خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آبان ماه ۱۴۰۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش، تصویری گسترده و تکان‌دهنده از نقض حقوق بشر در ابعاد مختلف ارائه می‌دهد. از اجرای حکم اعدام تا نقض آزادی‌های فردی و اجتماعی، از خشونت نظامی و قضایی تا مشکلات کارگری و اعتراضات، همگی نشان‌دهنده چالش‌های جدی در زمینه رعایت حقوق بشر در ایران هستند. این گزارش همچنین بر میزان بالای اعدام‌ها، بازداشت‌ها، و محکومیت‌های سنگین بر اساس اتهامات مختلف تاکید دارد و نشان می‌دهد که این رویدادها در سراسر کشور گسترده‌اند.
خلاصه اجرایی
در طول آبان ماه ۱۴۰۴، شاهد گستره‌ای از نقض‌های حقوق بشر در سراسر ایران بودیم. با ارزیابی‌های دقیق و گزارش‌های دریافتی، مجموعاً صدها مورد نقض حقوق بشر شناسایی و ثبت شده است که شامل نقض حقوق زندانیان، آزادی بیان، حق تحصیل، حقوق کودک، خشونت‌های خانگی، خشونت مبتنی بر جنسیت، بهداشت و محیط زیست، حقوق کار، و خشونت نظامی و قضایی می‌شود.
یافته‌های کلیدی این گزارش عبارت‌اند از:
⚫️ اجرای حکم اعدام در مواردی که فرآیندهای عدالتی منصفانه رعایت نشده است.
⚫️ سرکوب گسترده آزادی بیان و بازداشت‌های خودسرانه.
⚫️ خودکشی‌های ناشی از فشار و ناامیدی در بین کودکان و نوجوانان.
⚫️ افزایش نگران‌کننده قتل‌های ناموسی و خشونت علیه زنان.
⚫️ تداوم نقض حقوق کار و شرایط کاری ناعادلانه.
⚫️ استفاده بی‌رویه از زور توسط نیروهای انتظامی و امنیتی
دوره گزارش‌دهی این گزارش آبان ۱۴۰۴ است و تعداد کل موارد نقض گزارش شده بیانگر یک وضعیت نگران‌کننده و فوریت برای توجه جامعه بین‌المللی و دولت ایران به این مسائل است.
مقدمه
هدف از تهیه و انتشار این گزارش، افزایش آگاهی و فراهم آوردن شواهد مستدل برای تاثیرگذاری بر سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات ملی و بین‌المللی به منظور مقابله با نقض حقوق بشر در ایران است. مجموعه فعالان حقوق بشر بر این باور است که نظارت دقیق و مستمر بر وضعیت حقوق بشر و انتشار گزارش‌هایی از این دست، زمینه‌ساز ایجاد تغییر و پاسخگویی در برابر نقض‌های رخ داده است. از این رو، ما بر اهمیت اطلاع‌رسانی مستقل و دقیق تاکید داریم تا از طریق آگاهی‌بخشی و فشارهای بین‌المللی، شاهد بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران باشیم.
تحلیل دقیق نقض حقوق بشر
حق حیات (اعدام)
تعریف اجمالی: حق اساسی هر فرد برای داشتن زندگی، بدون تهدید به مرگ به دست دیگران یا دولت. این حق شامل حمایت از افراد در برابر اعمالی است که می‌تواند منجر به مرگ غیرقانونی شود، از جمله قتل عمد، مرگ‌های ناشی از نادیده گرفتن معیارهای ایمنی، و اعدام‌های بدون دادرسی منصفانه است.
گزارش تخلفات: هرانا در آبان ۱۴۰۴، ۲۱۸ مورد را ثبت کرد که شامل ۲۶۸ مورد اجرای حکم، ۹ مورد محکومیت، ۱ مورد اجرای حکم اعدام در ملأعام و ۸ مورد تایید حکم اعدام است.
نمونه‌ها:
- زهرا شهباز طبری، شهروند ۶۷ ساله اهل رشت و زندانی سیاسی، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب این شهر به اتهام «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» در سایه مصادیق بسیار محدود و غیرقابل‌اتکا به اعدام محکوم شد.
- حکم اعدام رضا عبدالی، زندانی سیاسی محبوس در زندان شیبان اهواز، در دیوان عالی کشور تایید شد.
- حکم اعدام یک زندانی که پیشتر از بابت اتهام قتل مسعود داوودی، پزشک ساکن یاسوج به اعدام در ملا عام محکوم شده بود، در این شهر به اجرا درآمد.
