خبرگزاری هرانا – به کوشش نهاد آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به روال هر ساله همزمان با ۱۰ اکتبر، روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام گزارش یک سال گذشته در این حوزه به هدف جلب توجه افکار عمومی نسبت به وضعیت هزاران نفری که اکنون در انتظار اجرای حکم اعدام خود هستند تهیه و منتشر می‌شود، در گزارش پیش رو اشاره شده است؛ در بازه زمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ تا ۸ اکتبر ۲۰۲۵، حداقل ۱۵۳۷ نفر در نقاط مختلف ایران به شیوه حلق آویز اعدام شدند، که این رقم در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته، حدود %۸۶.۰۷ درصد افزایش داشته است. صدور و اجرای حکم اعدام شهروندان در ایران، در حالی رخ می‌دهد که متهمان از دسترسی به یک روند عادلانه‌ دادرسی محروم‌اند و همچنین به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران گزارش پیش رو از آنکه جلوه گر شمار بی نقص اعدامها در ایران باشد بازتاب دهنده ظرفیت دیده بانی جامعه مدنی نسبت به این مقوله است.

فایل پی‌دی‌اف را رایگان دانلود کنید

از ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ تا ۸ اکتبر ۲۰۲۵، تعداد ۱۳۱۴ گزارش از سوی نهاد آمار و نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در رابطه با اعدام به ثبت رسیده است. بر اساس این آمار طی تاریخ مذکور ۱۹۱ نفر به اعدام محکوم شده اند، که از این تعداد ۴ نفر به اعدام در ملاعام محکوم شدند. همچنین، حداقل جنسیت ۱۴ تن از این تعداد زن بوده است. گفتنی است که ۵۴ حکم اعدام نیز توسط دیوان عالی کشور مورد تأیید قرار گرفته است. به علاوه طی تاریخ ذکر شده، حکم اعدام ۱۵۳۷ نفر به اجرا درآمده است، که از این تعداد ۸ نفر در ملاعام اعدام شدند. از میان قربانیانی که هویتشان احراز شده، جنسیت ۴۹ تن از اعدام شدگان زن بوده و همینطور سن ۳ تن از اعدام شدگان در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال بوده است.

اجرای حکم اعدام در مدت زمان مورد بررسی نسبت به مدت مشابه در سال قبل دست کم با ۸۶.۷٪ و صدور احکام اعدام نیز با ۲.۶٪ افزایش همراه بوده است، همچنین اعدام زنان نیز ۱۱۳٪ افزایش را نشان می دهد.

همانطور که در نمودار ذیل مشاهده می شود بر اساس تعداد نفرات اعدام شده، بیشترین تعداد گزارشات در سپتامبر ۲۰۲۵ منتشر شده است و بیشترین نزول تعداد گزارشات نیز در ماه اکتبر ۲۰۲۵ دیده میشود. هر چند تنها یک سوم ماه اکتبر ۲۰۲۵ سپری شده است و احتمال تغییر آمارها در پایان ماه می رود.

همانطور که در نمودار ذیل مشاهده می شود بر اساس تعداد گزارشات گردآوری شده، بیشترین تعداد گزارشات نقض حقوق در این حوزه در سپتامبر ۲۰۲۵ منتشر شده است و بیشترین نزول تعداد گزارشات نیز در اکتبر ۲۰۲۵ دیده میشود. هر چند تنها یک سوم ماه اکتبر ۲۰۲۵ سپری شده است و احتمال تغییر آمارها در پایان ماه می رود.

بر اساس اطلاعات گردآوری شده، ۴۸.۳۴٪ اعدام شدگان به اتهام جرایم مربوط مواد مخدر و ۴۳.۴۶٪ به اتهام قتل در ایران اعدام شدند. همچنین ۲.۱۵٪ به اتهام تجاوز، ۱.۸۹٪ با اتهامات نامعلوم، ۱.۶۹٪ با اتهام محاربه – بغی (سیاسی – امنیتی)، ۰.۸۵% به اتهام محاربه (غیر سیاسی)، ۰.۸۵٪ با اتهام امنیتی (جاسوسی – ترور- بمب گذاری)، ۰.۵۲% اتهام فساد فی الارض، ۰.۲٪ به اتهام سرقت مسلحانه و ۰.۰۷% با اتهام عقیدتی – سیاسی – دینی را در بر میگیرد.

در نمودار دایره ای زیر اجرای حکم اعدام در استان های مختلف کشور مورد بررسی قرار گرفته است که بر این اساس استان البرز با سه زندان پرجمعیت و مهم کشور با ۱۴.۵۷٪ در صدر، استان اصفهان ۸.۳۹٪ و استان فارس با ۷.۸۷٪ در رده دوم و سوم قرار دارند.

