خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه‌های اخیر به دلیل استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به‌شدت آسیب دیده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۹۲ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاه‌سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌‌ای که گذشت، بیش از ۷۴ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. افزون بر این، بر اساس گزارشات منتشر شده شاخص کیفی هوا دستکم در ۲۵ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی، پسماندها و آلاینده‌ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

به گزارش ایلنا، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات‌وحش اداره کل حفاظت محیط زیست فارس از زخمی شدن یک قلاده خرس قهوه‌ای در اثر برخورد با کمباین در شهرستان سرچهان خبر داد و گفت: تیم تخصصی برای زنده‌گیری و درمان این حیوان به محل اعزام شد. لیلا جولایی افزود: شامگاه دوشنبه ۲۱ مهرماه، یک قلاده خرس قهوه‌ای در یکی از مزارع ذرت شهرستان سرچهان، بر اثر برخورد با تیغه‌های کمباین دچار آسیب‌دیدگی شد. در این حادثه، خرس در بخش تیغه‌های دستگاه کمباین گرفتار شده بود که توسط کشاورزان رهاسازی شد و پس از آن به سمت ارتفاعات اطراف متواری شد.

در گزارشی از ایسنا، فرماندار اسدآباد، سلیمان نظری دوست با اشاره به اخبار کذب برخی از پیچ‌های اینستاگرامی و کانال‌های فضای مجازی در رابطه با سگ سوزی در یکی از روستاهای شهرستان، اظهار کرد: با همکاری اداره محیط زیست، بخشداری‌ها، شهرداری‌ها و دهیاری‌های سطح شهرستان موضوع به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد این موضوع هیچگونه صحتی نداشته و کاملا کذب است.

به گزارش ایرنا، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد همچنین از رهاسازی بزکوهی بیمار پس از یک هفته تیمارداری از سوی دامپزشکان خبر داد. دیانتی‌نسب تاکید کرد : این بزغاله در حالی که دچار تب و عفونت شده بود، در منطقه حفاظت شده تنگ سولک به دامپزشکان تحویل داده شده بود.

در گزارش دیگری از این منبع، علیرضا فاضلی ثانی، رئیس اداره محیط زیست رباط کریم اعلام کرد: دو پرنده آسیب ‌دیده شامل یک بهله دلیجه نابالغ و یک قطعه کبک، توسط شهروندان حامی محیط زیست به این اداره تحویل و برای درمان و بازپروری به مرکز بازپروری حیات وحش پردیسان تهران منتقل شدند.

خبرگزاری بسیج خوزستان گزارش داد، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دزفول گفت: در تاریخ ششم مهرماه دو بهله شاهین توسط همیاران محیط زیست از منطقه چالکندی در حالی که در دام شکارچیان اسیر شده بودند از روی سطح آب زنده گیری شدند. مسعود نوری پوربا اشاره به اینکه یکی از شاهین‌ها پس از طی کردن درمان در زیستگاه طبیعی خود در منطقه شهیون رها سازی شد، بیان کرد: پرنده دوم نیز در حال تکمیل مراحل درمان و بازپروری است و به محض بهبودی کامل و بازیابی توانایی پرواز در طبیعت رهاسازی خواهد شد. شاهین پشت گردن سرخ، یک شاهین با جثه متوسط است که به صورت بومی در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی در مجاورت کوهستان‌های صخره‌ای از غرب تا شمال شرقی و مناطق مرکزی ایران به تعداد بسیار کم به صورت بومی زاد و ولد و زندگی می‌کند.

در گزارش دیگری در از ایرنا، محمد علی جودکی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست بهارستان اعلام کرد: سه پرنده شکاری شامل یک دلیجه، یک قرقی و یک عقاب دشتی پس از تیمار و بازپروری با همکاری شهروندان و نیروهای آتش‌نشانی دوستدار حیات ‌وحش در این شهرستان به زیستگاه‌ های طبیعی خود بازگردانده شدند.

به گزارش صداوسیما، رئیس اداره حفاظت و فرمانده یگان حفاظت محیط زیست شهرستان رودان از حلمه یک قلاده خرس سیاه به آغل حیوانات و تلف شدن سه راس گوسفند در این شهرستان خبر داد.

افزون بر این، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران از مشاهده یک قلاده خرس قهوه‌ای در ارتفاعات شهرستان فیروزکوه خبر داد. حسن عباس‌نژاد در ادامه گفت: این رخداد نشان‌دهنده بهبود وضعیت زیستگاه‌ها و پویایی زیست محیطی منطقه است.

گزارش مهر حاکی از آن است، یک قلاده خرس قهوه‌ای که در استخر کشاورزی در مجن گرفتار شده بود، توسط عوامل اجرایی محیط‌زیست، نجات و در طبیعت شهرستان شاهرود، رهاسازی شد.

