خانه  > slide, بهداشت و محیط زیست  >  در هفته‌ای‌ که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

در هفته‌ای‌ که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۸۹ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، بیش از ۳۴ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۳۸ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی، پسماندها و آلاینده‌ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات ‌وحش اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان فارس از تلف شدن یک قلاده خرس زخمی که پیشتر در ارتفاعات منطقه شکار ممنوع کوه خرسی مرودشت زنده گیری شده بود، خبر داد. به گفته لیلا جولایی، این خرس که به دلیل گیر افتادن در تله از ناحیه پا آسیب‌دیده بود، زنده گیری و برای درمان به پارک ملی بمو منتقل شده بود. علیرغم تلاش‌های صورت گرفته، این خرس به دلیل ضعف شدید جسمانی و عفونت ناشی از زخم عمیق در ناحیه پا تلف شد.

به گزارش انتخاب، در هفته گذشته تصاویری از یک قلاده خرس ماده به همراه دو توله‌اش در ارتفاعات شهسوار شهرستان تنکابن ضبط شده است.

از سوی دیگر، مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان سمنان از شناسایی یکی از توله‌های نسل سوم یوز “هرب” در زیستکره توران شهرستان شاهرود خبر داد. سعید یوسف‌پور در این خصوص گفت: این یوزپلنگ که توسط دوربین‌های تله‌ای ثبت شده است، یکی از ماده‌های جوان بالغ شناسنامه‌دار توران و موسوم به توله نسل سوم هرب است؛ توله‌ای از تبار یکی از ماده‌های زادآور سال‌های گذشته یعنی هرب شناسایی شده است.

سعید یوسف‌پور همچنین در گفتگو با رکنا اعلام کرد که طی یک دهه گذشته دست‌کم ۱۳ یوز ایرانی به دلیل برخورد با خودروها در محور تهران – مشهد تلف شده‌اند. پروژه ایمن‌سازی این کریدور به ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. وبسایت رویداد ۲۴ در گزارشی اعلام کرده که در حال حاضر کمتر از ۳۰ قلاده یوز ایرانی در کشور شناسایی شده و این گونه نادر در معرض انقراض قرار دارد. شش قلاده از این یوز‌ها در مرکز تکثیر در اسارت در منطقه حفاظت شده توران نگهداری می‌شوند.

در همین رابطه، مدیر ملی پروژه حفاظت از یوزپلنگ اعلام کرد که “ایران” یوزپلنگ ماده‌ای که در ذخیره‌گاه زیست‌کره خارتوران استان سمنان نگهداری می‌شود، به احتمال زیاد قدرت زادآوری خود را از دست داده است. به گفته باقر نظامی، این یوزپلنگ دچار یک عارضه رحمی، مشابه سرطان رحم در انسان شده است.

به گزارش ایرنا، روز دوشنبه ۱۰ شهریورماه، تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌دهد تعدا زیادی کل و بز کوهی برای نوشیدن آب به مزارع کشاورزی و باغستان‌های روستای «کره» در نزدیکی منطقه حفاظت شده دنا وارد شده‌اند. عبدال دیانتی نسب، مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در این خصوص گفت: “در پی خشکسالی امسال، بیشتر آبشخورهای طبیعی حیات‌وحش و چشمه‌ها خشک شده‌اند. به همین علت گونه‌های حیات وحش به ویژه کل و بزها روانه باغ ها و مزارع می شوند.”

افزون بر این، در هفته گذشته، یک رأس گوزن ماده در پناهگاه حیات‌وحش دشت‌ناز واقع در استان مازندران بر اثر کهولت سن تلف شد.

به گزارش شرق، یک قلاده ببر ماده در باغ وحش بابلسر به دنیا آمد. به گفته مالک باغ وحش بابلسر، این توله که از یک قلاده ببر هفت ساله متولد شده است، در شرایط قرنطینه و در سلامت کامل به‌سر می‌برد.

