خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی شهریور ماه ۱۴۰۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش، تصویری گسترده و تکان‌دهنده از نقض حقوق بشر در ابعاد مختلف ارائه می‌دهد. از اجرای حکم اعدام تا نقض آزادی‌های فردی و اجتماعی، از خشونت نظامی و قضایی تا مشکلات کارگری و اعتراضات، همگی نشان‌دهنده چالش‌های جدی در زمینه رعایت حقوق بشر در ایران هستند. این گزارش همچنین بر میزان بالای اعدام‌ها، بازداشت‌ها، و محکومیت‌های سنگین بر اساس اتهامات مختلف تاکید دارد و نشان می‌دهد که این رویدادها در سراسر کشور گسترده‌اند.
خلاصه اجرایی
در طول شهریور ماه ۱۴۰۴، شاهد گستره‌ای از نقض‌های حقوق بشر در سراسر ایران بودیم. با ارزیابی‌های دقیق و گزارش‌های دریافتی، مجموعاً صدها مورد نقض حقوق بشر شناسایی و ثبت شده است که شامل نقض حقوق زندانیان، آزادی بیان، حق تحصیل، حقوق کودک، خشونت‌های خانگی، خشونت مبتنی بر جنسیت، بهداشت و محیط زیست، حقوق کار، و خشونت نظامی و قضایی می‌شود.
یافته‌های کلیدی این گزارش عبارت‌اند از:
⚫️ اجرای حکم اعدام در مواردی که فرآیندهای عدالتی منصفانه رعایت نشده است.
⚫️ سرکوب گسترده آزادی بیان و بازداشت‌های خودسرانه.
⚫️ خودکشی‌های ناشی از فشار و ناامیدی در بین کودکان و نوجوانان.
⚫️ افزایش نگران‌کننده قتل‌های ناموسی و خشونت علیه زنان.
⚫️ تداوم نقض حقوق کار و شرایط کاری ناعادلانه.
⚫️ استفاده بی‌رویه از زور توسط نیروهای انتظامی و امنیتی.
دوره گزارش‌دهی این گزارش شهریور ۱۴۰۴ است و تعداد کل موارد نقض گزارش شده بیانگر یک وضعیت نگران‌کننده و فوریت برای توجه جامعه بین‌المللی و دولت ایران به این مسائل است.
مقدمه
هدف از تهیه و انتشار این گزارش، افزایش آگاهی و فراهم آوردن شواهد مستدل برای تاثیرگذاری بر سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات ملی و بین‌المللی به منظور مقابله با نقض حقوق بشر در ایران است. مجموعه فعالان حقوق بشر بر این باور است که نظارت دقیق و مستمر بر وضعیت حقوق بشر و انتشار گزارش‌هایی از این دست، زمینه‌ساز ایجاد تغییر و پاسخگویی در برابر نقض‌های رخ داده است. از این رو، ما بر اهمیت اطلاع‌رسانی مستقل و دقیق تاکید داریم تا از طریق آگاهی‌بخشی و فشارهای بین‌المللی، شاهد بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران باشیم.
تحلیل دقیق نقض حقوق بشر
حق حیات (اعدام)
تعریف اجمالی: حق اساسی هر فرد برای داشتن زندگی، بدون تهدید به مرگ به دست دیگران یا دولت. این حق شامل حمایت از افراد در برابر اعمالی است که می‌تواند منجر به مرگ غیرقانونی شود، از جمله قتل عمد، مرگ‌های ناشی از نادیده گرفتن معیارهای ایمنی، و اعدام‌های بدون دادرسی منصفانه است.
گزارش تخلفات: هرانا در شهریور ۱۴۰۴، ۱۴۷ مورد را ثبت کرد که شامل ۱۷۸ مورد اجرای حکم، ۸ مورد محکومیت و ۴ مورد تایید حکم اعدام است.
نمونه‌ها:
- حکم مهران بهرامیان، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ در سمیرم که پیشتر از بابت اتهام محاربه از طریق قتل مامور یگان ویژه به اعدام محکوم شده بود، به اجرا درآمد.
