خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۲۸ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته ای که گذشت، یک قلاده پلنگ در منطقه سه هزار شهرستان تنکابن تلف شد. از سوی دیگر مسئولان از بارداری مجدد ایران، یوزپلنگ ایرانی خبر دادند. همچنین بر اساس گزارشات منتشر شده، ۱۶ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. علاوه بر این، نقاطی از جنگل های کشور دچار آتش سوزی شدند. مسئولین کشور نیز از کاهش آب مخازن سدهای کشور خبر دادند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در پنج شهر ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم و خطرناک برای تمام گروه ها اعلام شد. به تداوم خشکسالی و همچنین بحران های ناشی از سوء مدیریت در مقوله پسماند و آلاینده های محیط زیستی در شهرهای مختلف نیز می توان اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.
آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته میشود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بیرویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
در هفته ای که گذشت، رئیس اداره حفاظت محیط زیست مازندران از کشف لاشه یک قلاده پلنگ در ارتفاعات منطقه سه هزار شهرستان تنکابن خبر داد.
کوروس ربیعی اظهار داشت: “در بررسی اولیه چند ساچمه از بدن این پلنگ خارج شده است، باید بررسی کنیم ببینیم علت این حمله با ساچمه چه بوده است.”
رئیس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران گفت: “این پلنگِ نر شش تا هشت ساله بوده و کالبد شکافی لاشه آن همچنان ادامه دارد.”
همچنین رئیس سازمان محیط زیست از بارداری مجدد ایران، یوزپلنگ ایرانی خبر داد.
پیام محبی، دامپزشک و رییس جامعه دامپزشکان ایران در اینباره گفت: «براساس شنیده ها ایران باید طی همین روزها، مثلا در بازه ۵ تا ۱۵ اردیبهشت زایمان کند، البته اطلاعات دقیقی در دست نیست و موضوع دقیقا همین جاست، با توجه به تجربه سال گذشته این سوال مطرح است که چرا سازمان محیط زیست درباره زایمان امسال ایران سکوت کرده است؟»
او ادامه می دهد: «منظور این است که سازمان محیط زیست با اطلاع رسانی دقیق با دامپزشکان رایزنی کند و از آنها مشورت بگیرد تا با تشکیل یک تیم حرفهای و با رفع اشتباهات و مشکلات سال گذشته، زایمان بی حاشیه و سالمی را برای ایران رقم بزند.»
از سوی دیگر مدیرکل محیط زیست هرمزگان از پیدا شدن یک توله خرس تنها از نوع کمیاب و آسیب پذیر خرس سیاه آسیایی در این استان خبر داد.
مسیحی تازیانی گفت: با توجه به سن کم توله خرس که تا یک سالگی به مادر وابسته است و به تنهایی قطعاً حیاتش به خطر میافتد، به ناچار تصمیم بر خروج توله از زیستگاه گرفته شد. بنابراین توله خرس پس از چند روز تیمار در بندرعباس و تثبیت وضعیت سلامت، به تهران منتقل شد.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگلها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی میشود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۳۴ تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری پنج گزارش منابع رسمی است، در شهرهای مینودشت، آمل، کردکوی، شاهرود، آوج و نظرآباد کشف و ضبط شده و در این راستا شش نفر بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. همچنین طی این مدت دستکم ده شکارچی در شهرهای سردشت، تفت و گچساران بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
علاوه بر این، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: ۱۰۲ تخلف زیست محیطی توسط محیط بانان استان در سال گذشته شناسایی شد و ۱۷۳ متخلف دستگیر شدند.
اسدالله حاتمی افزود: “پرونده افراد متخلف به مراجع قضایی ارجاع شده است و قطعا برخورد قاطع صورت میگیرد.”
وی اظهار داشت: “این تخلفات شامل شکار غیر مجاز پرندگان به تعداد ۱۷۳ قطعه، شروع به شکار حیوانات وحشی ۶۶ نفر، شکار غیر مجاز پستانداران ۵۱ راس، زندهگیری پرندگان ۲ قطعه، آلودگیهای زیست محیطی، صید غیر مجاز خزندگان ۲ مورد و نگهداری و خرید و فروش غیر مجاز حیوانات وحشی بوده همچنین ۲ مورد تخلف زیستمحیطی در فضای مجازی کشف شده است.”
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: “بیشترین جرایم مشاهده شده در این استان مربوط به شکار غیر مجاز پرندگان و پستانداران وحشی بوده است.”
وی افزود: “در برخورد با این تخلفات تعداد ۲۲ قبضه سلاح غیر مجاز، چهار قبضه سلاح جنگی، ۷۴ مورد سلاح مجاز، ۲ هزار و ۲۰۹ عدد ادوات شکار و صید کشف و ۲ هزار تله زندهگیری هوبره جمع آوری شده است.”