در گزارش دیگری از همین منبع، دو قلاده روباه که در یک استخر کشاورزی گرفتار شده بودند با کمک یک باغدار و عوامل اجرایی محیط زیست به طبیعت بازگشتند.

در گزارش دیگری از صداوسیما، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر اعلام کرد آهوی جبیر که در سال‌های گذشته به‌دلیل تخریب زیستگاه، توسعه صنعتی و فشار‌های انسانی به شدت در معرض خطر قرار داشت، با اجرای طرحی بلندمدت حفاظت و تکثیر از سال ۱۳۸۷ در استان بوشهر احیا شده است. این طرح شامل ایجاد محوطه فنس‌کشی‌شده، تغذیه مصنوعی، تأمین منابع آبی و افزایش حفاظت محیط‌بانان بود.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

در گزارش‌های این هفته، با تلاش محیط بانان و جنگلبانان، بیش از ۶۲ شکارچی و صیاد غیرمجاز و متخلف محیط زیستی در شهرستان‌های پارسیان، فاروج، بن، ارومیه، خاتم، مهدیشهر، بویراحمد، کرمان، گنبدکاووس، فیروزکوه، نوشهر، تهران، رودان، خلخال، ساوه، شیروان، بوشهر، اردکان، قروه، سیریک، ثلاث بابا جانی، جوانرود، بوکان و دشتستان بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر، دستکم ۳۹ تن چوب قاچاق در شهرستان‌های آمل، رضوانشهر،نور، بابل، بوکان، ماهنشان، رضوانشهر، چرام، اسلام آباد غرب، الیگودرز، بردسکن و باشت ضبط و در این راستا ۱۲ قاچاقچی چوب بازداشت شدند.

به گزارش ایرنا، فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر از شناسایی و دستگیری ۲۰۹ قاچاقچی چوب جنگلی در این خطه غربی استان طی شش ماهه نخست سال جاری خبر داد. سرهنگ محسن مرادی صادق در ادامه گفت: در این مدت بالغ بر ۱۶۵ مترمکعب چوب‌آلات جنگلی کشف و در در جریان این عملیات‌ها بیش از ۶۴ دستگاه خودرو نیز توقیف شد. وی در ادامه افزود: دراین مدت حدود ۳۱ هکتار از عرصه های ملی به استناد احکام قضایی و تبصره ذیل ماده ۵۵ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، از دست متصرفان آزاد و به بیت‌المال بازگردانده شد که ارزش ریالی آن بیش از ۴ همت برآورد شده است.

به گزارش صداوسیما، در پی اجرای طرح مقابله با زنده‌گیری پرندگان شکاری در فصل «کواخی»، یگان حفاظت محیط‌زیست هرمزگان با چند عملیات هماهنگ در غرب استان، شش متخلف حرفه‌ای را دستگیر و ده‌ها پرنده را از اسارت آزاد کرد. این عملیات‌ها در ارتفاعات صعب‌العبور کوه‌های نیرم در شهرستان پارسیان و در نوار ساحلی بندر مقام تا چیروئیه بندرلنگه اجرا شد. در این اقدامات، هفت بهله دلیجه و ۲۸ قطعه قمری از دام متخلفان آزاد و ۳۵ تور زنده‌گیری و ۱۲ کوخه (پناهگاه زنده‌گیری) شناسایی و تخریب شد.

در گزارش دیگری از این منبع، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست گفت: با دستور مقام قضایی، در بازرسی از منزل متخلف، بخشی از اجزای لاشه یک رأس قوچ وحشی و یک قبضه سلاح ساچمه‌زنی کشف و ضبط شد. عبدالرحمن زحمتی افزود: متهم پس از تشکیل پرونده به جرم شکار غیرمجاز گونه‌های وحشی حمایت‌شده به مراجع قضایی معرفی شد.

به گزارش ایرنا، مختار خانی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ارومیه از دستگیری پنج شکارچی متخلف در مناطق کوهستانی روستای البیران بخش سرو خبر داد. او افزود: مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست در جریان گشت و کنترل مستمر خود در ارتفاعات این منطقه، پنج نفر شکارچی غیرمجاز را شناسایی و دستگیر کردند. به گفته وی، در بازرسی از متخلفان پنج قبضه اسلحه شکاری، لاشه هفت قطعه کبک، مقادیری فشنگ و سایر ادوات شکار کشف و ضبط شد و پرونده متهمان برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع شده است.

