خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۶۶ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، بیش از ۲۷ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۳۱ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی، پسماندها و آلاینده‌ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

به گزارش صدا و سیما، مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین از تلف شدن دو قلاده پلنگ ایرانی در این استان خبر داد. هاشمی گفت: شانزدهم مرداد بر اساس گزارش ماموران محیط بانی و همچنین  گزارش مردمی مبنی بر مشاهده لاشه یک فرد پلنگ ایرانی در باغات روستای چوبه واقع در منطقه حفاظت شده طارم سفلی، لاشه حیوان به اداره کل منتقل شد. وی افزود: بر اساس بررسی‌های کارشناسان این اداره کل، آثار شلیک گلوله روی دست و پهلوی حیوان مشاهده شد که احتمالا دلیل مرگ حیوان بوده است. وی همچنین یادآور شد: هشتم مرداد نیز لاشه یک قلاده پلنگ تلف شده در کوه‌های زرآباد منطقه حفاظت شده الموت پیدا شده بود.

خبرگزاری مهر از کشف لاشه یک گوزن زرد در پناهگاه حیات وحش ساری خبر داد. آمده است که محیط‌بانان پناهگاه حیات وحش دشت‌ناز مازندران در جریان پایش روزانه، لاشه یک گوزن زرد ماده را شناسایی و کشف کردند. در این گزارش به علت دقیق مرگ این حیوان اشاره‌ای نشده است.

بر اساس گزارشی از صدا و سیما، در یک سال گذشته لاشه ۸۳ قلاده فوک خزری در سواحل ایران پیدا شده است و تنها پستاندار بومی دریای خزر در معرض انقراض قرار دارد. شهرام فداکار، مدیرکل دفتر حفاظت از زیست‌بوم‌ها و سواحل دریایی، اعلام کرد که بررسی‌های علمی مشترک با کشور‌های حاشیه دریای خزر در این باره در جریان است. گزارش‌های کشور‌های عضو کنوانسیون تهران و پروتکل تنوع زیستی دریای خزر نیز نشان‌دهنده وخامت شرایط زیستگاه این گونه است.

به گزارش مهر، رئیس اداره محیط زیست سراب از عملیات نجات خرس قهوه‌ای گرفتار در تله سیمی به همت محیط‌بانان و همیاری روستاییان سراب خبر داد. حبیب محبعلی پور در این باره گفت: یک قلاده خرس قهوه‌ای که در تله سیمی گرفتار شده بود، با اقدام به‌موقع مأموران محیط‌زیست و همکاری تحسین‌برانگیز اهالی روستای جلده باخان از توابع شهرستان سراب، از مرگ حتمی نجات یافت.

به گزارش صدا و سیما، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ارومیه از تحویل دو سر بچه خرگوش و یک بهله دلیچه نابالغ توسط شهروندان به این اداره خبر داد. وی با اشاره به ارزیابی وضعیت جسمی این حیوانات افزود: پس از بررسی اولیه و تعیین سلامت آنها، هر سه به باغ‌وحش درنا منتقل شدند تا در صورت نیاز تحت درمان و تیمار قرار گیرند یا در صورت امکان به زیستگاه طبیعی خود بازگردند.

به گزارش ایرنا، رئیس اداره محیط زیست دیواندره از نجات پنج هزار قطعه ماهی از رودخانه توکلان این شهرستان خبر داد. عثمان علیخانی اظهار کرد: خشک شدن رودخانه توکلان در محدوده منطقه حفاظت شده «چل‌چمه و سارال»، زیستگاه ماهیان این رودخانه را با خطر مواجه کرده بود. وی افزود: یگان حفاظت محیط زیست دیواندره با همراهی اهالی روستاهای مجاور و دوستداران محیط زیست، حدود پنج هزار قطعه ماهی را زنده‌گیری و به یکی از منابع آبی مناسب با حجم آب کافی منتقل و رهاسازی کردند.

به گزارش عصر ایران، ویدئویی از یک روباه و یک گربه وحشی آسیایی توسط دوربین تله‌ای در خوزستان ثبت شد. این دو گونه جانوری، همزمان بر سر یک آبشخور مصنوعی در منطقه‌ای از استان خوزستان حاضر شده بودند.

به گزارش رکنا،  فرد کبک وحشی که از ید متخلفین شکار و صید در ماه جاری کشف و ضبط شده بود، پس از اطمینان از سلامتشان، در زیستگاه های طبیعی بخش بیستون رهاسازی و به آغوش طبیعت بازگشتند. لایق خسروی مسئول پناهگاه حیات وحش بیستون با اعلام این خبر گفت: متخلفان پس از دستگیری به دستگاه قضا معرفی شدند و کبک های ضبط شده از آنان به سرپرستی پناهگاه حیات وحش بیستون منتقل و تحت مراقبت قرار گرفتند. وی افزود: پس از بررسی سلامت کبک ها و اطمینان از توانایی پرواز، عملیات رهاسازی در زیستگاه های طبیعی بخش بیستون انجام و این پرندگان زیبا به آغوش طبیعت بازگشتند.

در خبری دیگر از صدا و سیما، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان از کمبود نیروی جنگلبان در این استان خبر داد. محمد علی کاظمی گفت: ۱۲۰ نیروی جنگلبان از ۹.۸ میلیون هکتار عرصه طبیعی استان اصفهان حفاظت می‌کنند. منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز در این زمینه تأکید کرد: جنگبانان در شرایط سختی حفاظت و میراث داری می‌کنند.