به گزارش ایسنا، دو قلاده یوزپلنگ در منطقه نایبندان خراسان جنوبی بعد از گذشت یک دهه مشاهده شده‌اند.

همچنین، در هفته گذشته تصاویری از یک قلاده پلنگ در منطقه الموت استان قزوین توسط یکی از دوستداران محیط‌ زیست ثبت و ضبط شده است. پلنگ ایرانی در فهرست حیوانات درحال انقراض کشور ثبت شده است.

به گزارش مهر، یک بطانه سنجاب که توسط همیاران به اداره محیط زیست شهرستان سرپل ذهاب تحویل داده شده بود، روز دوشنبه ۱۰ شهریورماه در زیستگاه طبیعی خود رهاسازی شد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

در گزارش‌های این هفته، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۱۷ شکارچی و صیاد غیرمجاز و متخلف محیط زیستی در شهرستان‌های زنجان، اصفهان، الیگودرز، تایباد، تهران، درگز، کامیاران، تربت حیدریه، پلدختر، نطنز و کاشان بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر، دستکم ۱۹۲ تن چوب و زغال قاچاق در شهرهای صومعه سرا، عباس آباد، شهرقدس و بندر انزلی ضبط و در این راستا ۱۷ قاچاقچی چوب بازداشت شدند.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران از کشف تعداد زیادی گونه‌های جانوری غیرمجاز شامل چهار رتیل، دو عقرب، دو مار پیتون، دو گکو، دو مارمولک خارجی، ۱۶ لاک پشت و ۱۲ ایگوانا از یک واحد متخلف در جریان پایش یگان حفاظت از پت شاپ‌ها و آکواریوم فروشی‌های شهر تهران خبر داد. به گفته فرهاد زندی گونه‌های کشف شده به مراکز نگهداری مجاز منتقل شده و برای متخلفان نیز پرونده قضائی تشکیل شده است.

به گزارش عصرایران، سرپرست یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان اعلام کرد: روز جمعه ۷ شهریور، دو شکارچی غیرمجاز به جرم شکار آهو در منطقه حفاظت شده “فیله خاصه” دستگیر شدند. به گفته غلامرضا عباسی، این متخلفان که از افراد بومی و دارای سابقه هستند با تنظیم صورتجلسه تخلف و تکمیل پرونده تخلف شکار غیر مجاز یک راس آهو به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین، رئیس پارک ملی و پناهگاه حیات ‌وحش قمیشلو اصفهان اعلام کرد که متخلفان شکار دو آهوی ماده و زخمی‌کردن یک بره‌آهو شناسایی شده اند و پرونده آن‌ها برای رسیدگی در مراجع قضائی در حال پیگیری است.

به گزارش صدا و سیما، رئیس اداره محیط زیست الیگودرز از دستگیری یک متخلف زنده‌گیری پرندگان زینتی در این شهرستان خبر داد. اصغر بلکی وند در این رابطه گفت: در پی گزارش همیاران محیط زیست، نیروهای یگان حفاظت محیط زیست با همکاری نیروی انتظامی اقدام به بازرسی از منزل یک متخلف زیست‌محیطی کردند. در بازرسی از منزل این شخص ۱۱ قطعه جوجه سهره طلایی، سه تخته تور زنده گیری و سه قفس فلزی کشف و ضبط شد. پرونده این متخلف برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی شهرستان ارسال شد.

از سوی دیگر، رئیس اداره محیط زیست شهرستان تایباد اظهار داشت: در پی دریافت گزارش مردمی در خصوص انجام تخلف شکار و صید غیرمجاز توسط شکارچیان در یکی از مناطق شکار ممنوع این شهرستان، دو متخلف زیست‌محیطی در این منطقه شناسایی و بازداشت شدند. به گفته یوسف اربابی، از منزل این متخلفان، یک قبضه اسلحه مجاز تک لول ساچمه زنی، یک قبضه سلاح گلوله زنی ۲۷۰ به همراه دوربین مخصوص، ۱۰۰ عدد فشنگ ساچمه، ۴۰ عدد فشنگ گلوله زنی، ادوات ساخت فشنگ ساچمه زنی و بیش از هفت کیلوگرم گوشت قوچ وحشی کشف شد.

