خانه  > slide, سایر گروهها  >  محمد قمی: وضعیت بودجه دولت مناسب نیست/ سیمین روزگرد

محمد قمی: وضعیت بودجه دولت مناسب نیست/ سیمین روزگرد

ماهنامه خط صلحدر آستانه اول مهر و بازگشایی مدارس، در خصوص وضعیت بودجه و سرانه مدارس و هم چنین مسئله لزوم بازسازی مدارس در استان های مختلف کشور با محمد قمی، نماینده پاکدشت در مجلس شورای اسلامی، عضو فراکسیون امید و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات به گفتگو نشستیم.

گفتگو از سیمین روزگرد

محمد قمی که پیش تر در سه دوره سوم، چهارم و پنجم نماینده ورامین و پاکدشت در مجلس شورای اسلامی بوده، با تفکیک حوزه انتخابیه پاکدشت از ورامین در دوره های ششم و هفتم، از این حوزه در این دو دوره نماینده مجلس شده است. وی اولین بار در مجلس ششم نیز به هیات رئیسه مجلس راه یافت.

این نماینده پر سابقه فراکسیون امید مجلس دهم، سابقه ریاست آموزش و پرورش ورامین و هم چنین بازجویی دادستانی در زندان اوین، همکاری با کمیته های امداد امام و بنیاد شهید، ریاست فدراسیون تکواندو، عضویت در انجمن اسلامی معلمان، معاونت آموزشی اداره کل آموزش و پرورش تهران و سمت های دیگری را در طول ۴ دهه گذشته در کارنامه خود دارد.

محمد قمی اما در تمام طول گفتگوی کوتاهش با خط صلح بر مشکل نبود بودجه تاکید کرد و گفت: «در اصل بودجه کم است؛ نه این که بودجه هست و به آموزش و پرورش نمی دهند. در کل ما مقداری کمبود بودجه داریم».

وی هم چنین در خصوص وجوهی که برخی مدارس دولتی از دانش آموزان اخذ می کنند، باز به مسئله بودجه و سرانه پایین مدارس در ایران اشاره کرد و دلیل این پول گرفتن های عموماً غیرقانونی را این چنین ذکر کرد که «هزینه های مدرسه بالاست و با این سرانه ای که دولت به مدارس می دهد، طبیعیتاً هزینه شان تامین نمی شود».

محمد قمی برادر حجت الاسلام محسن قمی، نماینده مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه تهران و معاون امور بین الملل دفتر رهبری است.

مشروح گفتگو با این نماینده مجلس دهم شورای اسلامی در ایران را در ذیل می خوانید:

طبق اصل ۳۰ قانون اساسی، نظام جمهوری اسلامی موظف به ایجاد امکان تحصیل رایگان برای تمام کودکان تا پایان دوره دبیرستان است. با این حال با ازدیاد مدارس غیرانتفاعی و هم چنین با مشکل کودکان محروم از تحصیل در روستاها و شهرستان ها روبه رو هستیم. بنابراین به نظر می رسد این اصل قانون اساسی به فراموشی سپرده شده است. تحلیلتان را در این خصوص بفرمایید.

همان طور که گفتید، طبق اصل سی ام قانون اساسی، آموزش و پرورش تا دیپلم رایگان است. دولت نیز موظف است که امکانات لازم را برای تحصیلات رایگان دانش آموزان فراهم کند. با توجه به این که چند سالی است وضعیت بودجه دولت مقداری مناسب نیست، برخی از مدارس ما فرسوده هستند (یعنی چند سالی از سنشان گذشته است) و هم چنین جمعیت هم زیاد شده، با مشکلات زیادی در این حوزه مواجه شده ایم.

برای ساختن مدرسه چند راهکار پیشنهاد شده است. یکی این که از بودجه عمومی دولت سازمان نوسازی تا جایی که بتواند و بودجه اقتضا کند مدرسه بسازد. هم چنین مدارس غیرانتفاعی هم در کمک به مدارس دولتی ساخته می شود. بخشی از مدارس را نیز خیرین مدرسه ساز -افرادی که متمول و متمکن هستند و یا می خواهند از با پولشان کار خیری را به عنوان باقیات صالحات انجام دهند-، می سازند. عده ای هم واقف هستند و خانه و یا زمینشان را برای ساخت مدرسه وقف می کنند و از آن طریق تعدادی مدرسه ساخته می شود. اما با این وجود، ما باز کمبود مدرسه داریم و این که برخی مدارس که فرسوده هستند و کارشناسان تشخیص داده اند که حضور بچه ها در این مدارس خطرناک است و ممکن است برای آن ها معضل و یا مشکلی پیش بیاید. برای این تعمیرات هم در جایی دولت بودجه می گذارد و بخشی را هم مردم تقبل می کنند.