- احکام اعدام مسعود جامعی، علیرضا مرداسی و فرشاد اعتمادی‌فر، زندانیان سیاسی محبوس در زندان شیبان اهواز توسط دیوان عالی کشور تایید شد.
تأثیر: نقض حق حیات می‌تواند پیامدهای ویرانگری برای جامعه داشته باشد، از جمله ایجاد حس ناامنی و بی‌ثباتی. این نقض‌ها می‌توانند به فرهنگ خشونت دامن بزنند و اعتماد عمومی به دستگاه‌های حکومتی و قضایی را کاهش دهند. هنگامی که حق حیات تضمین نمی‌شود، افراد ممکن است در سایه هراس از بهره برداری از حقوق دیگر خود خودداری کنند.
آزادی اندیشه و بیان
آزادی بیان: حق ابراز آزادانه اندیشه و عقاید از طریق گفتار، نوشتار و سایر اشکال ارتباط بدون ترس از انتقام یا مجازات قانونی است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۱۰ مورد نقض آزادی بیان را ثبت کرد که شامل ۶۸ مورد بازداشت، صدور ۲۵۲۱ ماه حبس، ۱۵۹ ضربه شلاق و ۵۸۰ میلیون تومان جزای نقدی برای ۳۳ شهروند، ۱۰ مورد اجرای حکم، ۲۰ مورد احضار به مراجع قضایی و امنیتی، ۷ مورد بازجویی، ۶ مورد ضرب و شتم، ۱ مورد ممانعت از برگزاری مراسم و سخنرانی، ۱ مورد اجرای حکم شلاق، ۳ مورد تجمع، ۵ مورد ممنوع الخروجی، ۷ مورد تفتیش منزل و محاکمه ۱۴ نفر است.
نمونه ها:
- فروغ خسروی، معلم مقطع ابتدایی ساکن بهبهان، یک روز پس از محاکمه در شعبه اول دادگاه انقلاب این شهرستان، به ۱۵ سال حبس محکوم شد.
- حکم ۳۸ ضربه شلاق آتش (زهرا) شاکرمی، شعبه دوم اجرای احکام کیفری شهرستان خرم‌آباد به اجرا در آمد.
- محکومیت حبس دنیا حسینی توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران عینا تایید شد. خانم حسینی پیشتر توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به سه سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم شده بود.
- محمد بنازاده امیرخیزی، متهم سیاسی توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ۵ سال و ۸ ماه حبس محکوم شد.
- مهسا اسدالله‌نژاد، جامعه‌شناس و پژوهشگر توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.
- کوروش جلیل، شهروند ساکن یاسوج جهت تحمل دوران محکومیت ۱۵ ماه حبس خود، بازداشت و به زندان این شهر منتقل شد.
- فرمانده انتظامی دورود از بازداشت دو شهروند به دلیل آنچه “اهانت به تصویر کشته‌شدگان جنگ” عنوان کرده است، خبر داد.
- دادستانی تهران علیه یک بلاگر اعلام جرم کرد. وی پس از تشکیل پرونده برای ارائه توضیحات به مرجع قضایی احضار شد.
تاثیر: این نقض‌ها نه تنها صدای افراد را سرکوب می‌کند، بلکه فضایی از ترس ایجاد کرده و مانع از بحث‌های آزاد و انتقادی می‌شود که برای یک جامعه سالم ضروری است.
زندان
حقوق زندانیان: تضمین کرامت و حقوق اساسی افراد زندانی، از جمله دسترسی به درمان مناسب و عدالت. این شامل حمایت از زندانیان در برابر شکنجه، بی‌عدالتی و شرایط نامناسب نگهداری است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۹۰ مورد نقض حقوق را در بخش زندانیان ثبت کرد که شامل ۱ مورد مرگ زندانی بیمار، ۶ مورد خودکشی زندانی، ۱ مورد اعتراف‌گیری، ۱ مورد نگهداری در محیط نامناسب زندانی، ۲۰ مورد انتقال زندانی به انفرادی، ۲ مورد تداوم نگهداری در انفرادی، ۳۵ مورد بی خبری از سرنوشت بازداشت شده، ۶۳ مورد بلاتکلیفی، ۱۰ مورد اعتصاب غذای زندانی، ۱۶ مورد عدم دسترسی به وکیل، ۱۹ مورد عدم رسیدگی پزشکی، ۵ مورد اعمال فشار، ۷ مورد ممنوعیت ملاقات، ۴ مورد محرومیت از حق تماس زندانی، ۴ مورد نقل و انتقال اجباری زندانی و ۱ مورد مرخصی استعلاجی است.
