به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، شصت و یک شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. افزون بر این، بر اساس گزارشات منتشر شده، دستکم چهارصد و بیست و هفت هکتار از منابع طبیعی دچار آتش سوزی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در بیست و یک شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی و بحران های فرونشست در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۱۶۲ تن چوب قاچاق در استان های آذربایجان غربی، مازندران، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، سمنان و قزوین ضبط و در این راستا ۱۹ متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۴۲ شکارچی غیرمجاز در استان های ایلام، تهران، هرمزگان، مازندران، کاشان، یزد، کرمانشاه، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، کردستان، آذربایجان غربی، فارس، لرستان و خوزستان بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کازرون گفت: در بازرسی از منزل یک شکارچی متخلف در این شهرستان ۲ بره میش وحشی کشف و ضبط شد.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران ۱۷۹، خمینی شهر ۱۰۷، اصفهان ۱۲۶، شاهین شهر ۱۱۳، کاشان ۱۰۷، مشهد ۱۰۶، نهبندان ۱۵۲، ماهشهر ۱۵۶، هندیجان ۱۶۸، آبادان ۱۱۶، امیدیه ۱۱۲، اندیمشک ۱۵۳، اهواز ۱۵۲، شوش ۱۰۲، شوشتر ۱۵۱، هویزه ۱۷۵، لامرد ۱۳۴، اراک ۱۳۴، شازند ۱۵۱، ساوه ۱۲۹ و شاهرود ۵۰۰ ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت، دستکم ۲۲ فقره حریق در استان های کردستان، آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، همدان و ایلام باعث از بین رفتن بیش از ۴۲۷ هکتار از منابع طبیعی این استان ها شد.

در هفته ای که گذشت، فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی کشور اعلام کرد: آمارها نشان می‌دهد که آتش‌سوزی‌های صورت گرفته در مناطق چهارگانه از ابتدای امسال تا ۱۵ مرداد نسبت به تمام سال گذشته ۵۰ درصد افزایش داشته است.

سعید جاویدبخت، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد از مهار، کنترل و پایش ۵ فقره آتش سوزی در عرصه های طبیعی استان طی روز پنجشنبه بیست و پنجم مردادماه، خبر داد. به گفته وی، آتش‌سوزی ها در روستای «گنبد بردی» شهرستان بهمئی، شهرستان کهگیلویه در کوه «پات»، منطقه «آبگرمک» و «آب زالو» بخش کبگیان شهرستان بویراحمد و منطقه «پریکدان» بویراحمد رخ داده است.

همچنین، رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان بویراحمد روز پنجشنبه بیست و پنجم مردادماه گفت: جنگل‌ها و مراتع مناطق «محمودآباد»، «وزگ»، «پریکدان» و «آبگرمک» در شهرستان بویراحمد دچار آتش‌سوزی شده‌اند و نیروهای منابع طبیعی در تلاش برای مهار و خاموش کردن آتش هستند.

لازم به ذکر است، در برخی از رسانه های رسمی با اشاره به این که امسال آتش سازی مراتع، جنگل‌ها و اراضی کشاورزی شهرستان رزن نسبت به سال گذشته افزایش ۳برابری داشته اعلام کردند: یکی از اراضی منابع طبیعی رزن چند روز پیش دچار حریق شد، آتشی که به همت بهره برداران و پرسنل اداره منابع طبیعی خاموش شد.

همچنین، روز جمعه نوزدهم مردادماه، آتش سوزی در ۵ کیلومتری ارتفاعات غربی شهر پاوه رخ داد که با همکاری محیط بانان، جنگلبانان، سمن‌های محیط زیستی و نیروهای مردمی، شعله‌های آتش در ارتفاعات سردره شهر پاوه مهار شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در خصوص آتش سوزی در این استان گفت: ۳۱۰ عامل آتش سوزی مناطق تحت مدیریت لرستان به مراجع قضایی معرفی شدند.

علاوه براین، مدیرکل مدیریت بحران استانداری زنجان گفت: از ابتدای سال جاری تا پایان تیرماه ۹ مورد آتش سوزی در ۴۸ هکتار از مراتع و مزارع استان به وقوع پیوسته است.

روز پنجشنبه بیست و پنجم مردادماه، آتش سوزی عمدی در تلوک شهرستان بدره استان ایلام رخ داد که در این رابطه دو نوجوان بازداشت شدند.

افزون بر این، مدیر جهاد کشاورزی سلسله گفت: ۶ عامل آتش زدن کاه و کلش مزارع در شهرستان سلسله دستگیر و به مراجع قضایی معرفی شدند.

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

بر اساس گزارشات رسانه های داخلی که در این هفته منتشر شده است، پیش‌بینی سامانه‌های جهانی هواشناسی، گستره ایران به احتمال ۵۰ تا ۷۰ درصد در پاییز سال ۱۴۰۳ خشکسالی و کاهش چشمگیر بارندگی را تجربه می‌کنند.

به گزارش ایسنا، تالاب هامون، حوضه آبریزی که آب خود را از همسایه می‌گیرد و زیست حیات بخشی به همه همسایگان خود می‌دهد، امروز در سایه نبود زبان دیپلماسی مشترک دچار مرگ بی‌صدا شده است و محققان وقتی زبان به واگویه‌های آن می‌کنند، امیدی به احیای دوباره آن ندارند؛ چون کشور همسایه کمر به ساخت سدهای متعدد بر روی رودهای منتهی به هامون بسته است و در زمان سیلابی، سرریز این سدها را به شورزار گود زره هدایت می‌کند، به جای آنکه آن را به این تالاب حیات بخش بدهد.

در هفته ای که گذشت، خبرگزاری صدا و سیما در گزارشی اعلام کرد که کاهش سطح آب دریای خزر سالانه ۲۳ سانتی‌متر برآورد شده و طبق تحقیقات پژوهشگران قزاقستانی سطح دریای خزر هم اکنون ۲۹ متر کمتر از سطح متوسط دریا‌ها و اقیانوس‌هاست.

افزون بر این، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود درباره برگ ریزان درختان چنار در شهرستان شاهرود گفت: علت عمده ریزش برگ درختان چنار ناشی از تنش‌های حرارتی و آبی است.

وی افزود: تنش‌های حرارتی، افزایش دما و حساسیت درختان چنار به گرما، علی رغم آبیاری تحت فشار و غرقابی، مهم‌ترین دلیل ریزش برگ و خشک شدن شاخه‌های درختان چنار در منطقه است.

همچنین، استاندار مازندران با اشاره به معضل ۴۵ ساله زباله در این استان گفت: ۲۰۰ هکتار زمین را در حوزه پسماند در طول زمان آلوده کردیم و در تصرف زباله‌هاست، اولین کار برای حل معضل پسماند این است که روش‌های کنونی را تغییر بدهیم.

افزون بر این، مدیر روابط عمومی شهرداری بابل گفت: سه نفر از عواملی که زباله های خانگی را در حاشیه رودخانه بابل رود تخلیه می کردند شناسایی و دستگیر شدند.