خبرگزاری هرانا – در ایران زندانیانی سیاسی و عقیدتی وجود دارند که بیش از دو دهه از عمر خود را پشت میله‌های زندان سپری کرده‌اند. نگرانی اصلی خبرگزاری هرانا فراموش‌شدن این افراد در میان اخبار روزمره و چرخه‌های رسانه‌ای کوتاه‌مدت است. به همین دلیل، این خبرگزاری مجموعه‌ای از گزارش‌های منظم منتشر می‌کند که در هر پست به معرفی یک زندانی بلندمدت، مرور پرونده قضایی، وضعیت نگهداری، دسترسی‌ها و نیازهای فوری او می‌پردازد.
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در گزارش پیش رو به بررسی آخرین وضعیت علی حلفی پس از دو دهه حبس می‌پردازد.
کادر اطلاعات
نام: علی حلفی
سال بازداشت: ۱۳۸۴
اتهام اعلام‌شده: «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه و افساد فی الارض»
حکم اولیه: ۳۰ سال حبس در تبعید
حکم کنونی: ۳۰ سال حبس در تبعید
محل‌های نگهداری: پس از محکومیت یکسال در زندان کارون اهواز بسر برد. وی سپس به زندان گناباد تبعید شد و ده سال از دوران حبس خود را در این زندان سپری کرد. آقای حلفی در سال ۱۳۹۵ به زندان مسجد سلیمان منتقل و پس از آن به زندان شیبان اهواز انتقال داده شد. او از آن زمان تاکنون بدون رعایت اصل تفکیک جرائم در این زندان محبوس است.
مرخصی/دسترسی‌ها: در سال‌های اخیر مرخصی گزارش نشده؛ دسترسی به خانواده و وکیل محدود گزارش شده است.
وضعیت فعلی: همچنان در حبس بلندمدت، علی‌رغم تغییرات قانونی که می‌تواند امکان بازنگری یا تخفیف فراهم کند.
روایت پرونده و روند قضایی
علی حلفی در سال ۱۳۸۴ توسط نیروهای امنیتی در پرونده موسوم به “انفجار در خیابان سلمان فارسی اهواز” بازداشت شد. وی که از متهمان اصلی این پرونده نبود چندی بعد توسط دادگاه انقلاب اهواز از بابت «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه و افساد فی الارض» به ۳۰ سال حبس در تبعید محکوم شد. این حکم عینا توسط دادگاه تجدید نظر تایید شد.
حکم صادره، این زندانی را در زمرهٔ محکومانِ با حبسِ نامحدود زمانی قرار داد؛ وضعیتی که در عمل می‌تواند سالیان طولانی تداوم یابد و دسترسی فرد به سازوکارهای بازنگری را دشوار کند.
نکات کلیدی در روند:
اتهام امنیتی سنگین: برچسب «محاربه» در پرونده‌های سیاسی-امنیتی در ایران از سنگین‌ترین عناوین اتهامی است و معمولاً پیامدهای قضایی و اجرایی گسترده‌ای دارد.
تداوم حبس علی‌رغم تغییرات قانونی: با وجود تغییرات قانونی که امکان اعادهٔ دادرسی، تخفیف مجازات یا آزادی مشروط را در برخی پرونده‌ها فراهم می‌کند، آقای حلفی همچنان در زندان باقی مانده است.
وضعیت نگهداری و انتقال‌ها
در طول دوران حبس، او در زندان‌های کارون اهواز، گناباد، مسجد سلیمان و شیبان اهواز نگهداری شده است. وی پس از صدور حکم حبس، یکسال در زندان کارون اهواز بسر برد. آقای حلفی پس از تبعید به زندان گناباد، ده سال از دوران حبس خود را در این زندان تحمل کرد. این زندانی سیاسی در سال ۱۳۹۵ به زندان مسجد سلیمان منتقل شد. وی چندی بعد بدون رعایت اصل تفکیک جرائم به (بند پنج) زندان شیبان اهواز انتقال داده شد و از آن زمان تاکنون در این زندان محبوس است.
مشاهدات مرتبط با استانداردهای نگهداری
انتقال‌های پی‌درپی: جابه‌جایی بین بندها و زندان‌ها می‌تواند دسترسی به خانواده، وکیل و خدمات بهداشتی را مختل کند.
تحمل خشونت در زندان: گزارش‌هایی از خشونت کلامی و ضرب‌وشتم آقای حلفی جود دارد. این زندانی سیاسی در زمان بازداشت به دلیل ضرب و شتم توسط نیروهای امنیتی دچار شکستگی دنده‌های سینه شد که در پی شدت صدمات وارده تحت عمل جراحی قرار گرفت. همچنین در فروردین ۱۴۰۳ گزارشی از ضرب و شتم وی توسط گارد زندان شیبان اهواز در (بند پنج) موجود است. در دی ماه همان سال این زندانی سیاسی، به دلیل اعتراض نسبت به شرایط نگهداری، محرومیت از درمان و انتقال زندانیان جرائم خشن به این بند، توسط مسئولان زندان تهدید به انتقال به سلول انفرادی یا تبعید به زندان‌های مناطق دورافتاده شد. موارد ذکر شده از مصادیقی است که لزوم مستندسازی مستقل و پیگیری حقوقی را برجسته می‌کند.