نمونه ها:
- طاهر نقوی، وکیل دادگستری و ودود اسدی، فعال (ترک آذربایجانی) محبوس در زندان اوین کماکان در اعتصاب به سر می برند. این دو زندانی طی دو روز اخیر در پی وخامت وضعیت سلامتی به بهداری زندان اوین منتقل شده‌اند، با این حال همچنان از اعزام به مراکز درمانی تخصصی محروم مانده‌اند.
- زندانیان در زندان تهران بزرگ با کمبود جدی آب، قطع گسترده آب گرم و نقض سیستماتیک حقوق اولیه بهداشتی مواجه هستند؛ وضعیتی که همزمان با بحران کم‌آبی در تهران، تبعات آن بر زندانیان تحمیل می شود.
- مرتضی صیدی، بهنام مهاجر و میلاد خورشیدطلب، زندانیان سیاسی محبوس در زندان اوین، به صورت تنبیهی به سلول انفرادی منتقل شدند.
- مریم اکبری منفرد، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک ورامین، با وجود موافقت مقام قضایی با اعزام وی برای دریافت خدمات فیزیوتراپی و کایروپراکتیک، همچنان از حق درمان محروم مانده است.
- یک زندانی در زندان ملایر دست به خودکشی زد و جان خود را از دست داد.
تأثیر: نقض حقوق زندانیان می‌تواند به تضعیف حاکمیت قانون و اعتماد به نهادهای عدالت منجر شود. این نقض‌ها می‌توانند بر سلامت و بهبود زندانیان تأثیر منفی گذارده و چشم‌انداز بازگشت موفقیت‌آمیز آنها به جامعه را کاهش دهند.
اقلیت های ملی
حقوق اتنیک ها: حفاظت از اقلیت‌های قومی یا اتنیک ها در برابر تبعیض و ارتقاء حقوق برابر برای آنها. این شامل حفظ فرهنگ، زبان و هویت آنها است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۶ مورد نقض را در بخش اقلیت های ملی ثبت کرد که شامل ۱۹ مورد بازداشت، ۹ مورد بازداشت بدون ارائه حکم قضایی و ۳ مورد تفتیش منزل می‌باشد.
نمونه ها:
- اداره ثبت احوال شهرستان جلفا برای یک کودک به نام «آلاز» پس از گذشت شش ماه از تولد و شکایت والدین او به مرجع قضائی، شناسنامه صادر کرد. در طول این مدت به دلیل نداشتن شناسنامه، کودک مذکور از دریافت سهمیه شیرخشک و خدمات بیمه نوزادان محروم ماند.
تأثیر: چنین نقض‌هایی می‌تواند منجر به از دست دادن زمین، استحاله فرهنگی، به حاشیه رانده شدن، فقر و درگیری شود و بافت اجتماعی و هویت جوامع بومی را از بین ببرد.
آزادی مذهب
حقوق اقلیت‌های مذهبی: تأمین آزادی مذهبی و حمایت از افراد برای پیروی از اعتقادات مذهبی خود بدون ترس از تبعیض یا آزار.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۵ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۶ مورد بازداشت، ۳ مورد بازجویی، صدور ۲۶۸ ماه حبس و ۱۲ ماه تبعید برای ۴ نفر، ۱ مورد ضرب و شتم، ۲ مورد ممنوع الخروجی، ۶ مورد تفتیش منزل و ۱۷ مورد اجرای حکم حبس است.
نمونه ها:
- ندا محبی، عاطفه زاهدی، فریده ایوبی، نورا ایوبی، زرین‌دخت احدزاده و ژاله رضایی، شش زن بهائی ساکن همدان، جهت اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند. این شش زن بهائی پیشتر توسط شعبه ۱۱ دادگاه تجدیدنظر استان همدان مجموعا به تحمل ۳۸ سال و ۱۱ ماه حبس محکوم شده بودند.
- حسین (دانیال) محمدی و زهرا (هانا) غلامی، دو نوکیش مسیحی، پس از مراجعه به شعبه دوم اجرای احکام کیفری دادسرای عمومی و انقلاب ملارد بازداشت و جهت تحمل حکم دو سال حبس تعزیری راهی زندان شدند.
- حکم حبس انیسا فنائیان، شهروند بهائی، پس از پذیرش اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور و ارجاع پرونده به شعبه هم‌عرض، در رسیدگی مجدد بدون تغییر باقی ماند. شعبه ۱۰ دادگاه تجدیدنظر استان سمنان در رای جدید خود مجددا او را به هشت سال حبس محکوم کرده است.
- نغمه میرزاآقا، مهین سعادتمند، مهشید سفیدی، ثمر مسعودی و ناصر رجب، پنج شهروند بهائی ساکن کرج، جهت اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان کچویی این شهر منتقل شدند.