- مرکز رسانه قوه قضاییه از اجرای حکم اعدام بابک شهبازی، به اتهام «جاسوسی و همکاری اطلاعاتی و امنیتی با اسرائیل» خبر داد.
- ناصر بکرزاده، زندانی سیاسی محبوس در زندان ارومیه، توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب این شهر برای دومین بار به اعدام محکوم شد.
- حکم اعدام یک زوج زندانی تبعه افغانستان که پیشتر از بابت اتهامات مرتبط با جرائم مواد مخدر به اعدام محکوم شده بودند، در زندان قزوین به اجرا درآمد.
تأثیر: نقض حق حیات می‌تواند پیامدهای ویرانگری برای جامعه داشته باشد، از جمله ایجاد حس ناامنی و بی‌ثباتی. این نقض‌ها می‌توانند به فرهنگ خشونت دامن بزنند و اعتماد عمومی به دستگاه‌های حکومتی و قضایی را کاهش دهند. هنگامی که حق حیات تضمین نمی‌شود، افراد ممکن است در سایه هراس از بهره برداری از حقوق دیگر خود خودداری کنند.
آزادی اندیشه و بیان
آزادی بیان: حق ابراز آزادانه اندیشه و عقاید از طریق گفتار، نوشتار و سایر اشکال ارتباط بدون ترس از انتقام یا مجازات قانونی است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۸۱ مورد نقض آزادی بیان را ثبت کرد که شامل ۴۲ مورد بازداشت، صدور ۵۵۲ ماه حبس و ۳۰ میلیون تومان جزای نقدی برای ۱۸ شهروند، ۲ مورد محرومیت از حقوق اجتماعی و قانونی، ۵ مورد اجرای حکم، ۲ مورد تهدید و ارعاب، ۱ مورد ممانعت از برگزاری مراسم و سخنرانی، ۲ مورد ضرب و شتم، ۱ مورد مجرم شناختن نشریه ، ۵۲ مورد احضار به مراجع قضایی و امنیتی، ۲۰ مورد بازجویی، ۷ مورد تجمع، ۱ مورد ممنوع الخروجی و محاکمه ۱۱ نفر است.
نمونه ها:
- دستکم ۱۳ وکیل دادگستری در استان گیلان از جمله شهرزاد شربیانی، شادی فلاحتی، حسام پوراحمدی، طاهره پوراسماعیلی، محمدرضا تاک و معصومه پورشهران با برخوردهای قضایی و امنیتی از جمله احضار و بازداشت مواجه شدند.
- مهتا (رقیه) صدری، مدیرمسئول پایگاه خبری تحلیلی گیلان صدر با دریافت ابلاغیه‌ای به دادسرای عمومی و انقلاب رشت احضار شد.
- نهیه رحیمی، مادر رامین فاتحی، از جانباختگان اعتراضات ۱۴۰۱ توسط اداره اطلاعات سنندج احضار و مورد بازجویی قرار گرفت.
- حمید چپاتی، شهروند اهل ارومیه پس از احضار به شعبه اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب این شهر بازداشت و جهت تحمل حکم شش ماه حبس تعزیری به زندان ارومیه منتقل شد.
- حمیدرضا نعیم‌آبادی، بلاگر طنزپرداز اهل یزد، توسط پلیس امنیت این شهر بازداشت شد. روابط عمومی دادگستری یزد در اطلاعیه‌ای، وی را به انتشار محتوای «مخالف با موازین قانونی و اخلاقی» متهم کرد.
- آرین رستمی، شهروند اهل شهرستان سرپل ذهاب توسط شعبه اول دادگاه انقلاب شهرستان قصرشیرین به پنج سال حبس تعزیری محکوم شد.
- نجف ابوعلی، شهروند ساکن اصفهان جهت تحمل دوران محکومیت هشت ماه حبس خود راهی زندان دستگرد این شهر شد.
تاثیر: این نقض‌ها نه تنها صدای افراد را سرکوب می‌کند، بلکه فضایی از ترس ایجاد کرده و مانع از بحث‌های آزاد و انتقادی می‌شود که برای یک جامعه سالم ضروری است.
