خانه  > slide, سایر گروهها  >  دکتر امیرباقر مدنی: برای حل معضل گرانی ها، دولت باید جلوی فساد را بگیرد/ علی کلائی

دکتر امیرباقر مدنی: برای حل معضل گرانی ها، دولت باید جلوی فساد را بگیرد/ علی کلائی

ماهنامه خط صلح – اامیر باقر مدنی، استاد کهنسال اقتصاد و اندیشمند ایرانی است که کتاب هایی چون “ژاپن چگونه ژاپن شد؟” و “موانع توسعه اقتصادی ایران (مقایسه با ژاپن)” را در کارنامه خود دارد و تاکنون مقالات بسیاری از او در روزنامه ها و نشریات معتبر داخل و خارج کشور منتشر شده است. وی در گفتگو با خط صلح در ارتباط با گرانی های اخیر و مشکلات اقتصادی کشور می گوید که علاوه بر تحریم های اقتصادی موجود، مسئله دزدی ها و فساد موجود در کشور هم هست که باید حل شود.

گفتگو از علی کلائی

این استاد اقتصاد عقیده دارد که: «یکی از دلایل افزایش قیمت ها، چاپ اسکناس جدید از سوی دولت است». وی با انتقاد از مدیران اقتصادی کشور می گوید: «متاسفانه افرادی که واقعاً کار را بلد هستند، برسرکار نمی گذارند. آدم هایی را بر سر کار می آورند که تنها یک چیزهایی از اقتصاد می دانند و اما نه تجربه ای دارند و نه آگاهی کافی».

مشروح گفتگو با این اقتصاددان با سابقه در ذیل از نظر شما می گذرد:

بر اساس آخرین اطلاعات شما، میانگین افزایش قیمت (تورم) کالاهایی که تحت حمایت ارز یارانه ای بودند و هم چنین کالاهای غیرحمایتی حدوداً چند درصد بوده است؟

خود دولت از تورم ۴۲ درصدی گفته است و آمار مورد نظر من هم همانی است که دولت می گوید. البته آمار و ارقام دو گونه است؛ یکی مربوط به آماری است که خود دولت می دهد و دیگری چیزی است که رسانه های خارج از کشور می گویند. این دو با هم فرق دارند. میان خود نهادهای حکومتی هم بر سر این آمار اختلاف وجود دارد؛ مثلاً بین بانک مرکزی و اداره آمار ایران. در خارج از کشور هم آمارهایی مطرح می شود که بعضاً مستند و مورد قبول است.

دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی را در نظر گرفت تا از افزایش قیمت کالاهای ضروری مردم جلوگیری شود. مثلاً خوراک دام با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی وارد می شود. با توجه به این که این مسئله در کنترل قیمت ها اثربخش نبوده، به نظرتان این نوع ارز برای چه کسانی سودمند است و چرا دولت نظارت دقیقی بر آن ندارد؟

مشکل این جاست که در گذشته عده ای این دلار دولتی را گرفته اند و به قیمت آزاد فروخته اند. اما امروز دولت تجربه پیدا کرده و می خواهد نظارت کند. اگر این کار را بکند، قیمت ها می تواند پایین بیاید و مردم کم تر در زحمت باشند، ولی اگر نتواند دلال ها را کنترل کند و آن ها کار خودشان را بکنند، هم چنان سودشان را آن ها خواهند برد. این بستگی به این دارد که در مواجه با این مسئله، دولت آقای روحانی چقدر تجربه پیدا کرده باشد.

درست است که قیمت ها در چند ماه اخیر افزایش چشمگیری داشته، ولی این مسئله ریشه در گذشته دارد و به خاطر مسائل اخیر مربوط نیست. یکی از دلایل افزایش قیمت ها چاپ اسکناس جدید از سوی دولت است. دولت در حال چاپ اسکناس است و این افزایش نقدینگی در جامعه باعث افزایش قیمت ها می شود. باید بر این مسئله نظارت شود. باید مجلس نظارت کند که دولت بدون مجوز این همه پول چاپ نکند.