تأثیر: نقض آزادی مذهبی می‌تواند منجر به شکاف اجتماعی، درگیری و به حاشیه‌نشینی جوامع مذهبی شود. این امر اصول تنوع و مدارا را در جامعه تضعیف می‌کند.
حق تحصیل
حق تحصیل: دسترسی برابر و فراگیر به آموزش با کیفیت برای همه افراد، بدون تبعیض. این حق همچنین شامل دسترسی به آموزش ابتدایی رایگان و اجباری است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۷ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۵۰ مورد مسمومیت دانش‌آموزان، ۵ مورد مسمومیت غذایی دانشجویان، ۴ مورد تجمع و ۲ مورد تنبیه فیزیکی دانش‌آموزان است.
نمونه ها:
- مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان اهر اعلام کرد که ۳۶ نفر از دانش‌آموزان یک مدرسه در این شهرستان بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن راهی بیمارستان شدند.
- یک دانش آموز پایه ابتدایی در شهرستان بوکان توسط یکی از معاونان مدرسه مورد ضرب و شتم قرار گرفت. این دانش آموز که از ناحیه گردن و کمر آسیب دیده بود به مرکز درمانی منتقل و بستری شد.
- پنج تن از دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه فرهنگیان خرم آباد، در دو حادثه مجزا بر اثر استنشاق گاز مونوکسیدکربن دچار مسمومیت شده و به مرکز درمانی منتقل شدند.
- تعدادی از دانشجویان دانشگاه الزهرا تهران تجمع اعتراضی برگزار کردند. این تجمع در اعتراض به قطع مکرر و جیره بندی آب در خوابگاه این دانشگاه صورت گرفته است.
- شماری از دانشجویان دانشگاه «شهید بهشتی» در اعتراض به نامطلوب بودن غذای ارائه‌شده به دانشجویان، مقابل سلف مرکزی پسران در این دانشگاه دست به تجمع اعتراضی زدند.
تأثیر: محرومیت از آموزش می‌تواند بر رشد اقتصادی و اجتماعی جامعه تأثیر منفی گذارد، فقر را تشدید کند و مانع از رسیدن افراد به پتانسیل کامل خود شود. آموزش نقش کلیدی در توسعه شهروندان آگاه و مسئول دارد.
حقوق کودک
حق سلامت و امنیت کودکان: اطمینان از حمایت و حفاظت کودکان از هرگونه آزار، بهره‌کشی و خطرات بهداشتی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۸۷ مورد نقض را در بخش حقوق کودک ثبت کرد که شامل ۲ مورد قتل کودکان، ۱ مورد بازداشت کودکان، ۳ مورد خشونت فیزیکی، ۱۰۹ مورد مصدومیت کودکان در پی سهل انگاری مسئولان، ۱ مورد مرگ کودکان در پی سهل انگاری مسئولان و ۱ مورد مرگ کودک کار است.
نمونه ها:
- یک دختر ۱۶ ساله که قربانی کودک همسری بود، در عجب‌شیر توسط همسر خود به قتل رسید.
- یک دانش آموز پسر در شهرستان ابهر بر اثر سقوط تیرک دروازه فوتبال در حیاط مدرسه، جان خود را از دست داد.
- یک پسر ۱۳ ساله شاغل در یک مغازه خشکبارفروشی در خیابان جی اصفهان، هنگام استفاده از بالابر غیرایمن دچار سانحه شد و جان خود را از دست داد.
پیکر بی‌جان یک کودک دو‌ساله پس از انتقال به بیمارستانی در تهران مورد بررسی قرار گرفت و نتایج پزشکی قانونی نشان داد که علت مرگ، مصرف شربت متادون بوده است. در پی تحقیقات قضایی، پدر و نامادری کودک بازداشت شدند و نامادری در جریان بازجویی‌ها به قتل کودک از طریق خوراندن متادون اعتراف کرد.
برخلاف تعهدات بین‌المللی ایران تحت عنوان الحاق به پیمان‌نامه حقوق کودک و تعهدات مربوط به عدم به‌کارگیری کودکان در امور نظامی، دستکم ۲،۵۳۶ دانش‌آموز از شهرستان‌های بندرعباس، شیراز، زاهدان، تایباد، فراهان، خور و بیابانک، تربت حیدریه، آمل، صالح آباد، میامی، شاهرود، آستارا، آوج و رامهرمز به اردوی موسوم به “راهیان نور” در مناطق عملیاتی کشور اعزام شدند.
تأثیر: عدم تأمین سلامت و امنیت کودکان می‌تواند تأثیرات ماندگاری بر رشد و توسعه آنها داشته باشد، مانع از دستیابی به پتانسیل کامل آنها شود و به چرخه‌های فقر و بی‌عدالتی دامن بزند.