جدول زیر نرخ اعدام به ازای هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر در استان ‌های ایران را بر اساس تعداد اعدام ‌ها و جمعیت هر استان نشان می‌دهد. این جدول مقایسه ‌ای از میزان اجرای احکام اعدام در استان ‌های مختلف ارائه کرده و استان ‌هایی با بالاترین نرخ اعدام نسبت به جمعیت را مشخص می‌کند، که می‌تواند معیاری از شدت برخورد قضایی در مناطق مختلف کشور باشد.

در این نمودار که رابطه مستقیمی با اعدام مخفیانه زندانیان دارد، اعدام هایی که از سوی منابع مستقل و حقوق بشری گزارش شده است مورد بررسی قرار گرفته است که بر اساس نمودار زیر ۹۴.۱۴٪ اعدام شدگان به صورت مخفیانه یا بدون اعلام در رسانه های جمعی اعدام شده اند.

براساس آمارهای ارایه شده ۰.۵۲٪ اعدام ها در ملاعام و انظار عمومی به اجرا در آمده است.

در نمودار زیر نیز اجرای حکم اعدام در زندان های مختلف کشور مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس زندان قزلحصار کرج و دستگرد اصفهان در صدر اجرای احکام اعدام قرار دارند.

براساس آمارهای موجود ۳٪ از اعدام شدگان زن و ۹۲٪ اعدام شدگان مرد بوده اند.

روند ده ‌ساله‌ی اجرای احکام اعدام در ایران (۲۰۱۴–۲۰۲۵)

در تکمیل بررسی آمار سال جاری، مرور داده های ده‌ ساله‌ی مربوط به اجرای احکام اعدام در ایران نشان می‌دهد که اگرچه در مقاطعی از این بازه کاهش نسبی در تعداد اعدام ‌ها مشاهده شده است، اما در مجموع روند کلی حاکی از افزایش مستمر و بازگشت به سطوح بالای اجرای مجازات اعدام است.

بر اساس داده ‌های نهاد آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، پس از یک دوره‌ی کاهش محسوس از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، از ۲۰۲۱ به بعد برخلاف پیش بینی های ناشی از تصویب اصلاحیه قانون مجازات با مواد مخدر در سال ۲۰۱۷ شمار اعدام‌ ها مجدداً روند افزایشی پیدا کرده است. این افزایش در سال ۲۰۲۴–۲۰۲۵ به اوج خود رسیده و با ثبت دست‌کم ۱۵۳۷ مورد اعدام، بالاترین رقم ثبت ‌شده در دهه‌ی اخیر را به خود اختصاص داده است.

در مقایسه با سال گذشته (۸۲۳ مورد)، میزان اجرای احکام اعدام بیش از ۸۶٪ افزایش داشته و نسبت به میانگین سالانه‌ی ده ‌ساله نیز رشد چشمگیری را نشان می‌دهد. این آمار در حالی ثبت شده که دسترسی به اطلاعات رسمی و شفاف در این حوزه همچنان محدود بوده و بخش قابل ‌توجهی از اعدام‌ ها به‌صورت مخفیانه یا بدون اطلاع‌رسانی عمومی انجام شده است.

بر اساس داده‌های نهاد آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در بازه‌ی ده ‌ساله‌ی اخیر، اتهامات مرتبط با مواد مخدر و قتل عمد بیشترین سهم را در میان اعدام‌های اجراشده در کشور داشته ‌اند.

در این دوره، بخش قابل ‌توجهی از اعدام ‌ها به اتهامات مواد مخدر اختصاص داشته و پس از آن قتل عمد در رتبه‌ی دوم قرار گرفته است. سایر اتهامات از جمله تجاوز، سرقت مسلحانه، محاربه، فساد فی‌الارض، جرایم امنیتی و سیاسی، و جرایم مرتبط با روابط جنسی یا مشروبات الکلی سهم کمتری را در میان کل اعدام‌ ها تشکیل داده‌اند.

تمام حقوق این گزارش برای مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران محفوظ است. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر با ایمیل [email protected] تماس حاصل نمایید.

هم‌زمان با روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در بیانیه‌ای خواستار اقدام فوری و هماهنگ جامعه جهانی برای توقف موج ده‌ساله اعدام‌ها، اصلاح قوانین داخلی، پاسخ‌گو کردن عاملان اعدام‌های فراقانونی و اقدام هماهنگ جامعه جهانی برای مقابله با موج فزاینده اعدام‌ها در ایران شد. برای مطالعه متن کامل این بیانیه بر روی این کلیک کنید.