به گزارش مهر، مدیرکل محیط زیست استان ایلام از دستگیری شکارچی بز وحشی در منطقه حفاظت‌شده کولگ مهران خبر داد.علیرضا محمدی اظهار کرد: او لاشه بز وحشی و یک قبضه اسلحه ساچمه‌زنی، تعدادی فشنگ، یک دستگاه دوربین شکاری، چند عدد کوله‌پشتی و ادوات شکار کشف و ضبط شد. وی بیان کرد: این شکارچی متخلف پس از تنظیم صورتجلسه برای رسیدگی قضائی، بازداشت، صدور رأی قانونی و اخذ جریمه زیست‌محیطی به مرجع قضائی ارجاع شده است و ادوات مکشوفه تا زمان صدور حکم نهایی به صورت امانی در اختیار اداره‌کل حفاظت محیط زیست باقی خواهد ماند.

به گزارش صداوسیما، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان خاتم از شناسایی و دستگیری یک شکارچی غیرمجاز و حرفه‌ای خبرداد.رضایی در این رابطه افزود: در بازرسی از این متهم، لاشه یک رأس قوچ وحشی شکار شده و همچنین تعداد ۱۹ عدد فشنگ اسلحه شکاری کشف و ضبط شد. وی ادامه داد: پس از تشکیل پرونده قضایی، متهم دستگیر شده پس از تفهیم اتهام، با صدور قرار متناسب به زندان معرفی شد و تحقیقات مقدماتی برای دستگیری سایر همدستان این متهم همچنان در جریان است.

از سوی دیگر به گزارش مهر، رئیس پارک ملی صیدوا از دستگیری شکارچیان در این پارک خبر داد. علیخانی از تشکیل پرونده برای متخلفان و تحویل آن ها به دستگاه قضا خبر داد و تصریح کرد: از شکارچیان یک قبضه سلاح گلوله زنی شکاری و سایر ادوات شکار و صید کشف و ضبط شد. وی با بیان اینکه این گروه شکارچیان قصد شکار آهو را در منطقه داشتند، ابراز داشت: خوشبختانه قبل از انجام شکار ماموران یگان حفاظت موفق به متوقف کردن آن ها شدند.

به گزارش ایرنا، یگان‌های حفاظت محیط زیست شهرستان بویراحمد موفق به دستگیری پنج شکارچی متخلف در حین ارتکاب جرم شدند. مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد از کشف و ضبط ۵ قطعه کبک شکار شده و ۲ قبضه اسلحه شکاری از متخلفان خبر داد. عبدال دیانتی نسب افزود: پرونده قضایی برای متهمان تشکیل شده و برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارسال شد.

به گزارش برنا، احمد احمدی، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان گنبد کاووس از دستگیری دو گروه از شکارچیان پرندگان در تالاب بین‌المللی آلاگل خبر داد.

به گزارش صداوسیما، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رباط‌کریم از کشف و ضبط ۱۶ خزنده قاچاق در شهر پرند خبر داد. علیرضا فاضلی‌ثانی با اعلام این خبر گفت: مأموران یگان حفاظت محیط زیست پس از اخذ دستور ورود، به محل اعزام و در بازرسی انجام‌شده، ۱۶ قطعه انواع خزندگان را کشف و ضبط کردند.

در گزارشی از تسنیم، فرشاد فیروزنیا، سرپرست اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فیروزکوه، از دستگیری چند شکارچی غیرمجاز در گشت‌وکنش مأموران این اداره در منطقه آزاد ارجمند خبر داد. وی افزود: از متخلفان لاشه یک رأس بز وحشی و یک قبضه اسلحه برنو کشف و ضبط شد.

به گزارش صداوسیما، ماموران یگان حفاظت محیط زیست استان تهران طی گشت و پایش‌های اخیر در پارک ملی خجیر و سرخه حصار تهران و همچنین مناطق کاوه ده و ارجمند فیروزکوه، شش شکارچی غیرمجاز را دستگیر کردند. براساس اعلام این یگان، از متخلفان ۱۱ لاشه حیوانات شکار شده و همچنین چندین سلاح شکاری و ادوات شکار کشف و ضبط شد.

از سوی دیگر به گزارش ایلنا، عبداله خسروی، فرمانده مرزبانی استان بوشهر از شناسایی و دستگیری دو نفر از اعضای باند قاچاق پرندگان کمیاب و گران قیمت و کشف دو قطعه پرنده کمیاب شکاری از نوع شاهین و بالابان خبر داد.

به گزارش صداوسیما؛ فرهاد محمودی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خانمیرزا از دستگیری متخلفین شکار پرندگان وحشی خبر داد. وی در ادامه افزود: از متخلفین شکار در منطقه حفاظت شده سبزکوه یک قبضه اسلحه تک تیر ساچمه زنی و ۵ قطعه کبک وحشی و ادوات شکار، همچنین از متخلف شروع به شکار در شهرستان خانمیرزا نیز یک قبضه اسلحه غیر مجاز کشف و ضبط شد.