زندان
حقوق زندانیان: تضمین کرامت و حقوق اساسی افراد زندانی، از جمله دسترسی به درمان مناسب و عدالت. این شامل حمایت از زندانیان در برابر شکنجه، بی‌عدالتی و شرایط نامناسب نگهداری است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۸۲ مورد نقض حقوق را در بخش زندانیان ثبت کرد که شامل ۳ مورد مرگ زندانی بیمار، ۲ مورد خودکشی، ۵ مورد نگهداری زندانی در محیط نامناسب، ۵ مورد عدم تفکیک جرایم زندانی، ۵۹ مورد انتقال زندانی به انفرادی، ۳ مورد تداوم نگهداری در انفرادی، ۱۹ مورد بی خبری از سرنوشت بازداشت شده، ۵۲ مورد بلاتکلیفی، ۴ مورد اعتصاب غذای زندانی، ۶ مورد عدم دسترسی به وکیل، ۲۲ مورد عدم رسیدگی پزشکی، ۶ مورد اعمال فشار، ۱۳ مورد ممنوعیت ملاقات، ۱ مورد محرومیت از حق تماس زندانی و ۱ مورد مرخصی استعلاجی است.
نمونه ها:
- جمیله عزیزی، زندانی محبوس در زندان قرچک ورامین در سایه عدم رسیدگی پزشکی مناسب، جان خود را از دست داد.
- کریگ فورمن و لیندزی فورمن، دو تبعه انگلیس از دی‌ماه سال گذشته در ایران بازداشت شده و همچنان در وضعیت بلاتکلیفی بسر می‌برند. خانواده آنان از ادامه حبس این دو شهروند در شرایط غیرانسانی خبر داده‌اند.
- بیژن کاظمی، شهروند بازداشتی، در اعتراض به شرایط نامناسب بازداشت خود دست به اعتصاب زد.
- یک زندانی محکوم به اعدام در زندان قزلحصار اقدام به خودکشی کرد و پس از ساعاتی جان خود را از دست داد.
- محمد بنازاده امیرخیزی، زندانی سیاسی پیشین، در یک سلول انفرادی در بازداشتگاه اداره اطلاعات قم، به‌صورت بلاتکلیف نگهداری می‌شود. این زندانی ۸۰ ساله که از بیماری‌های متعددی رنج می‌برد، از رسیدگی پزشکی مناسب نیز محروم مانده است.
اقلیت های ملی
حقوق اتنیک ها: حفاظت از اقلیت‌های قومی یا اتنیک ها در برابر تبعیض و ارتقاء حقوق برابر برای آنها. این شامل حفظ فرهنگ، زبان و هویت آنها است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۷ مورد نقض را در بخش اقلیت های ملی ثبت کرد که شامل ۲۱ مورد بازداشت، ۲ مورد احضار به دادگاه و ۱ مورد ضرب و شتم می‌باشد.
نمونه ها:
- پیمان ابراهیمی، فعال ترک (آذربایجانی) پس از حضور در شعبه ۱۵ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب تبریز بازداشت شد.
- یک کودک دختر در تبریز، علیرغم گذشت بیش از چهار ماه از زمان تولد، کماکان به دلیل مخالفت اداره ثبت احوال با نام انتخابی «آسئنا» از داشتن شناسنامه محروم مانده است.
تأثیر: چنین نقض‌هایی می‌تواند منجر به از دست دادن زمین، استحاله فرهنگی، به حاشیه رانده شدن، فقر و درگیری شود و بافت اجتماعی و هویت جوامع بومی را از بین ببرد.
آزادی مذهب
حقوق اقلیت‌های مذهبی: تأمین آزادی مذهبی و حمایت از افراد برای پیروی از اعتقادات مذهبی خود بدون ترس از تبعیض یا آزار.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۴ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۶ مورد احضار به دادگاه و ۱۰۳ ماه حبس برای ۲ نفر است.
نمونه ها:
- ندا محبی، عاطفه زاهدی، فریده ایوبی، نورا ایوبی، زرین‌دخت احدزاده و ژاله رضایی، شش زن بهائی ساکن همدان، جهت اجرای حکم حبس به شعبه اجرای احکام دادگاه انقلاب این شهر فراخوانده شدند. آنها چندی پیش توسط شعبه ۱۱ دادگاه تجدیدنظر استان همدان مجموعا به تحمل مجموعا ۳۸ سال و ۱۱ ماه حبس محکوم شدند.