محرومیت از امکانات درمانی و پزشکی: این زندانی سیاسی در طول بیش از دو دهه حبس، با وجود ابتلا به بیماری‌های زخم معده، عفونت روده‌ها و مشکلات ریوی همواره با کارشکنی مسئولان زندان و به بهانه‌های مختلف، از اعزام به بیمارستان و دسترسی به درمان تخصصی محروم مانده است. «حق دسترسی به درمان» از جمله حقوق بنیادین زندانیان است که در قوانین داخلی ایران، اسناد بین‌المللی و معیارهای حقوق بشری بر آن تأکید شده است. محرومیت عمدی زندانیان از امکانات پزشکی و درمانی، مصداق بارز رفتار غیرانسانی و نقض حق بر سلامت و حتی حق حیات است و در بسیاری موارد به عنوان ابزاری برای فشار و سرکوب بیشتر به کار گرفته می‌شود.
دسترسی به خانواده، وکیل و مرخصی
در سال‌های اخیر، آقای حلفی مرخصی دریافت نکرده است و دسترسی او به خانواده و وکیل محدود گزارش شده است. محدودیت مزبور، علاوه بر آثار روانی و اجتماعی، می‌تواند حق دفاع مؤثر و پیگیری سازوکارهای اعادهٔ دادرسی را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد.
مسیرهای حقوقی بالقوه (توصیه‌های عمومی)
۱. اعادهٔ دادرسی: بررسی وجود دلایل و مستندات جدید یا ایرادات ماهوی/شکلی در رأی.
۲. درخواست تخفیف یا تبدیل مجازات: در صورت فراهم‌بودن شرایط قانونی.
۳. آزادی مشروط/تعلیق اجرای مجازات: ارزیابی تحقق شروط قانونی (مدت سپری‌شده، حسن رفتار، وضعیت سلامت و…)، در صورت امکان.
۴. پیگیری حقوق نقض‌شده در دوران حبس: از جمله حق درمان، منع رفتار خشونت‌آمیز، حق ملاقات منظم و دسترسی مستمر به وکیل.
۵. مستندسازی و دادخواهی بین‌المللی: در صورت انسداد مسیرهای داخلی، بهره‌گیری از سازوکارهای گزارشگری و مکاتبات حقوق بشری.
خط زمانی خلاصه
۱۳۸۴: بازداشت؛ اتهامات «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه و افساد فی الارض».
حکم اولیه: ۳۰ سال حبس در تبعید.
۱۳۸۴: ضرب‌وشتم گزارش‌شده در زمان بازداشت؛ شکستگی شدید دنده‌ها منجر به جراحی.
پس از صدور حکم: یک سال محبوس در زندان کارون اهواز.
۱۳۸۵: تبعید به زندان گناباد به مدت ده سال.
۱۳۹۵: انتقال به زندان مسجد سلیمان.
فروردین ماه ۱۴۰۳: ضرب‌وشتم گزارش‌شده؛ بند پنج زندان شیبان اهواز.
سال های اخیر: عدم اعطای مرخصی، محرومیت از رسیدگی پزشکی مناسب، دسترسی محدود به خانواده و وکیل.
وضعیت امروز: تداوم حبس علی‌رغم تغییرات قانونی بالقوه مؤثر بر بازنگری پرونده.
جمع‌بندی و اهمیت بازنگری
با وجود تغییرات قانونی که امکان اعادهٔ دادرسی، تخفیف مجازات یا آزادی برای محکومان به اتهام محاربه را فراهم می‌کند، آقای حلفی همچنان در زندان باقی مانده است.
پرونده علی حلفی نمونه‌ای از زندانیان با احکام طولانی‌مدت امنیتی و سیاسی در ایران است که بازنگری در پرونده‌های آنان می‌تواند گام ی مهم در مسیر آزادی و احقاق حقوقشان باشد.
پروندهٔ او از یک‌سو بر دشواری‌های دسترسی به حقوق بنیادین در دوران حبس (مرخصی، ملاقات، وکیل) و از سوی دیگر بر ضرورت به‌کارگیری تمامی سازوکارهای قانونیِ داخلی و بین‌المللی برای بازنگری و کاهش مدت حبس تأکید دارد.
نیازهای فوری
دسترسی منظم و بدون تبعیض به وکیل و خانواده.
ارزیابی پزشکی مستقل در صورت ادعای ضرب‌وشتم یا عوارض طولانی‌مدت.
بررسی امکان اعادهٔ دادرسی یا سایر سازوکارهای کاهش/توقف مجازات بر پایهٔ آخرین مقررات.
تضمین رعایت آیین‌نامه‌های سازمان زندان‌ها دربارهٔ تماس، ملاقات و مرخصی.
دسترسی به خدمات پزشکی مناسب و درمان.
دربارهٔ این مجموعه
این گزارش بخشی از مجموعهٔ «بیش از دو دهه در حبس» است که هدف آن مستندسازی مستمر پرونده‌های بلندمدت و یادآوریِ مسئولیت جمعی برای دیده‌شدن و پیگیری وضعیت آنان است.
بدون نظر
نظر بگذارید