گزارش صدا و سیما، تنها ۲۳ میلیون مترمکعب از ظرفیت ۲۵۰ میلیون مترمکعبی سدهای استان تهران آب دارد. رئیس آبفای جنوب شرق تهران در این خصوص افزود: میانگین بارش در استان به ۱۸۵ میلیمتر رسیده و جنوبشرق تهران یکی از کمبارشترین مناطق کشور است. از ظرفیت مخازن آب سدهای استان حدود ۹٪ باقی مانده و بیش از ۹۰٪ این ظرفیت خالی است.
در خبری دیگر به نقل از همشهری آنلاین، به دلیل کاهش ۴۰ درصدی بارش ها در سال آبی جاری، میزان ورودی آب به مخازن سدهای کشور نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۴۲٪ کاهش یافته است. وضعیت مخازن سدهای کشور تا تاریخ ۴ مرداد سال آبی جاری (از ابتدای مهر ۱۴۰۳ تاکنون) نشان دهنده ورود ۲۳ میلیارد و پنج میلیون متر مکعب آب به سدهای کشور است. این میزان در سال گذشته ۳۹ میلیارد و ۹۱ میلیون متر مکعب بوده است.
به گزارش مهر، خشک شدن بخشهایی از خلیج گرگان بر اثر کاهش میزان بارشها و لایروبینشدن کانالهای آبرسانی، باعث شده که عمق آبها کاهش یافته و اکوسیستم دریایی که شامل گونههای مختلف ماهی و آبزیان دیگر میشود، به شدت آسیب ببیند. این مساله بهویژه برای ۸۰۰ ماهیگیر بندرترکمن که در این خلیج فعالیت میکنند، موجب مشکلات معیشتی زیادی شده است. کمبود منابع آبی و خشک شدن بخشهای دیگر خلیج، باعث دشواری در صید و کاهش تنوع زیستی در منطقه شده است. کارشناسان محیط زیست اعلام کردهاند که تداوم این روند میتواند به نابودی منابع آبی این منطقه و در نهایت به بیکاری هزاران نفر منجر شود.
افزون بر این، رئیس کمسیون سلامت محیط زیست و شورای شهر تهران از خشک شدن حدود ۱۰ هزار درخت به دلیل کمآبی و آفت در بوستان سرخهحصار خبر داد. مهدی پیرهادی قطع شدن ۱۰ ساله حق آبه این بوستان را از علل این رویداد عنوان کرده است.
به گزارش تسنیم، علیرغم هشدارهای مکرر کارشناسان حوزه آب، بخش عمدهای از کشاورزی در استان البرز همچنان بر پایه روش غرقابی انجام میگیرد. این روش علاوه بر اتلاف گسترده آب، تهدیدی جدی برای منابع آبهای زیرزمینی و سطحی نیز بهشمار میرود. در بسیاری از مناطق متصل به شبکه آبرسانی این استان نیز از آب شرب برای آبیاری مزارع استفاده میشود. این اقدام خلاف قانون، شبکه آبرسانی را با فشار زیادی مواجه کرده و توان پاسخگویی شبکه به نیازهای آب شرب شهروندان را کاهش داده است. همچنین، برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی باعث ایجاد پدیده فرونشست زمین در دشتهایی مانند نظرآباد، اشتهارد و بخشهایی از ساوجبلاغ شده است.
همچنین، قائممقام شرکت آب و فاضلاب استان سمنان با اشاره به کاهش ۴۰ درصدی بارشهای این استان نسبت به سال گذشته گفت: وضعیت منابع آبی استان بحرانی است. ابوالفضل عالیشاهی در ادامه اظهار داشت: از مجموع ۳۱ شهر استان سمنان، در حال حاضر ۸ شهر با تنش آبی جدی مواجهاند. همچنین ۳ مجتمع روستایی، ۳ روستا در شهرستان سرخه و یک روستا در شهرستان دامغان نیز در فهرست مناطق بحرانی قرار دارند.
به گزارش انتخاب، مدیر سد امیرکبیر کرج اعلام کرد که حجم مخازن آب این سد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۰۰ میلیون متر مکعب کاهش یافته است. به گفته علی معلم، در پنجسال گذشته به دلیل افت شدید بارش و خشکسالی حجم مخزن به شدت کاهش یافته، به طوری که سال گذشته ۱۶۲ میلیون متر مکعب بوده و امسال ۶۲ میلیون متر مکعب ذخیره وجود دارد. مدیر سد امیرکبیر افزود: امسال بدترین سال آبی در چند سال اخیر بود.