- لقمان امینی، روحانی اهل سنت ساکن سنندج، توسط دادسرای ویژه روحانیت تهران به سه سال و یک ماه حبس و خلع دائم لباس روحانیت محکوم شد.
تأثیر: نقض آزادی مذهبی می‌تواند منجر به شکاف اجتماعی، درگیری و به حاشیه‌نشینی جوامع مذهبی شود. این امر اصول تنوع و مدارا را در جامعه تضعیف می‌کند.
حق تحصیل
حق تحصیل: دسترسی برابر و فراگیر به آموزش با کیفیت برای همه افراد، بدون تبعیض. این حق همچنین شامل دسترسی به آموزش ابتدایی رایگان و اجباری است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۵ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۶ مورد تجمع و ۱ مورد محرومیت از تحصیل است.
نمونه ها:
- خسرو علیکردی، وکیل دادگستری، از محرومیت خود از تحصیل در مقطع دکتری حقوق دانشگاه تهران خبر داد.
- شماری از دانشجویان ساکن در خوابگاه دانشگاه تهران، در میدان اصلی کوی پسران و همچنین در خوابگاه فاطمیه دختران تجمع کردند. آنها به مصوبه جدید هیئت رئیسه این دانشگاه اعتراض دارند که بر اساس آن، صدها دانشجو در عمل از خوابگاه‌ها اخراج می‌شوند.
تأثیر: محرومیت از آموزش می‌تواند بر رشد اقتصادی و اجتماعی جامعه تأثیر منفی گذارد، فقر را تشدید کند و مانع از رسیدن افراد به پتانسیل کامل خود شود. آموزش نقش کلیدی در توسعه شهروندان آگاه و مسئول دارد.
حقوق کودک
حق سلامت و امنیت کودکان: اطمینان از حمایت و حفاظت کودکان از هرگونه آزار، بهره‌کشی و خطرات بهداشتی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۶ مورد نقض را در بخش حقوق کودک ثبت کرد که شامل ۱۳ مورد بازداشت، ۷ مورد قتل کودک و ۲ مورد مرگ کودکان در پی سهل انگاری مسئولان است.
نمونه ها:
- دو نوجوان ۱۶ ساله به نام های دیار گرگول و آلان تابناک توسط نیروهای امنیتی در اشنویه بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.
- مردی در شهرستان لنگرود دختر شش ساله خود را با ضربات چاقو به قتل رساند. متهم توسط نیروهای انتظامی بازداشت شد.
- در پی درگیری با یک زن “آمر به معروف”، دو دختر نوجوان در فسا احضار و بازداشت شدند.
قتل ناموسی
قتل‌های ناموسی: حفاظت از افراد، به ویژه زنان و دختران، در برابر خشونت و قتل به بهانه‌های ناموسی و حفظ حیثیت خانوادگی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه ۱ مورد قتل ناموسی که شامل قتل ۱ زن می‌شود را ثبت کرد.
نمونه ها:
- یک دختر ۱۶ ساله در شهرستان شادگان توسط عموی خود با انگیزه ناموسی به قتل رسید.
تأثیر: قتل‌های ناموسی نه تنها جان افراد را می‌گیرند بلکه نشان‌دهنده عمیق‌ترین سطوح تبعیض جنسیتی هستند، ترس و محدودیت‌های شدیدی بر زنان و دختران تحمیل می‌کنند و به نقض فراگیر حقوق بشر منجر می‌شوند.
خشونت خانگی
خشونت‌های خانگی: پیشگیری از خشونت در خانه و محافظت از قربانیان آن. شامل حمایت قانونی و اجتماعی برای زنان، کودکان و سایر اعضای آسیب‌پذیر خانواده است.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه ۴ مورد قتل زنان ناشی از خشونت خانگی را ثبت کرد.
نمونه ها:
- فرمانده انتظامی سقز اعلام کرد که یک زن ۳۵ ساله در این شهرستان توسط همسرش به آتش کشیده شد و جان باخت.
