خبرگزاری هرانا – در ایران زندانیانی سیاسی و عقیدتی وجود دارند که بیش از دو دهه از عمر خود را پشت میلههای زندان سپری کردهاند. نگرانی اصلی خبرگزاری هرانا فراموششدن این افراد در میان اخبار روزمره و چرخههای رسانهای کوتاهمدت است. به همین دلیل، این خبرگزاری مجموعهای از گزارشهای منظم منتشر میکند که در هر پست به معرفی یک زندانی بلندمدت، مرور پرونده قضایی، وضعیت نگهداری، دسترسیها و نیازهای فوری او میپردازد.
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در گزارش پیش رو به بررسی آخرین وضعیت عبدالزهرا هلیچی (هلیجی) پس از دو دهه حبس میپردازد.
کادر اطلاعات
▪️نام: عبدالزهرا هلیچی (هلیجی)
▪️سال بازداشت: ۱۳۸۴
▪️اتهام اعلامشده: «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه و افساد فی الارض»
▪️حکم اولیه: حبس ابد
▪️حکم کنونی: حبس ابد
▪️محلهای نگهداری: محکوم به تحمل حبس در زندان کارون اهواز، از زمان انتقال به بند پنج زندان شیبان اهواز تاکنون در این زندان به سر میبرد.
▪️مرخصی/دسترسیها: در سالهای اخیر مرخصی گزارش نشده؛ دسترسی به خانواده و وکیل محدود گزارش شده است.
▪️وضعیت فعلی: همچنان در حبس بلندمدت با حکم ابد، علیرغم تغییرات قانونی که میتواند امکان بازنگری یا تخفیف فراهم کند.
روایت پرونده و روند قضایی
عبدالزهرا هلیچی (هلیجی) در سال ۱۳۸۴ توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. وی چندی بعد توسط شعبه یک دادگاه انقلاب اهواز از بابت «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه و افساد فی الارض» به حبس ابد محکوم شد. حکم حبس ابد، این زندانی را در زمرهٔ محکومانِ با حبسِ نامحدود زمانی قرار داد؛ وضعیتی که در عمل میتواند سالیان طولانی تداوم یابد و دسترسی فرد به سازوکارهای بازنگری را دشوار کند.
نکات کلیدی در روند:
▪️ اتهام امنیتی سنگین: برچسب «محاربه» در پروندههای سیاسی-امنیتی در ایران از سنگینترین عناوین اتهامی است و معمولاً پیامدهای قضایی و اجرایی گستردهای دارد.
▪️ تداوم حبس علیرغم تغییرات قانونی: با وجود تغییرات قانونی که امکان اعادهٔ دادرسی، تخفیف مجازات یا آزادی مشروط را در برخی پروندهها فراهم میکند، آقای هلیچی همچنان در زندان باقی مانده است.
وضعیت نگهداری و انتقالها
در طول دوران حبس، او در زندان کارون و شیبان اهواز نگهداری شده است. پس از صدور حکم چندین سال را در زندان کارون به سر برد. گزارشهایی در بهمن ۱۳۹۷ در زندان شیبان، فروردین ۱۳۹۹ پس از انتقال به بازداشتگاه اداره اطلاعات اهواز وجود دارد که مورد خشونت و شکنجه قرار گرفته است. همچنین در گزارش فروردین ۱۴۰۳ توسط گارد زندان و ماموران حفاظت اطلاعات بند پنج زندان شیبان اهواز ضربوشتم شده است. در دی ماه سال ۱۴۰۳ در اعتراض به عدم رعایت اصل تفکیک جرائم از طرف مسئولان زندان به انتقال به سلول انفرادی یا تبعید به مناطق دور افتاده تهدید شد. وی از آن زمان تاکنون در این زندان محبوس است.
مشاهدات مرتبط با استانداردهای نگهداری
▪️ انتقالهای پیدرپی: جابهجایی بین بندها و زندانها میتواند دسترسی به خانواده، وکیل و خدمات بهداشتی را مختل کند.
▪️ تحمل خشونت در زندان: گزارش هایی از ضربوشتم آقای هلیچی در بهمن ۱۳۹۷ در زندان شیبان اهواز، فروردین ۱۳۹۹ (بازداشتگاه اداره اطلاعات اهواز)، فروردین ۱۴۰۳ و دی ماه ۱۴۰۳ در بند پنج زندان شیبان اهواز، از مصادیقی است که لزوم مستندسازی مستقل و پیگیری حقوقی را برجسته میکند.
▪️محرومیت از امکانات درمانی و پزشکی: این زندانی سیاسی در طول بیش از دو دهه حبس، با وجود ابتلا به بیماریهای عفونت در پای راست، زانو درد و نیاز فوری به جراحی برای خارج کردن میله داخل پا، با کارشکنی مسئولان زندان و به بهانههای مختلف از اعزام به بیمارستان و دسترسی به درمان تخصصی محروم ماند. «حق دسترسی به درمان» از جمله حقوق بنیادین زندانیان است که در قوانین داخلی ایران، اسناد بینالمللی و معیارهای حقوق بشری بر آن تأکید شده است. محرومیت عمدی زندانیان از امکانات پزشکی و درمانی، مصداق بارز رفتار غیرانسانی و نقض حق بر سلامت و حتی حق حیات است و در بسیاری موارد به عنوان ابزاری برای فشار و سرکوب بیشتر به کار گرفته میشود.