خشونت خانگی
خشونت‌های خانگی: پیشگیری از خشونت در خانه و محافظت از قربانیان آن. شامل حمایت قانونی و اجتماعی برای زنان، کودکان و سایر اعضای آسیب‌پذیر خانواده است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه ۶ مورد قتل زنان ناشی از خشونت خانگی را ثبت کرد.
نمونه ها:
- مردی در شهرستان ارومیه با استفاده از سلاح گرم مادر و خواهر خود و مادر همسرش را به قتل رساند. متهم پس از این اقدام در حضور فرزند خردسالش به زندگی خود پایان داد.
- یک دختر ۱۸ ساله در شهرستان قلعه‌گنج توسط برادرش که با ازدواج او مخالف بود، با سلاح گرم به قتل رسید.
تأثیر: خشونت خانگی می‌تواند پایه‌های اساسی خانواده و جامعه را تضعیف کند، باعث آسیب‌های جسمی و روانی بلندمدت بر قربانیان شود و الگوهای خشونت‌آمیز را برای نسل‌های آینده تکرار کند.
زنان
خشونت مبتنی بر جنسیت: خشونت علیه فرد به دلیل جنسیت او یا خشونت که عمدتاً بر افراد با جنسیت خاص تأثیر می‌گذارد.
گزارش تخلفات: علاوه بر نقض های سیستماتیک ناشی از وجود قوانین تبعیض آمیز، هرانا در این ماه، ۵ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل پلمپ ۱ محل کسب است.
نمونه ها:
- مطب یک پزشک متخصص زنان در یزد، به دلیل انجام فعالیت‌های مرتبط با سقط جنین پلمب شد. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی “شهید صدوقی” یزد اعلام کرد که برای وی پرونده قضایی تشکیل شده است.
تأثیر: این نقض می‌تواند منجر به آزار و اذیت فیزیکی، جنسی، روانی یا رنج، از جمله تهدید، اجبار و محرومیت خودسرانه از آزادی، چه در ملاء عام و چه در زندگی خصوصی شود. این امر نابرابری جنسیتی را تداوم می‌بخشد، مانع توسعه می‌شود و می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی و روانی بلندمدت شود.
بهداشت و محیط زیست
بهداشت و محیط زیست: در معرض قرار دادن ناعادلانه جوامع در برابر خطرات زیست‌محیطی و انکار حق دسترسی به منابع طبیعی، اغلب بر اساس نژاد یا وضعیت اجتماعی و اقتصادی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۰۶ مورد نقض را در بخش بهداشت و محیط زیست ثبت کرد که شامل ۱ مورد عدم حفاظت از منابع طبیعی، ۲ مورد حیوان آزاری، ۲۰۱ مورد آلودگی محیط زیستی، ۳ مورد تجمع، ۱ مورد ممانعت از تجمع و ۳ مورد مجروح شدن محیط بان است.
نمونه ها:
- در پی درگیری چند متخلف محیط زیستی با ماموران منابع طبیعی در آستارا، دو جنگلبان زخمی شدند.
- عدادی از شهروندان با در دست داشتن پلاکاردهایی در میدان تجریش تهران دست به تجمع زدند و نسبت به وضعیت نامناسب درختان محدوده این میدان و خیابان ولیعصر اعتراض کردند. تجمع معترضان پس از یک ساعت با دخالت نیروی انتظامی پایان یافت.
- فرمانده انتظامی شهرستان مینودشت با اشاره به انتشار ویدیو حیوان آزاری در فضای مجازی، از بازداشت چهار متهم در این رابطه خبر داد.
تاثیر: بی‌عدالتی زیست‌محیطی می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی، نابرابری‌های اقتصادی و ناآرامی‌های اجتماعی شود. این امر به طور نامتناسبی جوامع به حاشیه رانده شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نابرابری‌ها را تشدید می‌کند و آنها را از حق داشتن محیط زیستی سالم و ایمن محروم می‌کند.