به گزارش ایرنا، ماموران یگان حفاظت پارک ملی لار استان تهران، موفق به شناسایی و دستگیری فردی شدند که اقدام به صید غیرمجاز ۷۰ قطعه ماهی قزل‌آلای خال قرمز در این منطقه کرده بود. احمد دهقان، رئیس اداره پارک ملی لار در این خصوص گفت: پرونده این متخلف جهت رسیدگی به مراجع قضایی ارجاع داده شد.

افزون بر این، رییس پارک ملی تندوره شهرستان درگز از کشف ۲ بهله پرنده شکاری ارزشمند از نوع بالابان از یک متخلف شکار و صید در این شهرستان مرزی خراسان رضوی خبر داد. حمیدرضا صادقی افزود: در این رابطه یک متخلف محیط زیستی بازداشت و جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شده است.

به گزارش صدا و سیما، محیط بانان کامیاران موفق به شناسایی یک شکارچی متخلف در این شهرستان شدند. در بازرسی از منزل این فرد متخلف چهار قطعه کبک وحشی، یک عدد شبکه فلزی نگهداری پرندگان، سه دسته دام صید پرنده و یک قبضه اسلحه شکاری کشف و ضبط شد. به گفته مسعود محمودی، رییس اداره حفاظت محیط زیست کامیاران، این شکارچی متخلف جهت انجام مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شده است.

همچنین، مسوول حفاظت محیط زیست تربت‌حیدریه از بازداشت یک شکارچی غیرمجاز در این شهرستان خبر داد. عباسعلی خسروی در این رابطه اظهار داشت: از این متخلف زیست‌محیطی لاشه‌های یک رأس قوچ وحشی، یک رأس میش وحشی و یک رأس بز وحشی کشف شد. شکارچی مذکور پس از تشکیل پرونده قضایی روانه زندان شد.

علاوه بر این، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان از دستگیری یک نفر متخلف زیست‌محیطی که اقدام به شکار چهار فرد “خدنگ” در شهرستان پلدختر کرده بود، خبر داد. به گفته کامران فرمان پور، این فرد متخلف توسط نیروهای یگان حفاظت محیط زیست بازداشت و پرونده وی پس ازتنظیم صورتجلسه اولیه، جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع گردید.

به گزارش مهر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رباط کریم از صدور حکم پرداخت جریمه نقدی برای یک متخلف شکار و صید در این شهرستان خبر داد. به گفته علیرضا فاضلی ثانی، این متهم توسط شعبه چهار دادگاه صلح شهرستان رباط کریم به پرداخت مبلغ ۱۳۶ میلیون و ۱۹۷ هزار ریال بابت ضرر و زیان وارده به محیط زیست، به پرداخت ۲۰ میلیون ریال جزای نقدی به نفع صندوق دولت نیز محکوم شده است. براساس این گزارش این فرد متخلف، بخشی از شکار‌های غیرمجاز خود را در یک رستوران عرضه کرده است. رستوران مذکور نیز به دستور مراجع ذیربط پلمب شد.

از سوی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان نطنز اعلام کرد: در پی دریافت گزارش مردمی مبنی بر احتمال وقوع تخلف شکار غیرمجاز، در در منطقه حفاظت‌شده کرکس، مأموران این اداره پس از حضور در این منطقه متخلفان را با اسلحه و تجهیزات شکار مشاهده کردند. علی سالاری اظهار داشت: مأموران پس از ۱۴ ساعت کوه‌پیمایی، موفق به دستگیری یکی از متخلفان شدند. در بازرسی از این متخلف، یک قبضه اسلحه شکاری، دوربین دوچشمی و مقداری فشنگ کشف و متهم برای سیر مراحل قانونی، تحویل مراجع قضایی شد.