دسترسی به خانواده، وکیل و مرخصی
در سالهای اخیر، آقای هلیچی مرخصی دریافت نکرده است و دسترسی او به خانواده و وکیل محدود گزارش شده است. محدودیت مزبور، علاوه بر آثار روانی و اجتماعی، میتواند حق دفاع مؤثر و پیگیری سازوکارهای اعادهٔ دادرسی را نیز تحتتأثیر قرار دهد.
مسیرهای حقوقی بالقوه (توصیههای عمومی)
۱. اعادهٔ دادرسی: بررسی وجود دلایل و مستندات جدید یا ایرادات ماهوی/شکلی در رأی.
۲. درخواست تخفیف یا تبدیل مجازات: در صورت فراهمبودن شرایط قانونی.
۳. آزادی مشروط/تعلیق اجرای مجازات: ارزیابی تحقق شروط قانونی (مدت سپریشده، حسن رفتار، وضعیت سلامت و…)، در صورت امکان.
۴. پیگیری حقوق نقضشده در دوران حبس: از جمله حق درمان، منع رفتار خشونتآمیز، حق ملاقات منظم و دسترسی مستمر به وکیل.
۵. مستندسازی و دادخواهی بینالمللی: در صورت انسداد مسیرهای داخلی، بهرهگیری از سازوکارهای گزارشگری و مکاتبات حقوق بشری.
خط زمانی خلاصه
▪️۱۳۸۴: بازداشت؛ اتهامات «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه و افساد فی الارض».
▪️حکم اولیه: حبس ابد.
▪️ پس از صدور حکم: چندین سال محبوس در زندان کارون اهواز.
▪️بهمن ماه ۱۳۹۷: ضربوشتم گزارششده؛ زندان شیبان اهواز.
▪️فروردین ماه ۱۳۹۹: شکنجه در بازداشتگاه اداره اطلاعات اهواز.
▪️فروردین ماه ۱۴۰۳: ضربوشتم گزارششده؛ توسط گارد زندان و ماموران حفاظت اطلاعات بند پنج زندان شیبان اهواز.
▪️ دی ماه ۱۴۰۳: از طرف مسئولان زندان تهدید به انتقال به سلول انفرادی یا تبعید به مناطق دور افتاده.
▪️سالهای اخیر: عدم اعطای مرخصی، محرومیت از رسیدگی پزشکی مناسب، دسترسی محدود به خانواده و وکیل.
▪️وضعیت امروز: تداوم حبس ابد علیرغم تغییرات قانونی بالقوه مؤثر بر بازنگری پرونده.
جمعبندی و اهمیت بازنگری
با وجود تغییرات قانونی که امکان اعادهٔ دادرسی، تخفیف مجازات یا آزادی برای محکومان به اتهام محاربه را فراهم میکند، آقای هلیچی همچنان در زندان باقی مانده است.
پرونده عبدالزهرا هلیچی (هلیجی) نمونهای از زندانیان با احکام طولانیمدت امنیتی و سیاسی در ایران است که بازنگری در پروندههای آنان میتواند گامی مهم در مسیر آزادی و احقاق حقوقشان باشد.
پروندهٔ او از یکسو بر دشواریهای دسترسی به حقوق بنیادین در دوران حبس (مرخصی، ملاقات، وکیل) و از سوی دیگر بر ضرورت بهکارگیری تمامی سازوکارهای قانونیِ داخلی و بینالمللی برای بازنگری و کاهش مدت حبس تأکید دارد.
پرونده عبدالزهرا هلیچی (هلیجی) نمونهای از زندانیان با احکام طولانیمدت امنیتی و سیاسی در ایران است که بازنگری در پروندههای آنان میتواند گامی مهم در مسیر آزادی و احقاق حقوقشان باشد.
پروندهٔ او از یکسو بر دشواریهای دسترسی به حقوق بنیادین در دوران حبس (مرخصی، ملاقات، وکیل) و از سوی دیگر بر ضرورت بهکارگیری تمامی سازوکارهای قانونیِ داخلی و بینالمللی برای بازنگری و کاهش مدت حبس تأکید دارد.
نیازهای فوری
▪️ دسترسی منظم و بدون تبعیض به وکیل و خانواده.
▪️ ارزیابی پزشکی مستقل در صورت ادعای ضربوشتم یا عوارض طولانیمدت.
▪️ بررسی امکان اعادهٔ دادرسی یا سایر سازوکارهای کاهش/توقف مجازات بر پایهٔ آخرین مقررات.
▪️ تضمین رعایت آییننامههای سازمان زندانها دربارهٔ تماس، ملاقات و مرخصی.
▪️ دسترسی به خدمات پزشکی مناسب و درمان.
دربارهٔ این مجموعه
دربارهٔ این مجموعه
این گزارش بخشی از مجموعهٔ «بیش از دو دهه در حبس» است که هدف آن مستندسازی مستمر پروندههای بلندمدت و یادآوریِ مسئولیت جمعی برای دیدهشدن و پیگیری وضعیت آنان است.
بدون نظر
نظر بگذارید