حقوق کار
حقوق کار: نقض حقوق کارگران، از جمله شرایط کاری ناایمن، دستمزد ناعادلانه، ساعات کاری غیرمنطقی و انکار حق سازماندهی و چانه‌زنی جمعی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۹۳ مورد نقض را در بخش کارگران و اصناف ثبت کرد که شامل ۴۰ مورد مرگ به دلیل نبود ایمنی در محیط کار و ۱۵۹ مورد مصدومیت کارگر، ۲۲۷ مورد تجمع، ۲ مورد ممانعت از تجمع، ۲ مورد بازداشت، ۳ مورد احضار به مراجع قضایی و امنیتی، ۴۰ ماه حبس و ۶۰ ماه تبعید برای ۶ نفر، ۱ مورد بازنشستگی اجباری، ۴۵۹ مورد اخراج و تعدیل، ۱۵ مورد پلمب اماکن، ۱۰ مورد اعتصاب، ۱ مورد تعطیلی کارخانه، ۲۲۵ مورد بلاتکلیفی، ۸۲ ماه معوقات مزدی برای ۲۶۶۸ نفر و ۲۹ ماه حق بیمه معوقه برای ۱۳۷ نفر است.
نمونه ها:
- محمدحسن داودی، فعال صنفی معلمان توسط شعبه دادگاه انقلاب میاندوآب به سه سال و چهار ماه و دور روز حبس محکوم شد.
- نیروهای امنیتی و عوامل حراست شرکت ذوب‌آهن اصفهان، از برگزاری تجمع صنفی کارگران این شرکت ممانعت به عمل آوردند. این تجمع قرار بود مقابل ساختمان استانداری اصفهان و فرمانداری زرین‌شهر برگزار شود. در جریان این واقعه، چند تن از کارگران معترض نیز بازداشت شدند.
- رئیس سازمان آتش‌نشانی شهرداری سنندج از خودسوزی یکی از آتش‌نشانان این سازمان خبر داد و اعلام کرد که وی به بیمارستان منتقل شده و تحت مراقبت‌های درمانی است. کانال‌های محلی دلیل این اقدام را عدم پرداخت حقوق و مزایای وی عنوان کردند.
- شعبه ۳۱ دیوان عدالت اداری، احکام انضباطی صادرشده علیه مجید کریمی، غیاث نعمتی، نسرین کریمی، فیصل نوری و شهرام کریمی، از اعضای انجمن صنفی معلمان سنندج و سقز را عیناً تأیید کرد. این افراد پیشتر با احکام انفصال دائم از خدمت، اخراج، بازنشستگی اجباری و تبعید مواجه شده بودند.
- در پی واژگونی خودروی نیسان حامل کارگران در محور جاده داراب به استهبان در استان فارس، ۱۵ کارگر دچار مصدومیت شدند.
- هفت کارگر شهربازی پارک لاله زاهدان شش ماه است که حقوق پرداخت نشده دارند. این در حالی است که این کارگران یک هفته پیش از محل کار خود اخراج شده اند.
- شماری از کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه دست به اعتصاب زدند.
- معاون فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی استان مرکزی، از پلمب شش واحد کافی شاپ و سفره خانه و صدور اخطار و تذکر یا اخذ تعهد از ۲۹ واحد دیگر در اراک خبر داد. دلیل این برخوردها «جلوگیری از ترویج فرهنگ منافی با قوانین و مقررات اسلامی در قالب جشن‌های هالوین و مقابله با ناهنجاری‌های اجتماعی» عنوان شده است.
تاثیر: نقض حقوق کار می‌تواند منجر به استثمار، فقر و نابرابری شود. این امر سلامت، عزت نفس و توانایی کارگران برای حمایت از خود و خانواده‌شان را تضعیف می‌کند.
خشونت نظامی و قضایی امنیت شهروندان
استفاده بیش از حد پلیس یا مرزبانی از زور و سلاح: اطمینان از اینکه نیروهای اجرایی قانون در استفاده از زور متناسب و مسئولانه عمل کنند، به منظور حفاظت از حقوق شهروندان.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۸ گزارش از نقض را دراین بخش ثبت کرد که شامل ۴ مورد مجروحیت کولبر، ۴ مورد مرگ سوختبر، ۲ مورد زخمی شدن سوختبر، ۶ مورد قتل شهروندان، ۱ مورد زخمی شدن شهروندان بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی، زخمی شدن ۱ شهروند براثر انفجار مین و صدور ۴۷۲ ضربه شلاق برای ۷ نفر است.
نمونه ها:
- دو شهروند در پی تیراندازی بی ضابطه نیروهای نظامی در شهرستان خوی جان خود را از دست دادند.
- تیراندازی نیروهای نظامی در شهرستان قائنات، به واژگونی یک خودروی سوختبر انجامید. این رویداد منجر به جان باختن یک سوختبر شد.
- پنج متهم به جرائم مالی با حکم دادگاه در کنار سایر مجازات‌ها مجموعا به ۳۶۸ ضربه شلاق محکوم شدند.
- یک کولبر در مناطق مرزی شهرستان نوسود بر اثر انفجار مین بر جای‌مانده از جنگ ایران و عراق دچار نقص عضو شد.