افزون بر این، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ساوه از دستگیری چند صیاد غیرمجاز در محدوده سد الغدیر خبر داد. علی لنگرودی گفت: در جریان این عملیات، یک قایق، ۳۵ کیلوگرم (شامل ۶۲ قطعه) انواع ماهی از گونه‌های کپور، سوف و آمور و دو رشته تور دیواری از متخلفان کشف و توقیف شد. پرونده متخلفین پس از تشکیل صورتجلسه جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضائی ارجاع شد.

به گزارش صداوسیما، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اقلید گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان اقلید در یک رشته عملیات جداگانه ، مهر امسال، ۱۲ متخلف شکار و صید را دستگیر کردند. علی بخش نجاتی افزود: ۹ صیاد غیرمجاز که ۳۵۰ قطعه ماهی کپور را صید کرده بودند، در حالی بازداشت شدند که لوازم صید غیرمجاز در اختیار داشتند. او ادامه داد: در عملیاتی دیگر، سه شکارچی غیرمجاز دستگیر شدند که دو نفر از آنان در آستانه شکار و نفر سوم سه قطعه کبک شکار کرده بود. نجاتی بیان کرد: دو قبضه سلاح ساچمه‌زنی مجاز، یک قبضه سلاح ساچمه‌زنی غیرمجاز و همچنین سه قطعه لاشه کبک از این متخلفان کشف و ضبط شد. پرونده متخلفین برای رسیدگی به مراجع قضایی شهرستان ارجاع داده شده است.

از سوی دیگر به گزارش مهر، محمدرضا سلامی ریک، رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا از کشف۱۰ قبضه اسلحه شکاری به همراه تعدادی فشنگ از شکارچیان غیرمجاز در هفته اخیر در این شهرستان خبر داد.

افزون بر این، فرمانده انتظامی شهرستان دشتستان از دستگیری یک شکارچی غیر مجاز در این شهرستان خبر داد. محمدرضا محمودیان افزود: در بازرسی از وسایل همراه متهم تعداد سه قطعه پرنده کمیاب شکاری از نوع شاهین و بالابان (چرخ) که به صورت ماهرانه ای بسته بندی شده بود کشف شد.

به گزارش صداوسیما، فرمانده انتظامی شهرستان رضوانشهر گفت: ماموران انتظامی رضوانشهر در اجرای طرح مبارزه با قاچاق چوب و فراورده‌های جنگلی، یک دستگاه کامیون خاور حامل مقادیر زیادی چوب‌های جنگلی قاچاق را متوقف کردند.سرهنگ حامد شادبهر در ادامه افزود: ۷ تن چوب جنگلی قاچاق از گونه صنوبر به ارزش ۸۵ میلیون تومان در بازرسی از این خودروی باری کشف شد. وی با بیان اینکه راننده ۳۹ ساله کامیون دستگیر و به مرجع قضائی معرفی شد، گفت: چوب‌های کشف شده به اداره منابع طبیعی و آبخیزداری این شهرستان تحویل داده شد.

در گزارش دیگری از صداوسیما، رئیس اداره منابع طبیعی بوکان گفت: گشت مشترک یگان حفاظت اداره منابع طبیعی شهرستان‌های بوکان و سردشت با هدف کنترل کامل مسیر قاچاق چوب از منطقه جنگلی سردشت تا بوکان اجرا شد. محمد امین پور افزود: دراین گشت ۴۸ ساعته حدود هزار و ۳۰۰ کیلوگرم محموله چوب جنگلی زبان گنجشک از یک دستگاه کامیون که از سردشت به طرف بوکان در حال حرکت بود، کشف، توقیف و پرونده متخلف به مراجع قضایی ارجاع داده شد.

به گزارشی از مهر؛ رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کرمانشاه از شناسایی و جمع‌آوری یک کارگاه زغال‌گیری غیرمجاز در حاشیه شهر کرمانشاه خبر داد. جبار ولی‌پور افزود: تمامی مستندات اقدامات انجام‌شده در اختیار افکار عمومی قرار می‌گیرد و برخورد با متخلفان به صورت شبانه‌روزی و مستمر ادامه دارد.

به گزارش تسنیم، صادق پورمند، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چرام اعلام کرد که در هفته جاری مقدار شش و نیم تن شامل یک تن زغال و پنج و نیم تن چوب قاچاق از مناطق روستای گره‌ای و سرفاریاب کشف و توقیف شد و در این رابطه نیز دو دستگاه خودرو توقیف و برای هفت نفر پرونده قضایی تشکیل گردید.