به گزارش ایلنا، مدیر موسسه آب دانشگاه تهران اعلام کرد که ایران در آستانه تنش آبی مطلق قرار داشته و اگر سرانه آب تجدیدپذیر کشور به زیر ۵۰۰ مترمکعب برسد، به معنی کم آبی مطلق است. به گفته بنفشه زهرائی، هم اکنون این سرانه به طور متوسط حدود ۱۱۶۰ مترمکعب برای هر نفر بوده و در ۵۰٪ از مناطق کشور ۶۰۰ مترمکعب است. این میزان در زمان انقلاب ۳۹۰۰ مترمکعب به ازای هر ایرانی بوده است. وی همچنین افزود: بارشهای امسال ۴۰٪ کمتر از سالهای نرمال بوده و در برخی مناطق از جمله تهران، یزد، سمنان و فارس این کاهش بیش از ۵۰٪ بوده است.
خبرگزاری ایرنا در گزارشی میزان ذخیره آب سدهای استان تهران را ارائه داده است. بر اساس این گزارش، سد لار با ۶٪ پرشدگی کمترین و سد طالقان با ۵۱٪ پرشدگی بیشترین حجم آب را دارند. در مجموع ۸۰٪ از ظرفیت ذخیره سدهای استان تهران خالی از آب است.
به گزارش ایلنا، بارندگیها در برخی مناطق استان فارس مانند لار، لامرد و فسا، تا ۶۰٪ کاهش یافته است. این کاهش ها همراه با برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، فشار زیادی بر ذخایر آبی این استان وارد کرده است. ذخایر سدهای استان فارس نیز کاهش یافته و اکنون تنها مابین ۴۱٪ تا ۴۵٪ ظرفیت خود را دارند که وضعیت را نگرانکننده میکند. عزت الله رئیسی اردکانی، استاد دانشگاه شیراز دلایل اصلی بحران آب در ایران را ضعف مدیریت، عدم اجرای قوانین موجود و تغییر فرهنگ آبی مردم نسبت به گذشته عنوان کرد. به گفته وی، فرونشست زمین تنها یکی از اثرات مخرب برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی به شمار می آید.
علاوه بر این، استاندار آذربایجان شرقی اعلام کرد: با توجه به اینکه ۵۵٪ آب شرب تبریز از خط زرینه رود تامین می شود و میزان ذخیره آب در سد بوکان نیز به یک سوم رسیده است، در تامین آب تبریز با مشکل مواجهیم. بهرام سرمست افزود: در صورت ادامه وضعیت فعلی، آب شرب تبریز تنها برای ۷۵ روز آینده قابل تامین خواهد بود.
به گزارش همشهری آنلاین، رودخانه سجرو یا سجادرود شهرستان بابل در آستانه خشکی کامل قرار گرفته است. این رودخانه به دلیل کشت دوم برنج و ایجاد بندهای انحرافی متعدد توسط شالیکاران این منطقه با کاهش شدید حجم آب مواجه شده است.
همچنین، معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور یکی از مهم ترین عوامل آسیب زننده به محیط زیست و منابع آبی کشور را برداشت بی رویه از منابع و اجرای طرحهای بی ضابطه عمرانی اعلام کرد. به گفته حسن وحید، برداشت بیش از حد مجاز از آب سفرههای زیرزمینی، تخصیص ندادن حقابه دشتهای سیلابی، رعایت نکردن ضوابط محیط زیست در طرحهای عمرانی و معدنداری، از عوامل اصلی بیابانزایی و ایجاد کانونهای گردوغبار در کشور محسوب می شوند.
به گزارش برنا، موضوع کمآبی و خشکسالی در استان اصفهان را به مرحله اوج بحران رسیده است. این بحران زیستمحیطی علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن کشاورزی و معیشت مردم، اکنون ابعاد اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی نیز پیدا کرده است. مدیریت نادرست منابع آب، برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی و انتقال آب به سایر مناطق که به خشک شدن زایندهرود منجر شده در کنار تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگیها اصلی ترین عوامل ایجاد این بحران به شمار می آیند.