به گزارش صدا و سیما، چهار متخلف شکار و صید غیرمجاز پرندگان در شهرستان کاشان شناسایی و بازداشت شدند. رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان در این رابطه گفت: از این متخلفان لاشه هفت قطعه کبک وحشی به همراه یک قبضه اسلحه و دیگر وسایل شکار و صید کشف شد. الهیار دولتخواه افزود: پرونده این افراد متخلف به مراجع قضایی ارسال شده است.

همچنین به گزارش مهر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دماوند اعلام کرد: در راستای اجرای طرح تشدید برخورد با تخلفات شکار و صید در منطقه تار و هویر، محیط‌بانان دماوند با همکاری کلانتری جابان موفق به کشف یک قبضه سلاح شکاری غیرمجاز به همراه تعدادی فشنگ شدند. به گفته نقی میرزاکریمی، در این خصوص پرونده قضائی تشکیل و موضوع از طریق مراجع قانونی در حال پیگیری است.

افزون بر این، فرمانده انتظامی شهرستان صومعه سرا از کشف و ضبط ۴۰ تن چوب قاچاق به ارزش ۴۷۵ میلیون تومان در این شهرستان خبر داد. جعفر عدلی مژدهی در این رابطه گفت: این چوب‌های جنگلی در بازرسی از هشت خودروی نیسان وانت و شش کامیون در این شهرستان کشف شده است. رانندگان این خودرو‌ها بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شده‌اند.

به گزارش ایرنا، ۱۲۰ تن چوب “نراد” قاچاق در شهرستان بندرانزلی کشف و یک متهم در این رابطه بازداشت شد. فرمانده انتظامی استان گیلان در توضیح این خبر اظهار داشت: در پی دریافت گزارشی مبنی بر نگهداری غیرمجاز چوب نراد در یکی از کارخانه‌های شهرستان بندرانزلی، ماموران پلیس آگاهی به محل اعزام شدند. در بازرسی از انبار این کارخانه، ۱۲۰ تن چوب نراد فاقد هرگونه مجوز قانونی کشف شد. حسین حسن پور افزود: در این خصوص یک متهم ۳۹ ساله بازداشت و جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی معرفی شد.

علاوه بر این، فرمانده انتظامی شهرقدس از کشف دو تن زغال قاچاق به ارزش ۲۰۰ میلیون تومان در این شهرستان خبر داد. نظام موسوی در ادامه گفت: یک متهم در این رابطه بازداشت و پرونده وی جهت رسیدگی به مراجع قضایی تحویل داده شد.

در خبری دیگر، فرمانده انتظامی عباس آباد از کشف بیش از ۳۰ تن چوب قاچاق در این شهرستان خبر داد. به گفته قاسم عزیزی، در این رابطه یک متهم بازداشت و تحویل مراجع قضایی شده است.

همچنین، مدیر منابع آب شهرستان بوکان از صدور و اجرای حکم جلب و حبس ۴ متخلف برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه سیمینه رود روستای شهریکند این شهرستان خبر داد. عباس عباسی اظهار داشت: “در سال جاری ۱۸ فقره پرونده تخلفات برداشت شن و ماسه به دادگستری ارجاع و در دست رسیدگی است. از این ۱۸ پرونده، تا کنون پنج مورد با حکم بدوی مجازات حبس روبرو شده‌اند که در صورت قطعیت در دادگاه تجدیدنظر، نسبت به اجرای این احکام نیز اقدام خواهد گردید.”