به گزارش مهر، فرمانده انتظامی شهرستان اسلام‌آباد غرب از توقیف یک دستگاه کامیون حامل ۹ تن چوب فاقد مجوز قانونی به ارزش حدود ۹۰ میلیون تومان خبر داد در این راستا کامیون توقیف و پرونده‌ای برای راننده متخلف تشکیل شد که به منظور سیر مراحل قانونی به مرجع قضائی تحویل داده شد..

از سوی دیگر به گزارش صداوسیما، صادق محسنی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری باشت گفت: با حضور مأموران یگان حفاظت این اداره و با همکاری پاسگاه انتظامی آبدهگاه عملیات گشت منظمی در منطقه کوه مره خامی اجرا شد. طی این عملیات ۴۰۰ کیلوگرم ذغال کشف و توقیف و تعداد ۳ باب کوره فلزی زغال نیز امحا شد.

به گزارش دیگری از این منبع، وحید طرفی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اهواز گفت: در پی گشت و پایش مستمر نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی این شهرستان ، چندین کوره تولید زغال غیرمجاز در روستاهای عرب راشد و شاخ کوپال از توابع بخش غیزانیه شناسایی شد.

به گزارشی از مهر، رئیس پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی گیلان با اشاره به کشف حدود ۲۷۱ تُن چوب آلات قاچاق در استان گفت: ۶۱۴ نفر متخلف توسط یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در شش ماه نخست سال دستگیر شدند.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای، تهران ۱۲۱، مشهد ۲۴۹، اندیمشک ۱۵۸، دزفول ۱۵۸، بهبهان ۱۵۵، شوشتر ۱۶۱، هویزه ۱۶۱، آبادان ۱۱۰، باغملک ۱۱۴، دشت آزادگان ۲۲۹، رامهرمز ۱۱۰، لالی ۱۲۱، مسجد سلیمان ۱۴۶، اصفهان ۱۰۳، اهواز ۱۸۶، تبریز ۳۰۰، زنجان ۱۲۷، ملاثانی ۱۱۷، هندیجان ۱۱۴، ارومیه ۱۲۴، سردشت ۱۸۵، بوکان ۱۱۵، بجنورد ۱۴۴، خرمشهر ۱۴۷ و کارون ۱۷۵ ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای تمام گروه‌ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

به گزارش صداوسیما، مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: کیفیت هوای هشت منطقه مشهد در شرایط «اضطرار» و آلوده برای تمامی افراد است و شاخص کیفیت هوا در ۱۵ منطقه دیگر دارای ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شرایط «بسیار ناسالم» و آلوده برای تمام افراد است. سعید محمودی با اشاره به صدور هشدار خودمراقبتی برای شهروندان مشهد، تاکید کرد: مردم باید توصیه‌های خودمراقبتی را جدی بگیرند و بیماران قلبی- تنفسی، کودکان، زنان باردار و افراد حساس از تردد غیر ضروری در سطح شهر خودداری کنند.

به گزارش فارس، محمد رهنما رئیس اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی و سخنگوی آموزش و پرورش خراسان رضوی اظهار کرد: با توجه به تصمیم کارگروه اضطرار آلودگی هوای استان و در پی تداوم افزایش غلظت آلاینده‌ها و قرار گرفتن شاخص کیفیت هوا در وضعیت ناسالم برای تمامی گروه‌ها، کلیه مهدکودک ها، پیش دبستانی ها و مدارس نواحی هفت‌گانه مشهد، تبادکان و مدارس استثنایی مشهد در دو نوبت صبح و عصر روز چهارشنبه ۲۳ مهرماه تعطیل شدند.

به گزارش ایلنا، مصطفی پوردهقان، نماینده مردم اردکان درمجلس با تأکید بر وخامت وضعیت آلودگی هوا در این شهر گفت: با وجود تلاش ها، آلودگی این شهر به دلیل ارتباط با مناطق دیگر همچنان بحرانی است از این رو نیازمند واکنش جدی مسئولان به ویژه استاندار و دستگاه‌های اجرایی هستیم.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

گزارشی از رکنا حاکی از این است که، دریاچه هویر، یکی از دو دریاچه تاریخی شهرستان دماوند، امسال به شکل بی‌سابقه‌ای کاملاً خشک شده است. این دریاچه کوچک اما حیاتی، با وسعتی حدود ۱۰ هکتار و عمق متوسط شش تا هشت متر، تا سال‌های اخیر تنها کاهش جزئی سطح آب را تجربه می‌کرد؛ اما امسال، برای نخستین بار، حتی یک قطره آب در آن باقی نمانده است.