هفت منطقه حفاظت شده، سه پناهگاه حیات وحش، ۶ منطقه شکار ممنوع و چهار منطقه شکار ممنوع مرزی در استان خراسان جنوبی وجود دارد که تحت مدیریت حفاظت محیط زیست است.
همچنین فرمانده یگان حفاظت منابع آبزیان از کشف و ضبط دو رشته تور ترال ماهی در بندر صیادی جفره خبر داد.
غلامی گفت: این تورها به صورت جاساز و بلاصاحب دراسکله رها شده و روی آنها پوشانده شده بود، بنابراین عوامل یگان آنان را جمع آوری و به انبار یگان منتقل نمودند.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارشها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیونها و قراردادهای بینالمللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اهواز ۱۰۲ AQI، ماهشهر ۱۰۱ AQI، کرج ۱۳۴، مشهد ۱۱۳ و نظرآباد ۱۳۲ ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه ها اعلام شد.
شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:
به طور کلی جنگلها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا میشود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس میدهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
در هفته ای گذشت، ۴۰۰ هکتار از تالاب میقان اراک در آتش سوخت.
بنا به اعلام مدیرکل محیط زیست استان مرکزی، در جریان این آتش سوزی کم سابقه دستکم ۴۰۰ هکتار از تالاب میقان اراک سوخت و نیروهای امدادی پس از دستکم هشت ساعت تلاش، حریق گسترده را در نیزارهای این تالاب مهار کردند.
یوسف یوسفی افزود: در جریان این آتشسوزی، مناطق دارای پوشش گیاهی نیزار در آتش سوخت، ولی تلفات جانوری مشاهده نشد و البته به دلیل وسعت حریق، ارزیابی خسارات وارد شده به این منطقه همچنان در حال انجام است.
همچنین مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری خمینیشهر از حریق سنگین در سردخانه اباذر در جاده خمینیشهر به نجفآباد خبر داد.
مرادیان با بیان اینکه در این حادثه یکی از آتشنشانان خمینیشهر مصدوم شد، بیان کرد: در این حادثه صندوقهای چوبی و پلاستیکی در محوطه سردخانه اباذر دچار حریق شده بودند.
فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی
خشکسالی میتواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آبهای سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقهای استان اردبیل با اشاره به اینکه “۹۸ درصد مساحت استان اردبیل درگیر خشکسالی است”، گفت: “سد یامچی به عنوان تامین کننده آب آشامیدنی شهر اردبیل با کاهش ۲۵ درصدی حجم آب مخزن مواجه است که خطر بحران آب را تشدید کرده است.”
همچنین مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه ای استان مرکزی گفت: “سد ساوه با داشتن ۳۵ میلیون مترمکعب ذخیره آبی قابل توزیع، در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.
عزت الله آمره ای افزود: “تا ۳۱ فروردین ماه که آخرین بارندگی در استان دریافت شد، متوسط میزان بارندگی به ۱۸۴ میلیمتر رسید که این رقم نسبت به آمار بلندمدت هنوز ۲۲ درصد کاهش نشان می دهد و نسبت به بارندگی سال گذشته کاهش ۴.۵ درصد بارندگی را شاهدیم.”
در هفته ای که گذشت مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با اشاره به عدم بارشها و افت منابع آبی در لاشار از اجرای طرحهای کوتاهمدت و بلندمدت برای رفع تنشهای آبی ۶۹ روستای این شهرستان خبر داد.
از سوی دیگر مدیر امور آب مهاباد از رهاسازی ۵ میلیون مترمکعب آب از سد مهاباد جهت آبیاری اراضی کشاورزی این شهرستان و ١٠ میلیون مترمکعب دیگر به سمت دریاچه ارومیه خبر داد.
بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بهار گفت: روزانه حدود ۱۱۰ تن زباله عادی و ویژه در این شهرستان تولید می شود.
سیده فاطمه موسوی مؤید افزود: میزان تولید پسماند در شهر بهار به ۴۰ تن، لالجین ۱۸ تن، صالح آباد ۲۵ تن و مهاجران نیز به ۱۰ تن در روز می رسد.
وی اضافه کرد: همچنین تولید پسماند در روستاهای بخش مرکزی به ۶۰ تن ، روستاهای بخش صالح آباد ۲۱۲ تن و روستاهای بخش لالجین ۲۶۳ تن در ماه است.
همچنین رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان قرچک از پلمب ۳ واحد پلاستیک شویی و یک واحد گرانول سازی آلاینده در شهرستان خبر داد.
رسول منصوری گفت: این واحدها با هدایت فاضلاب بصورت خام و بدون هیچ نوع عمل تصفیه ای به آب های سطحی و سفره های آب زیر زمینی منطقه، موجب آلودگی شدید آب و خاک منطقه و تهدید علیه بهداشت عمومی و به مخاطره افتادن سلامت شهروندان می شوند.
بدون نظر
نظر بگذارید