به گزارش مهر، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان شفت اعلام کرد: برای افرادی که به بهانه احداث جاده ایل راهی در منطقه گشت رودخان این شهرستان اقدام به تخریب محیط زیست کرده بودند، پرونده قضایی تشکیل شده است.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای، اشنویه ۵۰۰، دهدشت ۵۰۰، گچساران ۵۰۰، هویزه ۵۰۰، اندیمشک ۱۷۰، بهبهان ۱۷۲، آبادان ۱۵۳، آغاجاری ۱۴۸، اندیکا ۱۰۱، اهواز ۲۵۵، خرمشهر ۱۶۶، دزفول ۲۵۱، رامهرمز ۱۵۸، ماهشهر ۱۷۸، مشهد ۱۲۵، تهران ۳۲۲، خوی ۱۱۱، ملایر ۲۰۷، ملاثانی ۱۷۸، هندیجان ۱۸۰، شوش ۱۶۴، سرایان ۱۵۹، سوسنگرد ۱۸۸، اصفهان ۱۹۱، قهجاورستان ۱۶۸، خمینی شهر ۱۲۸، نهبندان ۱۹۲، بیرجند ۲۳۰، دشت آزادگان ۱۷۳، شادگان ۲۰۲، امیدیه ۱۵۴، عسلویه ۱۵۳، کنگان ۱۵۲، گتوند ۱۳۵، هفتکل ۱۲۵، نیمروز ۲۰۹، زهک ۲۲۲ و زابل ۳۲۸ ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای تمام گروه‌ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

به گزارش شرق، علی خانی مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در کارگروه مدیریت شرایط اضطرار وقوع پدیده گرد و غبار استان گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون ۶۲ روز هوا ناسالم در این استان حاکم بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته که ۲۸ روز بوده است، وضعیت نامطلوبی دارد.

به گزارش مهر، طوفان و گرد و غبار شدید در استان سیستان و بلوچستان، باعث تعطیلی زودهنگام ادارات تمامی پنج شهرستان این استان شد. در پی وقوع گرد و و غبار و کاهش شدید دید زندگی روزمره مردم دچار اختلال شده است.

به گزارش صدا و سیما، بابک صادقیان، رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با ارائه آمار مقایسه‌ای از کیفیت هوای این کلانشهر گفت: ساکنان اصفهان تا تاریخ ۶ شهریورماه، دو روز هوای پاک و ۵۹ روز هوای ناسالم تجربه کرده‌اند. در مدت مشابه سال گذشته، پنج روز هوای پاک داشتیم اما این تعداد امسال به دو روز کاهش یافته است.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

به گزارش تسنیم، داده‌های مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که کسری بارش کشور به حدود ۹۰ میلی‌متر رسیده و تمامی ۳۱ استان ایران و ۴۶۵ شهر کشور با کم‌بارشی مواجه هستند. بر اساس این آمار، بارندگی‌ها حدود ۴۰٪ کمتر از حد نرمال ثبت شده است. در ۱۷ استان، کسری بارش به سطح سه‌رقمی رسیده و در برخی مناطق این کسری از ۳۰۰ میلی‌متر نیز بیشتر شده است.

از سوی دیگر، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی هشدار داد که در صورت ادامه روند فعلی در مدیریت منابع آب کشاورزی و برداشت‌های بی‌رویه، احیای دریاچه ارومیه دیگر ممکن نخواهد بود. حجت جباری، آینده این زیست‌بوم را وابسته به اصلاح الگوی مصرف آب و اجرای طرح‌های نرم‌افزاری عنوان کرد.

رضا علیزاده، کارشناس مدیریت منابع آب نیز در این خصوص اظهار داشت: “مسئله اصلی دریاچه ارومیه، عدم هماهنگی میان وزارتخانه‌ها و نهادهای اجرایی است. بدون تغییر الگوی کشت و مدیریت جدی مصرف آب در کشاورزی، هرگونه طرح انتقال آب یا لایروبی تنها مُسکن موقت خواهد بود.”