گزارشی از هم‌میهن حاکی از آن است، یک‌سال‌ونیم از شروع توفان‌های نمک در اطراف دریاچه ارومیه می‌گذرد. اهالی روستاهای دریاچه ارومیه به‌دلیل توفان‌های نمک، خشک‌شدن دریاچه و از بین رفتن کشاورزی و دامداری که شغل آنها بوده مجبور به مهاجرت و کارگری در شهرستان‌های دیگر شده‌اند؛ مهاجرتی که به‌دلیل فقر مردم منطقه، روستاها را خالی از سکنه نکرده و تنها مردان روستا را کوچ داده است. همین مسئله زمینه‌ساز بروز بیماری‌های جسمی و روانی در مردم منطقه شده است. ولی رحیم‌زاده، متخصص آنکولوژی در این خصوص گفت: مهم‌ترین خطر خشک‌شدن دریاچه برای سلامتی مردم، بروز بیماری‌های ناشناخته‌ای است که بر اثر توفان‌های نمک ایجاد می‌شود و چون جهت باد به سمت داخل کشور است، اگر این گردوخاک بلند شود، می‌تواند حدود ۱۲ استان را درگیر کند.

به گزارش ایلنا، رییس شورای اسلامی استان هرمزگان گفت: بخش‌هایی از شرق استان سال‌هاست با بحران جدی کم‌آبی و تنش آبی مواجه هستند. به‌ویژه در شهرستان‌های سیریک، جاسک، بشاگرد و همچنین جزیره قشم، وضعیت آبرسانی به روستاها به مرحله‌ای بحرانی رسیده است. عباس جمال‌الدینی با بیان اینکه در بسیاری از روستاهای این مناطق، آب شرب هر ۵۰ روز یک‌بار و برای مدت کوتاه دو روز، وارد شبکه لوله‌کشی روستا می‌شود، ادامه داد: مردم در این مدت ناچارند با ذخیره‌سازی آب در مخازن غیراستاندارد نیازهای ماهانه خود را تأمین کنند. وی افزود: این وضعیت پدیده‌ای جدید نبوده بلکه نتیجه دهه‌ها بی‌توجهی به زیرساخت‌های آبی شرق هرمزگان است.

به گزارش دیگری از این منبع، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران در ارزیابی و چشم‌انداز ذخایر سدها به ایلنا گفت: طبق پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی و نهادهای بین‌المللی پاییز خشکی در راه است. ما در کمیته تخصصی نشست شورای عالی آب هم تصمیم گرفتیم که صرفاً برای فصل پاییز، نه زمستان، این شرایط خشکسالی را در بخش‌های مختلف، چه در تأمین آب شرب و چه در تأمین آب کشاورزی مدنظر قرار دهیم. اطلاع‌رسانی‌های لازم باید انجام شود و بخش آب شرب وزارت نیرو اقدامات مورد نظر را انجام دهد، در بخش کشاورزی هم برای کشاورزی دیم، اطلاع‌رسانی لازم در وزارت جهاد کشاورزی انجام شود. در کشاورزی آبی هم کاهش بارش مدنظر قرار بگیرد. عیسی بزرگ زاده درباره برنامه کاهش ناترازی آب زیرزمینی به ۱۰۵ میلیارد متر مکعب نیز گفت: اکنون مجموع برداشت از منابع استراتژیک و راهبردی آب زیرزمینی ۱۵۰ میلیارد متر مکعب است؛ یعنی بخش استاتیک مخزن که در طول سند دانش‌بنیان امنیت غذایی در افق ۱۴۱۱ به ۱۰۵ میلون متر مکعب جبران خواهد شد، اکنون سالانه ۵ میلیارد متر مکعب به این مقدار اضافه می‌شود. آن اتفاقی که باید بیفتد، تاکنون نیفتاده است.

به گزارشی از صداوسیما، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اردبیل گفت: با توجه به مصرف بی‌رویه آب در بخش‌های مختلف، این استان با تنش آبی مواجه است و بهره‌برداران و کشاورزان باید واقعیت کم‌آبی را قبول کرده و از کشت محصولات پرآب بر خودداری کنند. حیدری اناری با بیان اینکه استان اردبیل با کم‌آبی شدید مواجه است و با این محدودیت منابع آبی امکان توسعه سطح زیر کشت حتی با سامانه‌های نوین آبیاری وجود ندارد، اظهار کرد: در سال‌های اخیر استفاده بی‌رویه از منابع آبی موجب کاهش منابع آب‌های زیرزمینی و نابودی آبخوان‌ها شده است.