- یک زن در مشهد توسط همسر سابق خود با ضربات چاقو به قتل رسید. متهم پس از این اقدام متواری شده است.
تأثیر: خشونت خانگی می‌تواند پایه‌های اساسی خانواده و جامعه را تضعیف کند، باعث آسیب‌های جسمی و روانی بلندمدت بر قربانیان شود و الگوهای خشونت‌آمیز را برای نسل‌های آینده تکرار کند.
زنان
خشونت مبتنی بر جنسیت: خشونت علیه فرد به دلیل جنسیت او یا خشونت که عمدتاً بر افراد با جنسیت خاص تأثیر می‌گذارد.
گزارش تخلفات: علاوه بر نقض های سیستماتیک ناشی از وجود قوانین تبعیض آمیز، هرانا در این ماه، ۱۲ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۲ مورد بازداشت، ۲ مورد اسید پاشی، ۲ مورد اتهام بدحجابی و ۲ مورد پلمب واحدهای صنفی به دلیل عدم رعایت حجاب است.
نمونه ها:
- یک زن در شهرستان خمام توسط همسرش هدف اسیدپاشی قرار گرفت. متهم هم اکنون در بازداشت به‌سر می برد.
- گالری طلای “کوردو” در سنندج به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری توسط پلیس اماکن این شهر پلمب شد.
تأثیر: این نقض می‌تواند منجر به آزار و اذیت فیزیکی، جنسی، روانی یا رنج، از جمله تهدید، اجبار و محرومیت خودسرانه از آزادی، چه در ملاء عام و چه در زندگی خصوصی شود. این امر نابرابری جنسیتی را تداوم می‌بخشد، مانع توسعه می‌شود و می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی و روانی بلندمدت شود.
بهداشت و محیط زیست
بهداشت و محیط زیست: در معرض قرار دادن ناعادلانه جوامع در برابر خطرات زیست‌محیطی و انکار حق دسترسی به منابع طبیعی، اغلب بر اساس نژاد یا وضعیت اجتماعی و اقتصادی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۴۱ مورد نقض را در بخش بهداشت و محیط زیست ثبت کرد که شامل ۳ مورد بهره‌برداری نادرست، ۱ مورد عدم حفاظت از منابع طبیعی، ۲۷ مورد مرگ حیوانات، ۱۲۸ مورد آلودگی محیط زیستی، ۵ مورد تجمع، ۱ مورد کشته‌های حادثه و ۸ مورد مجروح شدن محیط بان است.
نمونه ها:
- در جریان درگیری یکی از ماموران یگان حفاظت اداره منابع طبیعی شهرستان بابل با یک متخلف محیط زیستی در منطقه جنگلی “سنگ‌سی” در شهرستان بابل، یکی از انگشتان دست این مامور قطع شد.
- در پی بروز علائم مسمومیت در میان شماری از ساکنان بخش میداود شهرستان باغملک، ۱۷۹ نفر با نشانه‌هایی از قبیل اسهال، استفراغ و تب به مراکز درمانی مراجعه کردند. مقامات بهداشت اعلام کردند که احتمال آلودگی آب آشامیدنی در منطقه وجود داشته و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
- فرمانده یگان حفاظت محیط زیست فارس از زخمی شدن یک محیط بان در پی تیراندازی شکارچیان غیر مجاز در منطقه حفاظت‌شده ارژن-پریشان این استان خبر داد.
- شماری از دوست‌داران محیط زیست و اهالی منطقه طرق‌‌رود نطنز در مقابل یکی از معادن این منطقه دست به تجمع زده و زنجیره انسانی تشکیل دادند.
تاثیر: بی‌عدالتی زیست‌محیطی می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی، نابرابری‌های اقتصادی و ناآرامی‌های اجتماعی شود. این امر به طور نامتناسبی جوامع به حاشیه رانده شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نابرابری‌ها را تشدید می‌کند و آنها را از حق داشتن محیط زیستی سالم و ایمن محروم می‌کند.