به گزارش تسنیم، بحران کمآبی در استان کهگیلویه و بویراحمد اکنون به مرز هشدار رسیده و کاهش شدید ذخایر سدها، خشکی چشمهها، افت چشمگیر آبهای زیرزمینی و رودخانهها، وضعیت نگرانکننده ای را برای این استان ایجاد کرده است. آرش مصلح، مدیرعامل شرکت آب منطقهای کهگیلویه و بویراحمد در این رابطه گفت: در حال حاضر سد چمشیر با ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب، تنها ۲۶٪ ذخیره آب دارد و سد شاه قاسم نیز با ۱۰۰ هزار مترمکعب فقط ۱٪ از ظرفیت خود آب دارد. مطلح در ادامه افزود: در استان نزدیک به ۵۰۰۰ دهنه چشمه وجود دارد که از این تعداد حدود ۷۰ چشمه به طور کامل خشک شدهاند. این امر نشاندهنده وضعیت بحرانی منابع آبی زیرزمینی است.
همچنین، مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان آذربایجانغربی اعلام کرد که سطح آب دریاچۀ ارومیه ۵۰ سانتیمتر کاهش یافته است. به گفته مجید رستگاری، وجود ۶۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچۀ ارومیه، یکی از عوامل کاهش آب این دریاچه است. همچنین، کاهش بارندگی های این منطقه و گسترش شدید سطح باغات و زمین های کشاورزی آبی در آذربایجان غربی از دیگر علت های بوجود آمدن وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه عنوان شده است.
آتش سوزی
به طور کلی جنگلها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا میشود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس میدهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
به گزارش ایرنا، رئیس منابع طبیعی سنندج با اشاره به حادثه آتش سوزی در مراتع کوه آبیدر که جان باختن سه تن از فعالان محیط زیست منجر شد، گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون ۷۵ مورد آتشسوزی در مراتع و جنگلهای شهرستان سنندج به وقوع پیوسته و در آتش سوزی اخیر نیز حدود ۱۵۰ هکتار از مراتع کوه آبیدر طعمه حریق شد.
هرانا در گزارشی به موضوع مرگ سه فعال محیط زیستی در جریان آتش سوزی مراتع کوه آبیدر سنندج پرداخته است. روز پنجشنبه ۲ مردادماه، آتشسوزی گستردهای در دامنههای کوه آبیدر سنندج آغاز شد. در جریان این حریق، سه فعال محیط زیستی به نام های حمید مرادی، خبات امینی و چیاکو یوسفینژاد جان خود را از دست داده و چند تن دیگر نیز دچار مصدومیت شدند. این حادثه بار دیگر ضعف زیرساختها، کمبود تجهیزات، نبود آموزش مناسب و اهمالکاری دستگاههای مسئول در مواجهه با بحرانهای زیستمحیطی را برجسته کرد. گزارشها حاکی از آن است که هیچیک از داوطلبان لباس مقاوم در برابر آتش یا تجهیزات ایمنی در اختیار نداشتند و تنها با امکانات شخصی وارد عملیات شده بودند.
به گزارش صدا و سیما، فرماندار شهرستان لنده روز سه شنبه ۷ مرداد اعلام کرد که بخش وسیعی از مراتع و جنگلهای کوه سیاه در این شهرستان در محدوده دلی مهرجان و گرداب طعمه حریق شده است. به گفته محمد تقوی حدود ۱۰۰ نیروی مردمی و امدادی جهت اطفای حریق در این ارتفاعات وارد عمل شدند. نهایتا این آتش سوزی بامداد روز پنجشنبه مهار شد.
در خبری دیگر، رئیس اداره منابع طبیعی وآبخیزداری شهرستان بویین میاندشت گفت: بیش از دو هکتار از اراضی ملی واقع در حریم شهر افوس این شهرستان در آتش سوخت. رضاعلی روستایی افزود: نیروهای حفاظت منابع طبیعی با همراهی آتش نشانان و اهالی این منطقه آتش سوزی را مهار کرده و از سرایت آن به نواحی دیگر جلوگیری کردند.
همچنین، رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد ضمن بیان اینکه آتشسوزی نیزارهای تالاب گروس این شهرستان پس از ۱۵ ساعت تلاش مهار شد، گفت: ۱۴۵ هکتار از مساحت این تالاب فصلی طعمه حریق شده است.