به گزارش تسنیم، رئیس اتاق اصناف کشاورزی خراسان جنوبی و نائب رئیس اتاق اصناف کشاورزی کشور، از وضعیت بحرانی خشکسالی در استان خبر داد. سید محمود هاشمی‌زاده در این خصوص گفت: خشکسالی امسال به شدت کشاورزی و دامداری استان را تحت تأثیر قرار داده است. در برخی مناطق از جمله طبس، تنها ۱۲۷ میلی‌متر بارندگی ثبت شده که عملاً تأثیری بر وضعیت مراتع و تولیدات کشاورزی نداشته است. وی با اشاره به کاهش شدید بارندگی‌ها در سال‌های اخیر ادامه داد: بارندگی‌ها به شدت کاهش یافته و این مسئله باعث بحران‌های جدی در تولیدات کشاورزی و دامی شده است. به‌ویژه مراتع استان که در حال حاضر به شدت آسیب دیده‌اند. دامداران در این شرایط با مشکل تأمین علوفه و آب مواجه هستند. اگر حمایت‌های فوری از سوی نهادهای دولتی صورت نگیرد، ظرفیت‌های دامداری استان در معرض تهدید قرار خواهد گرفت و تولیدات دامی به شدت کاهش خواهد یافت.

به گزارش ایرنا، معصومه نوروزی، مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به تشدید شرایط ناشی از خشکسالی گفت: سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ به عنوان یکی از کم‌بارش‌ترین سال‌های این استان طی دو دهه اخیر ثبت شد. وی ادامه داد: در سال زراعی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴ شاهد کاهش۴۰ درصدی بارش‌ها معادل ۲۶۵ میلیمتر کسری بارش بودیم.

به گزارشی دیگر از ایلنا، سید یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان گفت: مهم‌ترین دغدغه مردم استان اصفهان آب است و موضوع آب به عنوان چالش اصلی در استان اصفهان است که از رئیس‌جمهور می‌خواهیم به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشد.

بحران فرونشست زمین در ایران

یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است. امری که به گفته برخی از کارشناسان، عدم مدیریت آب های سطحی موجود توسط مسئولان متولی و نهایتا اقدام به برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی، رشد به سزایی به آن می بخشد. نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و نهایتا ایجاد تلفات جبران ناپذیر برای انسان ها و دیگر موجودات زنده می شود.

به گزارش ایلنا، عیسی بزرگ‌زاده، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران در مورد موضوع فرونشست در کشور گفت: از ۶۰۹ دشت کشور اکنون ۴۲۷ دشت ممنوعه و بحرانی داریم و بیش از ۳۰۰ دشت دچار فرونشست هستند، فرونشست هیولایی است که اکنون به سراغ دشت‌های ما آمده و واقعاً کانون‌های جمعیتی مهم یعنی تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، کرمان، رفسنجان و مناطق مهم جمعیتی به دلیل اضافه برداشت آب دچار فرونشست هستند و تنها راه‌حل آن کاهش برداشت بخش کشاورزی است. از نظر کارشناسی و انتشارات فائو و انجمن آبیاری کشاورزی، این کاهش برداشت باید با کاهش سطح کشاورزی همراه باشد. کاهش سطح کشاورزی یعنی اینکه زمین را از کشاورز بگیریم و معیشت جایگزین به او بدهیم و ابعاد اقتصادی-اجتماعی را با ظرفیت‌های اقتصادی-مالی که در کشور وجود دارد، پیوند بزنیم و هدایت کنیم.

به گزارش آفتاب نیوز، نماینده آذربایجان غربی در شورای عالی استان‌ها نسبت به فرونشست زمین در آذربایجان غربی هشدار داد و گفت: میزان فرونشست زمین در دشت‌های آذربایجان غربی به ویژه دشت سلماس به ۱۶ تا ۱۷ سانتی‌متر رسیده است. ایرج سلیمان زاده در این خصوص ادامه داد: برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، گسترش معادن، تغییر کاربری زمین‌ها و خشکسالی‌های مکرر از عوامل اصلی فرونشست زمین در دشت‌های سلماس، خوی و جنوب شرق ارومیه است. وی همچنین از مشکلات ناشی از برداشت اضافه ۳۲ میلیون متر مکعب آب در منطقه میاندوآب، خبر داد و خواستار توقف اجاره زمین‌های کشاورزی برای کشت دوباره در سال شد.

گزارشی از مهر حاکی از این است، محمد احمدی جبلی، مدیرعامل آب منطقه‌ای قم گفت: فرونشست در کمین دشت‌های استان می‌باشد که در برخی موارد به داخل شهر هم رسیده است و در صورت عدم مراقبت از برداشت‌های غیر مجاز، در ۱۰ سال آینده برخی از آبخوانهای قم به طور کامل تخلیه خواهد شد.