حقوق کار
حقوق کار: نقض حقوق کارگران، از جمله شرایط کاری ناایمن، دستمزد ناعادلانه، ساعات کاری غیرمنطقی و انکار حق سازماندهی و چانه‌زنی جمعی.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۵۰ مورد نقض را در بخش کارگران و اصناف ثبت کرد که شامل ۳۱ مورد مرگ به دلیل نبود ایمنی در محیط کار و ۵۲ مورد مصدومیت کارگر، ۱۷۶ مورد تجمع، ۱۹ مورد بازداشت، ۱ مورد ممنوع الخروجی، ۱۶۶ مورد اخراج و تعدیل، ۲۳ مورد پلمب اماکن، صدور ۹۰ ماه حبس و ۳۵۰ میلیون تومان جریمه برای ۱۰ نفر، ۷ مورد اعتصاب، ۸۲ مورد بلاتکلیفی، ۶۶ ماه معوقات مزدی و همچنین شامل ۴۶ ماه حق بیمه معوقه است.
نمونه ها:
- مجید نادری، محمدرضا بهزادپور و حسین رشیدی زرندی، فعالین صنفی معلمان استان کرمان، توسط شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان کرمان مجموعا به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شدند. همچنین، شهناز رضایی، زهرا عزیزی، میترا نیک‌پور، فاطمه یزدانی، لیلا افشار، دیگر متهمان این پرونده مجموعاً به پرداخت ۳۵۰ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شدند.
- نشست فوق‌العاده شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در شهرضا با دخالت نیروهای امنیتی ناتمام ماند. حاضران بازداشت و وسایل شخصی و ارتباطی آنها ضبط شد. اکثر بازداشت‌شدگان ساعاتی بعد آزاد شدند، اما مسعود فرهیخته، از اعضای شورا، همچنان در بازداشت به‌سر می‌برد.
- محمد حسن‌پوره، فعال صنفی معلمان که شهریورماه امسال از زندان اوین آزاد شده بود، ممنوع‌الخروج شد.
- کارگران کارخانه خزر پلاستیک در گیلان از عدم رعایت اصول ایمنی در محیط کار، پرداخت نشدن حقوق متناسب با شرایط شغلی، عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، آمار بالای حوادث کار و اخراج نمایندگان کارگری خبر دادند.
- کارگران شرکت فولاد غدیر در شهرستان بهاباد از انجام فعالیت روزانه امتناع کردند و دست به اعتصاب زدند. اعتصاب این کارگران در اعتراض به عدم دریافت حقوق به مدت چهار ماه صورت گرفته است.
- فرمانده انتظامی شهرستان دورود از پلمب ۱۲ کافی‌شاپ و سفره‌خانه سنتی در این شهرستان به دلایلی از جمله ناهنجاری‌های اجتماعی، خبر داد.
- خبرگزاری فارس در گزارشی اعلام کرد که مدیر «کافه کاریز» در تهران، پس از پلمب این واحد صنفی، دستگیر شده و کماکان در بازداشت به‌سر می‌برد. براساس اظهارات یک مقام قضایی کافه کاریز به صورت دائمی تعطیل خواهد ماند.
- در حادثه انتشار گاز ناشی از ترکیب مواد اولیه در یک کارخانه تولید مواد شیمیایی کشاورزی در شهرک صنعتی شماره یک زنجان، یک کارگر جان خود را از دست داد و شش کارگر دیگر مصدوم شدند.
- شماری از کارگران شاغل در شرکت نفت و گاز پارس در سکوهای چهل‌گانه این شرکت، سایت دو کنگان، سایت یک و منطقه ویژه عسلویه، همچنین در پالایشگاه‌های دوم و هفتم مجتمع گاز پارس جنوبی و ساختمان مرکزی مهدوی از این مجموعه، اقدام به برگزاری تجمعات اعتراضی کردند.
تاثیر: نقض حقوق کار می‌تواند منجر به استثمار، فقر و نابرابری شود. این امر سلامت، عزت نفس و توانایی کارگران برای حمایت از خود و خانواده‌شان را تضعیف می‌کند.
خشونت نظامی و قضایی امنیت شهروندان
استفاده بیش از حد پلیس یا مرزبانی از زور و سلاح: اطمینان از اینکه نیروهای اجرایی قانون در استفاده از زور متناسب و مسئولانه عمل کنند، به منظور حفاظت از حقوق شهروندان.
گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۹ گزارش از نقض را دراین بخش ثبت کرد که شامل ۲ مورد مجروحیت کولبر، ۲ مورد مرگ سوختبر، ۱ مورد زخمی شدن سوختبر، ۹ مورد قتل شهروندان، ۸ مورد زخمی شدن شهروندان بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی، ۴ مورد بازداشت پارتی، کشته شدن ۳ شهروند براثر انفجار مین، ۱ مورد محکومیت به قطع عضو، ۱ مورد گرداندن متهم در سطح شهر و صدور ۶۴۲ ضربه شلاق برای ۱۶ نفر است.
نمونه ها:
- یک شهروند در پی تیراندازی بی ضابطه نیروهای نظامی در شهرستان پیرانشهر جان خود را از دست داد.
- دو برادر نوجوان بر اثر انفجار مین در یکی از مناطق مرزی شهرستان میرجاوه، جان خود را از دست دادند.
- چند متهم از جمله شهردار پیشین فردوسیه، سه عضو سابق شورای این شهر، دهیار وقت یوسف‌آباد و چند فرد دیگر توسط دادگاه کیفری دو شهرستان شهریار در کنار سایر مجازات ها به تحمل ضربات شلاق محکوم شدند.
- یک متهم در بروجرد، توسط ماموران نیروی انتظامی در خیابان‌های این شهر گردانده شده است.
- یک سوختبر در شهرستان بندرعباس بر اثر تیراندازی ماموران انتظامی جان خود را از دست داد.
تأثیر: استفاده بی‌رویه از زور توسط پلیس یا مرزبانی می‌تواند به نقض گسترده حقوق بشر منجر شود، اعتماد عمومی به نهادهای اجرایی قانون را کاهش دهد و منجر به نارضایتی و ناآرامی‌های اجتماعی شود. این عملکردها ضرورت بازبینی در رویه‌ها و آموزش‌های نیروهای اجرایی را نشان می‌دهد.
واکنش های دولتی و نهادی
در پاسخ به افزایش نقض حقوق بشر گزارش‌شده در شهریور ماه ۱۴۰۴، موضع رسمی و اقدامات دولت ایران و نهادهای آن متفاوت بوده است، هرچند عمدتاً در رسیدگی به ریشه‌های مشکلات یا تضمین پاسخگویی ناکافی بوده‌اند.
سخنگوی قوه قضاییه در خصوص ضرب و جرح دو میوه‌فروش در قزوین توضیحاتی ارائه داد. اصغر جهانگیر گفت: دو نفر از نیروهای پیمانکار شهرداری به اتهام ایراد ضرب و جرح عمدی و اخلال در نظم و آسایش عمومی، بازداشت و با قرار تأمین به زندان معرفی شدند. به گفته وی، برای دستفروشان نیز پرونده قضایی تشکیل شده است. چندی پیش ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد ماموران شهرداری قزوین دو دست‌فروش را به‌شدت مورد ضرب‌وجرح قرار داده‌اند. انتشار این ویدیو واکنش‌های منفی گسترده‌ای را به همراه داشت.
معاون عملیات پلیس راهور فراجا اعلام کرد صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان طبق قوانین و موازین موجود ممنوع است. چندی پیش معاونت پارلمانی ریاست‌جمهوری از ارائه لایحه‌ای به مجلس شورای اسلامی خبر داد که با هدف اصلاح تبصره ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، امکان صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان را فراهم می‌کند، لایحه‌ای که تاکنون به نتیجه نرسیده است.
اخیراً ویدیویی از برخورد فیزیکی مأموران حراست کاخ مرمر رامسر با شماری از زنان بازدیدکننده به دلیل مسائل مرتبط با حجاب منتشر شد. در پی انتشار این ویدیو، فرماندار رامسر ضمن عذرخواهی از رفتار مأموران اعلام کرد این موزه زیرمجموعه بنیاد مستضعفان است و مأمور مربوطه به هیچ عنوان مجاز به چنین برخوردی نبوده است.