تأثیر: استفاده بی‌رویه از زور توسط پلیس یا مرزبانی می‌تواند به نقض گسترده حقوق بشر منجر شود، اعتماد عمومی به نهادهای اجرایی قانون را کاهش دهد و منجر به نارضایتی و ناآرامی‌های اجتماعی شود. این عملکردها ضرورت بازبینی در رویه‌ها و آموزش‌های نیروهای اجرایی را نشان می‌دهد.
واکنش های دولتی و نهادی
در پاسخ به افزایش نقض حقوق بشر گزارش‌شده در آبان‌ماه ۱۴۰۴، موضع رسمی و اقدامات دولت ایران و نهادهای آن متفاوت بوده است، هرچند عمدتاً در رسیدگی به ریشه‌های مشکلات یا تضمین پاسخگویی ناکافی بوده‌اند.
سخنگوی دولت اعلام کرد که لایحه «مقابله با نشر محتوای خلاف واقع» دوباره به مرحله بررسی بازگشته است. فاطمه مهاجرانی با بیان این ادعا که هدف اصلی این طرح، حمایت از اهالی رسانه و ارتقای دقت در اطلاع‌رسانی است، افزود: لایحه اکنون در کارگروهی ویژه در حال بررسی است. در پی اعتراض فعالان رسانه‌ای و برخی نمایندگان، سخنگوی دولت چندی پیش از بازگرداندن لایحه به هیأت دولت خبر داد. در پیش‌نویس اولیه این لایحه، مجازات‌هایی از جمله حبس، جریمه نقدی، انفصال از خدمت و تعلیق درگاه‌های انتشار محتوا برای «متخلفان» پیش‌بینی شده بود. هنوز مشخص نیست نسخه جدید این لایحه چه تغییراتی خواهد داشت.
در پی خودسوزی احمد بالدی، دانشجوی ۲۰ ساله، استانداری خوزستان اعلام کرد که شهردار اهواز، استعفا داده و معاون خدمات شهری، شهردار منطقه سه، معاون این منطقه و مسئول اجرائیات شهرداری از سمت خود برکنار شدند. احمد بالدی، دانشجوی ۲۰ ساله، روز چهارشنبه ۱۴ آبان در اعتراض به تخریب دکه محل کسب خانوادگی‌شان توسط نیروهای شهرداری اقدام به خودسوزی کرد. او سپس با سوختگی ۷۰ درصدی درگذشت.
رئیس‌کل دادگستری استان اصفهان با تأکید بر لزوم اجرای قوانین مربوط به «عفاف و حجاب» از دستگاه‌های فرهنگی خواست موارد مربوط به آنچه «هنجارشکنی و بی‌حجابی» عنوان کرده است را به مراجع قضایی و انتظامی گزارش دهند. اسدالله جعفری اعلام کرد که در دادگستری اصفهان «شعب ویژه‌ای» برای رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با «عفاف و حجاب» تشکیل شده و افزود افرادی که با رفتارهای «جریحه‌دارکننده عفت عمومی» در انظار ظاهر می‌شوند، مرتکب «جرم مشهود» هستند و ضابطان قضایی موظف‌اند با آنان برخورد کنند.
رئیس کمیته پرستاری کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اقدام برخی بیمارستان‌های خصوصی در رابطه با اخذ تعهد کتبی از پرستاران زن برای عدم ازدواج یا فرزندآوری را غیرقانونی توصیف کرد و گفت چنین شروطی در قراردادها فاقد اعتبار است. او تاکید کرد پرستاران می‌توانند در صورت مواجهه با این تعهدات، به اداره کار شکایت کنند.
انجمن صنفی فرهنگیان هرسین با انتشار بیانیه‌ای، بازداشت خشونت‌آمیز جهانگیر رستمی، معلم بازنشسته و از اعضای این انجمن را به شدت محکوم کرد. انجمن فرهنگیان هرسین با تاکید بر اینکه این‌گونه برخوردها مصداق آشکار نقض حقوق بنیادین انسانی و قوانین داخلی و بین‌المللی است، نسبت به تداوم سرکوب و فشار بر فعالان صنفی هشدار داده است.
جمعی از زندانیان سیاسی محبوس در زندان اوین، با نگارش نامه‌ای از زندان، بی‌توجهی به وضعیت جسمانی نامناسب طاهر نقوی، وکیل و زندانی سیاسی را محکوم کردند و خواستار رسیدگی فوری به نیازهای درمانی او شدند.