به گزارش تسنیم، محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس در جریان بازدید از بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی گفت: متأسفانه در کشور با پدیده فرونشست زمین در اکثر مناطق روبه‌رو هستیم و چنین مجموعه‌های تاریخی باید از این آسیب در امان بمانند و بهتر است با توجه به شرایط خشکسالی و تداوم وضعیت تغییر اقلیم، به نحوی عمل کنیم تا چنین مجموعه‌ها از آسیب های اقلیمی و پدیده‌های جغرافیایی در امان نگه داشته شوند.

به گزارش ایرنا، فرونشست زمین در فارس از مرز هشدار گذشته و به بحرانی جدی تبدیل شده است؛ در منطقه‌ای بین دشت جهرم و فسا، رکورد فرونشست به ۵۴ سانتیمتر رسیده است؛ این در حالی است که میانگین جهانی فرونشست تنها دو تا چهار میلی‌متر در سال است. از ۶۰۹ دشت کشور، ۴۲۷ دشت در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند و بیش از ۳۵۰ دشت با پدیده فرونشست مواجه هستند؛ در فارس، ۹۶ محدوده مطالعاتی ممنوعه و ممنوعه بحرانی وجود دارد.

آتش سوزی

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

به گزارش ایلنا، صادق خدادادی، فرماندار گیلان‌غرب از وقوع آتش‌سوزی گسترده در مراتع و مناطق حفاظت‌شده این شهرستان خبر داد و گفت: در جریان این حادثه که از استان ایلام به گیلان‌غرب سرایت کرد، حدود ۵۰ هکتار از منابع طبیعی و جنگلی منطقه دچار حریق شد.

افزون بر این، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان از وقوع آتش سوزی در عرصه های جنگلی منطقه هرشون دشت شهرستان تالش خبر داد و اظهار کرد: این آتش سوزی از ساعت ۱۰ صبح روز پنجشنبه، ۱۷ مهر آغاز شد. کامیار مرزبانی مساحت درگیر با آتش سوزی را ۱۷ هزار مترمربع دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه حریق سطحی بود و با اقدام به موقع از گسترش آن جلوگیری به عمل آمد.

به گزارش صداوسیما، رئیس اداره حفاظت محیط زیست جلفا در خصوص آتش‌سوزی آتش‌سوزی در ارتفاعات تورگان واقع در پناهگاه حیات وحش کیامکی در در این شهرستان گفت: این آتش سوزی حوزه استحفاظی پاسگاه سرمحیط‌بانی دره‌دیز رخ داد و حدود ۵ هکتار از اراضی مرتعی پوشیده از بوته‌های گون دچار حریق شد. علیرضا قوجایی افزود: با اقدام به موقع نیرو‌های محیط زیست و همراهی مردم منطقه، از گسترش آتش به سایر مناطق حفاظت‌شده جلوگیری به عمل آمد.

به گزارش دیگری از این منبع؛ پس از چهار شبانه‌روز ،عملیات اطفا حریق گسترده در جنگل‌های منطقه هفت‌تنان و تمد بخش سردشت با موفقیت به پایان رسید.

به گزارش شرق، احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط‌ زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به آتش‌سوزی گسترده در بخش عراقی تالاب بین‌المللی هورالعظیم، هشدار داد‌ دود ناشی از این آتش‌سوزی زندگی حدود دو میلیون نفر از مردم خوزستان را تحت تأثیر قرار داده است.

به گزارش ایلنا، مهدی قدیمی رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بجنورد سه شنبه شب اظهار کرد: با اعلام گزارش آتش‌سوزی در مراتع آخرداغ از روز گذشته دو تیم از همکاران اداره منابع طبیعی و آبخیزداری این شهرستان به منطقه اعزام شدند. قدیمی ادامه داد: در این بین با تاریک شدن هوا و تغییر جهت باد، آتش گسترش یافت و مناطقی از جنوب و غرب منطقه دچار حریق شد و تا ارتفاعات منطقه گودالی سلاخ پیش‌روی کرد. وی افزود: در نهایت بامداد صبح روز سه شنبه با اضافه شدن یک تیم دیگر از اداره منابع طبیعی شهرستان و یک گروه از هلال احمر و با افزایش ابر و گسترش مه، تا نزدیکی ظهر آتش به طور کامل مهار شد. براساس برآوردهای اولیه، ۶۰ هکتار از مراتع این منطقه طعمه آتش شده است.

به گزارش ایلنا، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد از سوختن ۱۲۴ هکتار از مراتع این شهرستان در سال جاری خبر داد و گفت: بر اثر این آتش‌سوزی‌ها بیش از ۱۳ میلیارد ریال خسارت به مراتع مهاباد وارد شده است.