به گزارش تسنیم، روز پنجشنبه، مدیرکل مدیریت بحران استانداری بوشهر از وقوع آتشسوزی در منطقه کوهستانی گیسکان دشتستان خبر داد. کوروش دهقان گفت: هم اکنون ۵۰ نیروی امدادی به این منطقه اعزام شده اند و بدلیل گرمای شدید و صعبالعبور بودن منطقه، درخواست اعزام بالگرد به ستاد کل نیروهای مسلح جهت پشتیبانی هوایی ارائه شده است.
افزون بر این، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان از وقوع آتشسوزی سطحی به وسعت یک هکتار در منطقه کشل ورزل (باغ رئوفی) شهرستان رشت خبر داد. کامیار مرزبانی در این خصوص گفت: نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان رشت و نیروهای بومی محلی پس از شش ساعت تلاش موفق به اطفاء این آتش سوزی شدند.
از سوی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست گچساران از مهار این آتشسوزی مراتع منطقه “تنگ کور” از ارتفاعات کوه دیل خبر داد. محمد امین حسینی اظهار داشت: این حریق بامداد جمعه و پس از ۱۶ ساعت تلاش شبانهروزی نیروهای امدادی، محیط زیست و افراد محلی مهار خاموش شد.
به گزارش شرق، رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز از مهار آتشسوزی گسترده در ارتفاعات کوه دراک این شهر خبر داد. به گفته هادی عیدی پور، با تلاش نیروهای آتشنشانی، عوامل اجرایی شهرداری شیراز، منابع طبیعی و نیروهای مردمی، آتش پس از ۲۲ ساعت مهار شد.
علاوه بر این، رئیس اداره یگان حفاظت محیط زیست مازندران ضمن اشاره به وقوع حریق در مناطق سمسکنده ساری، میانکاله و پارک ملی کیاسر گفت: این آتش سوزی ها با تلاش ماموران منابع طبیعی و محیط زیست اطفاء شده است.
به گزارش مهر، مدیرکل منابع طبیعی استان سمنان اظهار داشت: وقوع آتش سوزی ۲۰۰ هکتار از اراضی جنگل هیرکانی ابر شاهرود را سوزاند. به گفته علیرضا رهایی، ۱۰۰٪ آتش سوزی ها در عرصه های منابع طبیعی استان سمنان بر اثر عوامل انسانی رخ می دهد.
همچنین، فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان اعلام کرد که از ابتدای امسال تاکنون، ۱۶ مورد آتشسوزی در عرصههای ملی این استان رخ داده است. مهدی نوری با بیان اینکه بیش از ۹۵٪ درصد موارد آتشسوزی ناشی از عوامل انسانی بوده، گفت: این آتشسوزیها منجر به سوختن ۱۴۷ هکتار از مراتع سطح استان شده است.
به گزارش شرق، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت: در چهار ماه نخست امسال حدود ۱۰۷ هکتار از عرصههای جنگلی و مرتعی این استان طعمه آتش سوزی شده است. به گفته علیاصغر نیکویی، در مدت مذکور ۴۲ فقره حریق در جنگلهای طبیعی، ۲۱ مورد در عرصههای جنگلی دستکاشت و شش مورد در مراتع استان رخ داده است.
از سوی دیگر، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلاردشت از وقوع آتش سوزی در مناطق “اکیل” و “سردانی” این شهرستان خبر داد. حسن سام دلیری گفت: این آتش سوزی های مجزا که بر اثر برخورد صاعقه به وجود آمده بودند، با تلاش نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی شهرستان مهار شدند.
به گزارش مهر، در طی هفته گذشته حریق گستردهای در مراتع اطراف روستای قرهبلاغ شهرستان قروه رخ داد. پس از اعلام این حادثه، تیمهای آتشنشانی و منابع طبیعی قروه به همراه نیروهای مردمی و دوستداران طبیعت به محل اعزام شده و این حریق را خاموش کردند.
در گزارش دیگری، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کلاله از وقوع آتش سوزی در محدوده طرح جنگلداری عربداغ در ارتفاعات این شهرستان خبر داد. محمد برزین در ادامه اظهار کرد: پس از دریافت گزارش این حریق، تیمهای عملیاتی به همراه نیروهای مردمی وارد عمل شده و این آتشسوزی مهار شد.