به نظر شما ارز دولتی تا کی قرار است در ایران توزیع شود؟ فکر نمی کنید توزیع این نوع ارز اساساً به اقتصاد کشور ضربه زده باشد؟

حاکمیت احتیاج دارد مواد غذایی مردم را تامین کند و راهی هم ندارد جز این که پول نفت را در اختیار مردم بگذارد. ما تا زمانی که تحریم های آمریکا برقرار است، این مشکل را خواهیم داشت و ماه به ماه هم بیش تر خواهد شد.

من فکر می کنم که اگر این تحریم ها برداشته شود و ایران بتواند به مانند گذشته نفت و گاز صادر کند، دلار می تواند به همان پنج-شش هزار تومان و حتی کم تر بازگردد. علت این گرانی نبود دلار و صادرات است. اصلی ترین صادرات ما نفت است که جلوی آن هم گرفته شده. خب گرانی مشخص است که از تبعات این مسئله است.

یعنی شما فکر می کنید که تنها مشکل تحریم هاست؟

تنها تحریم ها نیست، سوءاستفاده ها و دزدی ها هم هست. در رادیو و تلویزیون هم اقلام دزدی ها اعلام می شود. باید جلوی این فساد گرفته شود. در واقع مشکل اصلی ایران همان فساد است. اگر این نبود، حتی می شد با همان صادرات کم نفت هم مملکت را اداره کرد. باید جلوی فساد گرفته شود.

نظرتان در رابطه با افزایش قیمت گوشت چیست؟ وزیر جهاد کشاورزی می گوید که افزایش قیمت گوشت نه ارتباطی به حجم واردات دارد و نه قاچاق دام. چراکه ۵۸ میلیون دام سبک تولید می شود، در حالی که حجم قاچاق حدود یک میلیون راس است و این مقدار نمی تواند نقش چندانی در قیمت ها داشته باشد. پس علت چیست؟

البته علت را باید از خود آقای وزیر پرسید. ولی من فکر می کنم یک علت تضعیف پول ملی است. هم چنان که دولت گوسفندها را وارد می کند، از سوی دیگری عده ای آن را صادر می کنند و نتیجتاً در مملکت با کمبود گوشت مواجه هستیم. وقتی که کمبود باشد هم، عده ای از آن سوءاستفاده می کنند و قیمت ها را بالاتر می برند. همه این ها به گرانی دلار بر می گردد. اگر مسئله دلار حل شود، بقیه مشکلات ما هم حل می شود. مسائل اساسی گرانی دلار و فساد در کشور هستند.

چرا راهکارهای دولت در رابطه با کاهش قیمت کالاهای اساسی و ضروری مردم تاکنون اثربخش نبوده است؟

همان طور که عرض کردم مشکل کار همان فساد موجود در کشور است. البته ضعف مدیریت هم هست و در آن تردیدی نیست. من بیش از چهل سال اقتصاد تدریس کرده ام. برخی از این آدم هایی که بر سر کار می آیند و شغل های اقتصادی کشور را در دست می گیرند، خیلی خوب می شناسم. نمی خواهم اسم ببرم اما مثلاً یکی از کسانی که امروز در ایران تصمیمات مهم اقتصادی برعهده اوست، سال ها پیش شاگرد من بود و پایین ترین نمره را در اقتصاد از من گرفت. من این آدم ها را خوب می شناسم. متاسفانه افرادی که واقعا کار را بلد هستند برسرکار نمی گذارند. آدم هایی را بر سر کار می آورند که تنها یک چیزهایی از اقتصاد می دانند و اما نه تجربه ای دارند و نه آگاهی کافی.

البته یکی از مشاورین رئیس جمهور که من او را سال ها می شناختم، کمابیش اقتصاد می دانست که او هم استعفا داد و رفت.

در رابطه با حل معضل گرانی گوشت، بحث توزیع گوشت کوپنی مطرح شده. شما با چنین راه حلی تا چه حد موافق هستید؟

کوپنی کردن در زمان جنگ و برای مدت محدودی معمول می شود. این کار الان نتیجه ندارد و باید از اساس کار را درست کرد. در کل همان طور که عرض کردم برای حل معضل گرانی ها، دولت باید به صورت واقعی جلوی فساد را بگیرد.

با سپاس از وقتی که در اختیار خط صلح گذاشتید.

مطالب مرتـبط

بدون نظر

نظر بگذارید