چهار نهاد صنفی فرهنگیان و بازنشستگان با انتشار بیانیه‌ای مشترک، نسبت به ورود و مداخله نیروهای امنیتی در مجمع عمومی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در شهرضا واکنش نشان دادند. در این بیانیه ضمن اشاره به بازداشت چندین تن از فعالان صنفی و ضبط وسایل شخصی آنان، نسبت به محدودسازی حق تشکل‌یابی و آزادی بیان ابراز نگرانی شده است.
واکنش های بین المللی
همزمان با فرارسیدن سومین سالگرد جان‌باختن مهسا (ژینا) امینی، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران با انتشار بیانیه‌ای، بار دیگر بر ضرورت پاسخگویی و پایان دادن به مصونیت ناقضان حقوق بشر تاکید کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است که با وجود پیشرفت‌هایی که مردم ایران در مسیر آزادی و حقوق خود به دست آورده‌اند، سرکوب همچنان ادامه دارد؛ بی‌آنکه هیچ‌گونه پاسخگویی درباره مرگ مهسا در بازداشت یا جنایات علیه بشریت، به‌ویژه خشونت‌های جنسیتی، صورت گرفته باشد. کارزار سرکوب، در اشکالی چون بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه، خشونت جنسی و جنسیتی، ناپدیدسازی‌های قهری و قتل‌های غیرقانونی تداوم یافته است.
دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، در گزارش جدید خود آزار و سرکوب بهائیان در ایران را از جدی‌ترین نگرانی‌های حقوق بشری جهان دانست و تاکید کرد: “بهائیان در جمهوری اسلامی ایران همچنان با دستگیری‌های خودسرانه، زندان و محدودیت در دسترسی به آموزش و امرار معاش روبه‌رو هستند؛ و تنها به دلیل باورهای دینی‌شان هدف قرار می‌گیرند.”
جامعه جهانی بهائی با انتشار بیانیه‌ای نسبت به صدور احکام زندان برای شش زن بهائی در همدان واکنش نشان داده و این اقدام را نشانه‌ای از تشدید سرکوب زنان بهائی در ایران دانست.
نتیجه گیری
گزارش ماهانه مرکز آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در شهریور ماه ۱۴۰۴، چشم‌اندازی نگران‌کننده از وضعیت حقوق بشر در ایران را ارائه داده است. شاهد نقض گسترده حقوق از جمله اجرای حکم اعدام بدون رعایت دادرسی منصفانه، سرکوب آزادی بیان، بازداشت‌های خودسرانه، نقض حق تحصیل، خودکشی کودکان و نوجوانان، خشونت‌های خانگی و ناموسی علیه زنان، نقض حقوق کارگران و استفاده بی‌رویه از زور توسط نیروهای امنیتی بوده‌ایم. این گزارش بر اساس شواهد موثق و گزارش‌های دقیق، تصویری واضح از الگوهای نقض حقوق بشر و تأثیر عمیق آن بر جامعه ایران را به نمایش می‌گذارد.
نتایج به‌دست آمده بر ضرورت اقدامات فوری و مؤثر بین‌المللی و داخلی برای رسیدگی به این نقض‌ها و حمایت از قربانیان تأکید می‌کنند. از جمله یافته‌های کلیدی، افزایش موارد خشونت نظامی و قضایی، به‌ویژه علیه زنان و اقلیت‌ها، نگرانی‌های عمیقی را در مورد تعهد ایران به رعایت حقوق بشر بین‌المللی ایجاد می‌کند. این گزارش بر اهمیت ایجاد تغییر از طریق مکانیزم‌های نظارتی مستقل، افزایش آگاهی عمومی، و فشارهای بین‌المللی به منظور ارتقاء حقوق بشر و حاکمیت قانون در ایران تأکید دارد.
در نهایت، این گزارش ماهانه نه تنها به عنوان یک اسناد تاریخی از وضعیت حقوق بشر در ایران عمل می‌کند بلکه به عنوان یک فراخوان عملی برای همه ذینفعان به منظور اتخاذ اقدامات فوری و مسئولانه در جهت بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران محسوب می‌شود.
بدون نظر
نظر بگذارید