در همین رابطه، مدیر موسسه آب دانشگاه تهران عنوان کرد که وضعیت دریاچه ارومیه امسال به مرحله بحرانی رسیده است، به گونه‌ای که تراز آن به زیر ۱۲۷۰ متر رسیده و طبق آخرین آمار که در تاریخ ۱۱ مرداد منتشر شده، ۱۲۶۹.۷۴ متر بوده و حدود ۵۰ سانتیمتر افت پیدا کرده است. به گفته بنفشه زهرایی، خشک شدن دریاچه ارومیه پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی فراوانی در پی خواهد داشت. افزایش شدید دمای هوا، ایجاد نمک‌زارها و کانونهای گرد و غبار، بروز بیماری‌های مختلف و مهاجرت گسترده ساکنان استان‌های آذربایجان غربی و شرقی تنها بخشی از تبعات این پدیده خواهد بود.

به گزارش مهر، در آستانه سال آبی جدید، تنها ۳۹٪ از مخازن سدهای کشور پر شده و ۶۱٪ درصد مخازن خالی است. بر اساس این گزارش، از ابتدای سال آبی (مهرماه) تا تاریخ ۸ شهریورماه امسال، میزان ورودی مخازن سدها معادل ۲۴ میلیارد و ۱۹۰ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، این عدد به ۴۱ میلیارد و ۵۶۰ میلیون مترمکعب رسیده است. این رقم نشان دهنده کاهش ۴۲ درصدی ورودی سدهای کشور است. خروجی سدهای کشور نیز در این بازه زمانی ۲۳٪ کاهش یافته است.

در همین رابطه، خبرگزاری ایرنا از خشک شدن سه سد در استان‌های بوشهر، فارس و گلستان در پی کم‌بارشی‌های پیاپی چند سال اخیر خبر داده است. بر اساس این گزارش، هشت سد دیگر نیز در آستانه خشک شدن قرار گرفته‌اند.

در خبر دیگری به گزارش رکنا عنوان شده است که ۴۳٪ تالاب‌های کشور به دلیل سومدیریت وبی‌توجهی‌های زیست‌محیطی به کانون گردوغبار تبدیل شده‌اند. رئیس اداره پایش مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در این خصوص بیان کرد: “خشکسالی یک پدیده طبیعی و دوره‌ای است که به کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت گفته می‌شود. اما آنچه امروز بر سر تالاب‌هایی مانند دریاچه ارومیه آمده، خشکیدگی است؛ یعنی از بین رفتن کامل یک پهنه آبی به دلیل قطع منبع تغذیه آن. این مسئله بیشتر از آنکه اقلیمی باشد، نتیجه سوءمدیریت است.”

فاضلی در ادامه احداث بی‌رویه سدها را علت اصلی قطع شدن حقابه تالاب‌ها عنوان کرد و هشدار داد: نابود شدن تالاب‌ها به از بین رفتن کشاورزی، شور شدن سفره‌های زیرزمینی، سقوط درآمد صیادی و گردشگری، ایجاد کانون‌های گرد و غبار و در پی آن تهدید سلامت جمعی منجر خواهد شد.

همچنین، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که به دلیل کاهش شدیدی بارش‌ها و نبود مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب، در حال حاضر از ۶۰۹ آبخوان موجود در کشور، ۴۲۰ آبخوان در شرایط بحرانی قرار دارند. به گفته محمدرضا رضایی‌ کوچی، ۶۰٪ از اراضی کشور دچار فرونشست شده و ۶۶٪ تالاب‌های مهم نیز خشک شده و یا آسیب دیده‌اند.

آتش سوزی

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری از وقوع حریق گسترده‌ در مراتع روستای دِه‌رشید شهرستان خانمیرزا در شامگاه روز جمعه ۷ شهریورماه حبر داد. به گفته اصغر احمدی، آتش سوزی با تلاش نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی، جوامع محلی و سایر دستگاه‌ها بامداد روز شنبه مهار شد.