در جایی که مدارسی در حال تخریب وجود دارند و رفتن دانش آموزان به آن جا خطرناک است و عملاً به هیچ وجه نمی شود کودکان را به آن مدارس فرستاد، بهتر است که در طول یکی-دو سالی که مدرسه ساخته می شود، دانش آموزان از مدارس استیجاری استفاده کنند و مردم محل و افراد دیگر نیز کمک کنند تا مدرسه ای برای دانش آموزان اجاره شود که با خیال راحت دانش آموزان آن جا درس بخوانند تا وضعیت دولت یا خیرین طوری شود که برایشان مدرسه بسازد.

من از خیرین محترم تشکر می کنم و از مردم نیز درخواست دارم که کمک کنند. البته نه این که مدرسه بسازند، زیرا ساخت یک مدرسه حداقل ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان بودجه می خواهد، اما بسیاری از افراد بنا به تخصصی که دارند، می توانند در حد توان کمک کنند. مثلاً کسانی که کارشان نجاری است می توانند میز و نیمکت با قیمت مناسب تر بسازند و به مدرسه بدهند یا تعدادی از آن ها را به مدرسه ای هدیه کنند. یا این که شخصی که بنا یا نقاش است، چند روزی در خدمت مدرسه باشد و برای کودکان این کار را رایگان انجام دهند. البته نباید به طور اجباری باشد و باید به صورت اختیاری باشد. در واقع همان طور که مردم در جنگ مشارکت داشتند، در ساخت مدرسه و تعمیرات و برخی از مشکلات آموزش و پرورش نیز تا جایی که می توانند کمک کنند که ما از این وضعیت دشوار خلاص شویم.

آیا به نظر شما و بنا بر قانون اساسی، مدارس باید توسط خیرین ساخته شود؟ وظیفه حکومت در این حوزه چه می شود؟

حکومت در حد توان وظیفه خود را انجام می دهد، اما یک سری به اختیار می خواهند که عمل خیری انجام دهند. عده ای مسجد می سازند، عده ای دانشگاه می سازند، عده ای خوابگاه می سازند، برخی درمانگاه می سازند و برخی نیز مدرسه می سازند. خوشبختانه هم خیزش مدرسه سازی انگیزه بیش تری دارد. خیرین بیش تر به دنبال ساخت مدرسه هستند.

آیا قانونی وجود دارد که جلوی این هزینه های متفرقه و غیرقانونی را که مسئولان برخی از مدارس دولتی از والدین به بهانه های مختلف اخذ می کنند، بگیرد؟

این مسئله در سال های اخیر مطرح است و علتش هم این است که هزینه های مدرسه بالاست و با این سرانه ای که دولت به مدارس می دهد طبیعیتاً هزینه شان تامین نمی شود. مسئولان مدارس ناچارند که اختیاری یا بعضاً نیمه اختیاری از اولیای دانش آموزان مقداری پول بگیرند. آموزش و پرورش هر سال بخشنامه می کند این کار خلاف قانون است، ولی حذف هم نمی شود و مدارس و مدیران مدارس چون ناچار اند، این کار را انجام می دهند.

جلوی این کار را هم در صورتی می شود گرفت که دولت بتواند مقدار زیادی به آموزش و پرورش کمک کند، یا بودجه آموزش و پرورش زیاد شود، یا به شکلی هزینه هایش را تامین کند. هزینه های مختلفی که مدرسه دارد زیاد است؛ خصوصاً با توجه به رشد نرخ تورم در کشور و این که سرانه مدارس اضافه نشده است.

چرا بعد از چهار دهه برپا داری نظام جمهوری اسلامی، هنوز با معضل مدارس خشت و گلی مواجه هستیم؟ به نظر شما چرا نوسازی ها انجام نشده است؟

در این چهار دهه دولت مدارس بسیاری ساخته، اما چون عمر برخی مدارس طولانی شده و برای بازسازی آن ها در سال های اخیر به اندازه کافی بودجه نیست، این مشکلات به وجود آمده است. اول انقلاب که خود من هم رئیس آموزش و پرورش بودم، بودجه ما بسیار زیاد بود. در آن زمان اصلاً کمبود مدرسه نداشتیم. چند سالی است که مقدار بودجه کم شده و بودجه نوسازی مدارس مشکل دارد. این مدارس در اقصی نقاط کشور هستند. از برخی روستاها گرفته تا شهرهای بزرگ. در خود تهران هم برخی مدارس هستند که فرسوده اند که باید برای این ها چاره ای اندیشید.

شما به بودجه و بحث سرانه آموزش اشاره کردید، مشکل کجاست و مجلس در حل این مشکلات مانند پایین بودن سرانه آموزش و تبعیض، چه کارهایی می توانسته انجام دهد؟ به نظر شما مشکل در قوانین است یا ضعف در اجرا؟

خیر، اصل قضیه این است که بودجه دولت کم است و بودجه آموزش و پرورش طبیعتاً کفاف این همه هزینه را نمی دهد. باید راه حلی پیدا شود که بودجه دولتی آموزش و پرورش افزایش پیدا کند. در اصل بودجه کم است، نه این که بودجه هست و به آموزش و پرورش نمی دهند. در کل ما مقداری کمبود بودجه داریم.

با تشکر از وقتی که در اختیار خط صلح گذاشتید.

مطالب مرتـبط

بدون نظر

نظر بگذارید