خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۵۰ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته ای که گذشت، بیش از ۴۳ شکارچی و صیاد غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا در ۲۳ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. به علاوه، بخش‌هایی از منابع طبیعی کشور طعمه حریق شدند. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی و آلاینده های محیط زیستی اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.
آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۳۰ تن چوب قاچاق در شهرهای بوکان، بافق و آبدانان ضبط و در این راستا سه متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۴۰ شکارچی غیرمجاز در شهرهای کازرون، دزفول، خرم آباد، آمل، نوشهر، فریدونکنار، بابل، نکا، جویبار، ساری، گلوگاه، بدره، چالوس، تربت‌حیدریه، کلات، قصرشیرین، دماوند، شهرضا، جیرفت و اسفراین بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
همچنین هزار و ۲۸۰ تن چوب قاچاق تاغ از ابتدای سال تاکنون در آران و بیدگل کشف و ضبط شده است.
مسئول منطقه حفاظت شده سفیدکوه خرم‌آباد گفت: دو گروه از متخلفین محیط زیستی که اقدام به قطع درختان چندین ساله بلوط کرده بودند دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بوکان ضمن بیان اینکه “از ابتدای سال جاری تاکنون ۲۳ محموله چوب قاچاق با وزن بیش از ۶۶ تُن ضبط شده است”، افزود: “همچنین در این مدت دو کوره زغال کشف و ضبط شده و با متخلفان و افراد سودجو طبق قانون برخورد قضایی صورت گرفته است.”
حق تنفس و هوای پاک
براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته‌ای که گذشت، شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران ۱۱۸، رامهرمز ۲۲۴، اندیمشک ۱۵۹، دزفول ۱۹۴، شوشتر ۱۵۸، اصفهان ۱۲۱، اراک ۱۶۲، ساوه ۱۰۶، شازند ۱۳۷، نهبندان ۱۵۶، شادگان ۱۳۱، آبادان ۱۱۶، اهواز ۱۵۶، ماهشهر ۱۶۴، مسجدسلیمان ۱۵۷، هندیجان ۱۶۱، قهجاورستان ۱۶۸، سجزی ۱۱۵، مشهد ۱۲۰، خرمشهر ۱۵۷، هندیجان ۱۵۶، هویزه ۱۶۹ و شوش ۱۱۷ ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای تمام گروه‌ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.
شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.
شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.
آتش سوزی منابع طبیعی
به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
در هفته ای که گذشته بیش از ۳۰۰ هکتار از جنگل ها و منابع طبیعی در شهرهای مینادشت، دلفان، سنندج، شهربابک، اردل، اندیکا، علی آباد کتول، رشت، دامغان، گلپایگان، خوانسار، قزوین، شیراز، لردگان، اسفراین، خاتم، شاهرود، مهدی شهر، اردبیل، بهشهر، دهگلان، قزوین و شیروان دچار حریق شد.
از ابتدای شهریور تاکنون ۱۸ مورد آتش سوزی در عرصه‌های ملی گلستان ثبت شد که بیشترین آن مربوط به علی‌آبادکتول، گالیکش و گرگان است. در این آتش سوزی ها ۳۰ هکتار از عرصه‌های ملی شامل جنگل‌های طبیعی و دست کاشت و مراتع خسارت دید.
از سوی دیگر مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از آتش سوزی در ۱۶۳ هکتار از مراتع استان اصفهان در سال جاری خبر داد و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت که ۳۰ مظنون آتش‌سوزی در جنگل‌های این استان شناسایی شدند.
بحران آلاینده های محیط زیستی
مدیرکل محیط زیست استان کردستان گفت: در استان ۱۶۹ روستا در بالادست سدها به دلیل عدم مدیریت فاضلاب و نبود تصفیه فضولات موجب آلودگی میکروبی و تغذیه گرایی منابع آبی شده است.
نماینده مردم شهرستان‌های رشت و خمام در مجلس گفت: حدود ۴۰ سال است که مردم از این وضعیت آسیب دیده‌اند و با تداوم این وضع و جریان شیرآبه‌ها کم کم تالاب انزلی و دریای خزر را از دست می‌دهیم. سایت پسماند و محل دفن زباله سراوان از معضلات استان و مشکلات اصلی مردم است.
همچنین رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان قرچک از پلمب یک واحد آسیاب و پلاستیک شویی در این شهرستان خبرداد و گفت: طی پایش های صورت گرفته توسط کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست شهرستان قرچک از حوزه استحفاظی و شناسایی واحدهای غیر مجاز و آلاینده، یک واحد پلاستیک شویی علیرغم صدور اخطاریه محیط زیستی به منظور رفع آلایندگی و اعطای مهلت مناسب، به دلیل بی توجهی متصدی واحد به اخطاریه های ابلاغی، با توجه به آلودگی منطقه و نارضایتی شهروندان، تعطیل و پلمب شد.
از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به اظهارات حسام خسروی، معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان تهران در خصوص وضعیت بحرانی خشکسالی در این شهر اشاره کرد. به گفته وی “در سال آبی جاری استان تهران برای چهارمین سال پیاپی خشکسالی را تجربه کرد که در تمامی دوره‌ها بی‌سابقه است.”
همچنین مهدی یوسفی، متخصص منابع آب و استاد دانشگاه، وضعیت تالاب گاوخونی را نگران‌کننده توصیف کرد. وی گفت: “تالاب گاوخونی که یکی از تالاب‌های مهم ایران محسوب می‌شود، در حال حاضر با خشکی کامل روبه‌رو است. کاهش بارش‌ها، برداشت‌های غیرمجاز از زاینده‌رود و تغییرات اقلیمی از عوامل اصلی این وضعیت بحرانی هستند. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که سطح آب این تالاب به‌طور کامل ناپدید شده است. ” یوسفی تأکید می‌کند که داده‌های ماهواره‌ای وضعیت خشکی صد درصدی تالاب را تأیید می‌کنند که حتی با وجود بارش‌های نرمال سال جاری، نشان‌دهنده بحران جدی در این منطقه است.
بدون نظر
نظر بگذارید