به گزارش ایرنا، معاون ستاد مدیریت بحران استانداری ایلام از مهار آتش‌سوزی جنگل‌های “سیه‌چل” واقع در ارتفاعات هانیوان شهر ایلام خبر داد. سعید بگ‌نظری افزود: این حریق که بامداد روز شنبه ۸ شهریور به دلیل خطای انسانی رخ داده بود، پس از ۱۷ ساعت توسط ستاد مدیریت بحران و با مشارکت گسترده همیاران طبیعت خاموش شد. در این رابطه خبرگزاری مهر روز دوشنبه ۱۰ شهریور از آتش سوزی مجدد در کوهستان سیه‌چل ایلام خبر داده است.

همچنین، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خلخال اعلام کرد که حدود ۲۰ هکتار از اراضی منطقه حفاظت شده آق داغ این شهرستان طعمه حریق شد. حسین معصوم زاده در این خصوص گفت: این آتش سوزی پس از سه ساعت با تلاش یگان حفاظت محیط زیست شهرستان خلخال خاموش شد.

به گزارش تسنیم، فرماندار شهرستان معمولان از اطفاء آتش سوزی اراضی جنگلی این شهرستان خبر داد. بابک امرایی عنوان کرد: این حریق با تلاش نیروهای منابع طبیعی و مشارکت افراد محلی، بعدازظهر روز چهارشنبه ۱۲ شهریور به طور کامل مهار شد.

افزون بر این، مدیرکل منابع طبیعی استان خراسان شمالی اعلام کرد که در سال جاری، ۵۷ مورد حریق در مراتع و جنگل‌های این استان رخ داده است. به گفته علی اسدی، در این آتش سوزی‌ها ۳۷۳ هکتار از مراتع و جنگل‌های خراسان شمالی از بین رفته است.

به گزارش صدا و سیما، روز چهارشنبه ۱۲ شهریور، بخش‌هایی از ارتفاعات شیطانکوه در شهرستان لاهیجان دچار آتش سوزی شد. این حریق که پس از چند ساعت توسط نیرو‌های آتش نشانی مهار شده بود، بامداد روز جمعه، مجددا به صورت محدود شعله‌ور شد. نهایتا با تلاش نیرو‌های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری لاهیجان، آتش‌سوزی در این منطقه به طور کامل مهار شد.

همچنین، روابط عمومی خدمات ایمنی و آتش‌نشانی شهرداری تیکمه‌داش از مهار آتش سوزی درختان در حوالی روستای کوخالو این شهرستان خبر داد. آتش‌نشانان پس از یک ساعت عملیات، موفق به خاموش کردن کامل این حریق شده و از گسترش آن به دیگر نقاط جلوگیری کردند.

بحران فرونشست زمین در ایران 

یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است. امری که به گفته برخی از کارشناسان، عدم مدیریت آب های سطحی موجود توسط مسئولان متولی و نهایتا اقدام به برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی، رشد به سزایی به آن می بخشد. نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و نهایتا ایجاد تلفات جبران ناپذیر برای انسان ها و دیگر موجودات زنده می شود.

به گزارش تسنیم، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان، پدیده فرونشست زمین را مهم‌ترین بحران زیست‌محیطی این استان عنوان کرد. داریوش گل‌علیزاده در این رابطه اظهار داشت: “فرونشست زمین پدیده‌ای برگشت‌ناپذیر است و تهدیدی مستقیم برای امنیت غذایی، زیرساخت‌های حیاتی و میراث تاریخی استان محسوب می‌شود. این معضل ریشه در سال‌ها برداشت بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی دارد.” به گفته وی، حل این بحران از عهده یک سازمان خارج بوده و نیازمند همکاری و برنامه‌ریزی فرابخشی است.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

به گزارش ایلنا، دو نفر از مدیران نیروگاه برق حرارتی شهرستان ری، به دلیل اهمال در انجام وظیفه که منجر به آلودگی محیط زیست شده است، به حبس و انفصال از مشاغل دولتی محکوم شدند.