واکنش های بین المللی
مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را که نقض حقوق بشر در ایران را محکوم می‌کند با ۷۹ رأی موافق، ۲۸ رأی مخالف و ۶۳ رأی ممتنع به تصویب رساند. این قطعنامه به مسائلی از جمله افزایش اعدام‌ها، بازداشت‌های خودسرانه، سرکوب معترضان، تبعیض و نقض گسترده حقوق اقلیت‌های قومی و دینی از جمله بهائیان، نوکیشان مسیحی و اهل سنت و همچنین محدودیت‌های شدید بر حقوق و آزادی‌های زنان می‌پردازد.
جمعی از گزارشگران ویژه سازمان ملل متحد از جمله مای ساتو، گزارشگر حقوق بشر در امور ایران، در واکنش به تخریب قطعه ۴۱ بهشت‌زهرا در تهران، این اقدام را نقض جدی حقوق بین‌الملل و تلاشی برای از میان‌بردن آثار جنایت‌های دهه ۶۰ توصیف کردند. به گفته این کارشناسان، این قطعه محل دفن شمار زیادی از زندانیان سیاسی اعدام‌شده در سال‌های پس از انقلاب بوده و تخریب آن، بدون اطلاع یا رضایت خانواده‌ها، اقدامی سازمان‌یافته برای نابودی حافظه تاریخی و محروم‌کردن بستگان از حق سوگواری است.
انجمن قلم آمریکا با انتشار بیانیه‌ای، بازداشت، احضار و تفتیش منازل شش پژوهشگر، نویسنده و مترجم در ایران را به شدت محکوم کرد و این اقدامات را بخشی از تشدید سرکوب آزادی بیان در این کشور دانست. این انجمن اعلام کرد که از زمان آغاز درگیری‌های نظامی میان ایران و اسرائیل، فشار بر نویسندگان، هنرمندان و فعالان اجتماعی افزایش یافته و نیروهای امنیتی با یورش به خانه شماری از پژوهشگران مستقل از جمله مهسا اسدالله‌نژاد، محمد مالجو، پرویز صداقت، هیمن رحیمی، شیرین کریمی و رسول قنبری، اقدام به بازداشت، بازرسی محل یا احضار آنان کرده‌اند.
جامعه جهانی بهائی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در موج تازه‌ای از آزار و سرکوب بهائیان طی هفته گذشته، حکومت ایران اقدامات گسترده‌ای را علیه این شهروندان در سراسر کشور آغاز کرده است. در این بیانیه با اشاره به مواردی چون تفتیش منازل، صدور و اجرای احکام حبس در چندین استان، تاکید شده که این اقدامات مرحله‌ای تازه و نگران کننده در کارزار حکومت برای ارعاب، زندانی‌کردن و محروم‌سازی اقتصادی شهروندان بهائی به شمار می‌رود.
نتیجه گیری
گزارش ماهانه مرکز آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در آبان ماه ۱۴۰۴، چشم‌اندازی نگران‌کننده از وضعیت حقوق بشر در ایران را ارائه داده است. شاهد نقض گسترده حقوق از جمله اجرای حکم اعدام بدون رعایت دادرسی منصفانه، سرکوب آزادی بیان، بازداشت‌های خودسرانه، نقض حق تحصیل، خودکشی کودکان و نوجوانان، خشونت‌های خانگی و ناموسی علیه زنان، نقض حقوق کارگران و استفاده بی‌رویه از زور توسط نیروهای امنیتی بوده‌ایم. این گزارش بر اساس شواهد موثق و گزارش‌های دقیق، تصویری واضح از الگوهای نقض حقوق بشر و تأثیر عمیق آن بر جامعه ایران را به نمایش می‌گذارد.
نتایج به‌دست آمده بر ضرورت اقدامات فوری و مؤثر بین‌المللی و داخلی برای رسیدگی به این نقض‌ها و حمایت از قربانیان تأکید می‌کنند. از جمله یافته‌های کلیدی، افزایش موارد خشونت نظامی و قضایی، به‌ویژه علیه زنان و اقلیت‌ها، نگرانی‌های عمیقی را در مورد تعهد ایران به رعایت حقوق بشر بین‌المللی ایجاد می‌کند. این گزارش بر اهمیت ایجاد تغییر از طریق مکانیزم‌های نظارتی مستقل، افزایش آگاهی عمومی، و فشارهای بین‌المللی به منظور ارتقاء حقوق بشر و حاکمیت قانون در ایران تأکید دارد.
در نهایت، این گزارش ماهانه نه تنها به عنوان یک اسناد تاریخی از وضعیت حقوق بشر در ایران عمل می‌کند بلکه به عنوان یک فراخوان عملی برای همه ذینفعان به منظور اتخاذ اقدامات فوری و مسئولانه در جهت بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران محسوب می‌شود.
بدون نظر
نظر بگذارید