افزون بر این، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان از وقوع آتشسوزی به مساحت ۶ هزار مترمربع در جنگلهای دستکاشت کاج منطقه کشلورزل این شهرستان خبر داد. کامیار مرزبانی اظهار داشت: این آتشسوزی از ساعت ۲۳ شب گذشته آغاز شده بود و با تلاش نیروهای منابع طبیعی، پایگاه اطفای حریق، آتشنشانی و همکاری اداره کل منابع طبیعی رشت، صبح امروز جمعه مهار شد.
به گزارش صدا و سیما، بیش از یک هکتار از جنگل های ارتفاعات سردشت روستای کالوس واقع در شهرستان بویراحمد، در آتش سوخت. بنابر این گزارش، این آتش سوزی که بر اثر خطای انسانی رخ داده بود، با تلاش دهیاران منطقه کالوس و اهالی روستا پس از چهار ساعت خاموش شد.
همچنین، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آمل اعلام کرد که حدود ۱۰هکتار از مراتع پاییندست ارتفاعات قله دماوند در منطقه پلور بخش لاریجان بر اثر آتش سوزی از بین رفت. ذبیحالله محمدی افزود: با حضور دامداران، نیروهای مردمی، محیطبانان محیط زیست، ماموران منابع طبیعی و دهیاریهای روستاهای همجوار، این آتش سوزی خاموش شد.
به گزارش شرق، روز پنجشنبه، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان نور از وقوع آتش سوزی در عرصه های کوهستانی در حوالی روستای “چل” بخش بلده از توابع این شهرستان خبر داد. کمیل قلی نژاد افزود: “گروه های واکنش سریع منابع طبیعی و دیگر نیروهای مردمی در حال عزیمت به حادثه هستند و هنوز علت این آتش سوزی مشخص نیست.” این حریق که باعث سوختن ۳۵ هکتار از مراتع این منطقه شد، پس از ساعتها تلاش توسط نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی، هلال احمر، محیط زیست و اهالی منطقه خاموش شد.
به گزارش مهر، روز جمعه، یک آتشسوزی گسترده در محدوده چشمه دژداران واقع در بخش صمصامی شهرستان کوهرنگ به وقوع پیوسته است. گسترش سریع شعلههای آتش تا نزدیکی روستای “امیر” موجب نگرانی اهالی این منطقه شده است. بنابر این گزارش، عشایر ساکن این منطقه خواستار اعزام نیروهای امدادی، تجهیزات مهار آتش و حمایت از سوی مسئولان محلی و استانی شدهاند.
در یک گزارش دیگر، فرمانده مرزبانی خراسان شمالی از آتشسوزی در اراضی کوهستانی و صعبالعبور دشت گلیل خبر داد. ابوالفضل نظری گفت: این حریق بامداد امروز پنجشنبه، در حدود یک هکتار از اراضی دشت گلیل رخ داد و موجب سوختن ۶۰ اصله درخت ارس در منطقه شد. این آتشسوزی با تلاش نیروهای مرزبانی بهطور کامل مهار شد.
بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی
در هفته ای که گذشت، رئیس محیط زیست شهرستان چالوس از تعطیلی و پلمب یک معدن شن و ماسه به دلیل تخلفات محیط زیستی خبر داد. محمدرضا نصیر ناتری افزود: این معدن که در محدوده پل ذغال چالوس قرار دارد، علیرغم تذکرات قبلی به مدیران آن، به دلیل تداوم آلودگی زیست محیطی توسط اداره حفاظت محیط زیست شهرستان چالوس تعطیل و پلمب شد.
به گزارش ایرنا، رییس اداره حفاظت محیط زیست بوکان در خصوص مرگ و میر ماهیها در حاشیه سد شهید کاظمی این شهرستان گفت: علت این واقعه افزایش آلایندههای زیست محیطی، گرمای هوا و کمبود اکسیژن موجود در آب است. به گفته رحیم عبدالکریمی، در سالهای گذشته نیز مرگ و میر ماهیهای موجود در دریاچه این سد در فصل گرما گزارش شده و این موضوع مختص به امسال نیست.
از سوی دیگر، شهردار قزوین با اشاره به چالشهای زیستمحیطی این شهر اعلام کرد که موضوع شیرآبه یکی از معضلات اساسی قزوین است. به گفته مهدی صباغی، در حال حاضر تصفیهخانه قزوین تنها قادر به پردازش سه متر مکعب شیرآبه در روز بوده و نیازمند افزایش ظرفیت این تصفیهخانه هستیم.
بدون نظر
نظر بگذارید