بر اساس این گزارش، در زمستان سال گذشته، پرونده‌ای در دادگستری استان تهران رسیدگی شد مبنی بر اینکه یکی از مخازن سوخت و گازوئیل نیروگاه برق حرارتی شهرستان ری بیش از ۹ ماه دارای نشتی بوده است.

در بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد که بیش از ۷۸۰ هزار لیتر گازوئیل از مخزن نشت کرده و به داخل قنوات و آب‌های زیر زمینی و خاک منطقه نفوذ کرده است. نشت گازوئیل از مخزن این نیروگاه، موجب آلودگی گسترده محیط زیست و اتلاف انرژی در شرایط کمبود سوخت در کشور شده بود.

افزون بر این، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اسلام‌آبادغرب از پلمب یک واحد آلاینده پسماند در این شهرستان با دستور قضایی خبر داد. به گفته طهمورث سلیمانی، این واحد ساماندهی پسماندهای پلاستیکی و فلزی در شهرستان اسلام‌آبادغرب، به‌صورت غیرقانونی اقدام به پسماندسوزی و ایجاد آلودگی زیست‌محیطی کرده است. علیرغم تذکرات مکرر مبنی بر توقف پسماندسوزی، این واحد همچنان به‌صورت شبانه اقدام به روشن کردن آتش و سوزاندن پسماند می‌کرد.

سلیمانی افزود: با شکایت اداره محیط زیست شهرستان اسلام آباد، دستور پلمب این مرکز به جرم تخطی از قانون مدیریت پسماند، آلودگی محیط زیست و تهدید علیه بهداشت عمومی صادر و با همکاری پلیس نظارت بر اماکن نیروی انتظامی اجرا شد.

در خبری دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان هرسین اعلام کرد که یک واحد خدماتی در این شهرستان به دلیل ایجاد آلودگی زیست محیطی، به دستور مقام قضایی پلمب شد. فریدون بصیری در خصوص این خبر گفت: “این واحد خدماتی، علیرغم تذکرات لازم مبنی بر رفع مشکل آلایندگی، بدون توجه به اخطاریه‌ها، همچنان فعالیت می کرد که سرانجام با درخواست اداره حفاظت محیط زیست هرسین و دستور مقام قضایی این واحد خدماتی پلمب شد.”

به گزارش ایرنا، مشکل زباله و پسماند شهر بابل در استان مازندران به بحران تبدیل شده است. بر اساس این گزارش، شهرستان بابل مکانی برای دفن پسماند ندارد. در سال‌های گذشته زباله‌های این شهرستان با هزینه بالایی به استان‌های همجوار منتقل میشد، اما نهایتا این استان‌ها نیز از ورود زباله‌ها جلوگیری کردند. اکنون شهروندان در بعضی مواقع شاهد انباشت زباله‌ها در کوچه و خیابان‌های شهر بابل هستند.

در ادامه این گزارش آمده است؛ اهالی روستای انجیلسی بابل بیش از ۲۵ سال است که به دلیل وجود یک سایت دفن زباله در این منطقه، با مشکلات بسیاری مواجه بوده و خواستار انتقال این سایت هستند. با پیگیری اهالی این روستا، مراجع قضایی در سال ۱۴۰۰ حکم جابجایی این سایت دفن زباله را صادر کرده و قرار بود که تا اسفندماه ۱۴۰۲ این حکم اجرا شود. با این حال، علیرغم صدور حکم قطعی دادگاه و پیگیری‌های مکرر شهروندان، این امر همچنان محقق نشده است. مشکلاتی مانند نفوذ شیرابه زباله‌ها در اراضی کشاورزی و مراتع چرای دام و شیوع بیماری‌های مختلف باعث شده که برخی اهالی این منطقه ناچار به کوچ اجباری بشوند.

مطالب مرتـبط

بدون نظر

نظر بگذارید