به گزارش ایلنا، مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان کردستان گفت: سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی با کمبود شدید نیروی انسانی، تجهیزات و بودجه مواجه‌اند. فرزاد زندی افزود: سازمان حفاظت محیط‌زیست با وجود مسئولیت‌های سنگین، همواره کم‌بودجه‌ترین نهاد دولتی بوده است. وی تأکید کرد که بسیاری از محیط‌بانان حتی به لباس ضدحریق، ماسک و تجهیزات استاندارد اطفاء دسترسی ندارند.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی‌رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

در گزارش‌های این هفته، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۲۱ شکارچی و صیاد غیرمجاز و متخلف محیط زیستی در شهرهای خرم آباد، فیروزکوه، تفت، سبزوار، کاشان، الیگودرز، مراغه، ارومیه، بهاباد، میامی، سمنان و خوی بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر، دستکم ۶ قاچاقچی چوب در آمل و نور بازداشت شدند و بیش از ۷ تن چوب قاچاق نیز در شهرستان‌های رودبار و بویراحمد کشف شد. همچنین، فردی که عامل یکی از آتش سوزی‌های جنگل‌های بلوط زاگرس در شهرستان اندیکا شناخته شده بود، بازداشت و با رأی دادگاه روانه زندان شد.

به گزارش صدا و سیما، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان از مصدومیت یک محیط‌بان در این استان خبر داد. کامیار مرزبانی در این خصوص گفت: ماموران یگان حفاظت در جنگل‌های طولارود شهرستان تالش مشغول انجام گشت بودند. در پی برخورد ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی تالش با قاچاقچیان چوب، درگیری شدید بین آن‌ها پیش آمد. وی در ادامه افزود: یکی از ماموران حفاظتی به نام “خدمت محمدی نژاد” در اثر اصابت گلوله ساچمه‌ای اسلحه شکاری یکی از قاچاقچیان، به شدت مجروح شد. او جهت مداوا به بیمارستان نورانی تالش انتقال یافته است. مرزبانی با اشاره به اینکه متخلفان مذکور شش اصله درخت جنگلی را قطع کرده بودند، گفت: این قاچاقچیان شناسایی شده و تحت تعقیب قرار گرفتند.

به گزارش آفتاب نیوز، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اندیکا گفت: در پی تحقیقات قضایی، عامل یکی از آتش‌سوزی‌های اخیر در جنگل‌های شهرستان اندیکا که به از بین رفتن بخشی از مراتع و درختان ارزشمند بلوط منجر شده بود، شناسایی، دستگیر و با رأی قطعی دادگاه روانه زندان شد. این آتش‌سوزی خسارات قابل توجهی به پوشش گیاهی و درختان بلوط منطقه وارد کرده بود.

به گزارش ایرنا، یک قاچاقچی چوب هنگام قطع و حمل درختان هیرکانی شهرستان نور، شناسایی و بازداشت شد. روابط عمومی منابع طبیعی مازندران اعلام کرد: سرجنگلبان علی آباد و نیروهای شرکت حفاظتی توسعه جنگل‌های شمال در جریان گشت و سرکشی از حوزه استحفاظی به منظور پیشگیری از تخلف و مقابله با قاچاق چوب، موفق به شناسایی و بازداشت متهم شدند.

به گزارش صدا و سیما، مسئول منطقه حفاظت شده سفیدکوه خرم‌آباد گفت: نیرو‌های یگان منطقه حفاظت شده سفیدکوه خرم‌آباد در سطح حوزه استحفاظی، به یک گروه متخلف زیست‌محیطی برخورد نموده که موفق شدند آنها را قبل از انجام هر‌گونه اقدام به شکار دستگیر کنند. چنگیز نیازی افزود: از این متخلفین دو قبضه اسلحه شکار مجاز و غیرمجاز به همراه سایر ادوات شکار کشف و ضبط گردید.

این خبرگزاری همچنین گزارش داد؛ سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فیروزکوه گفت: ماموران اجرایی سرمحیط بانی طی عملیات گشت و کنترل، شکارچیان غیرمجاز را به همراه لاشه دو کل وحشی و تجهیزات شکار دستگیر کردند. وی با بیان اینکه از متخلفان لاشه دو رأس کل وحشی، یک قبضه سلاح گلوله ‌زنی، ۱۱ تیر مربوط به سلاح، یک دوربین چشمی و یک چاقوی سلاخی کشف و ضبط شد، افزود: متخلفان پس از تشکیل پرونده، برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شدند.

به گزارش تسنیم، نماینده پلیس امنیت اقتصادی در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران از توقیف ۴ دستگاه چوب آلات قاچاق جنگلی از یک انبار تولید ذغال سنگ در شهرستان آمل خبر داد. محمد مجیدی نیا گفت: اعضای این باند، چوب‌های قاچاق شده را به انبار و کارگاه تولید ذغال سنگ منتقل می‌کردند. مجیدی نیا ارزش چوب کشف شده را بیش از ۳ میلیارد ریال اعلام و اضافه کرد: تاکنون ۵ نفر از عوامل قاچاق چوب نیز که دراین رابطه مشارکت و همکاری داشتند، شناسایی و دستگیر شدند.

به گزارش صدا و سیما، رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تفت از بازداشت دو متخلف شکار و صید پرندگان وحشی خبر داد. مهدی زارع خورمیزی با اعلام این خبر گفت: ماموران اجرایی محیط زیست شهرستان تفت با همکاری نیروی انتظامی شهرستان موفق به دستگیری دو متخلف شکار و صید پرندگان وحشی شدند. وی افزود: از متخلفان یک قبضه اسلحه و ادوات مربوط به شکار کشف شد و پرونده این متخلفان برای رسیدگی به مراجع قضایی شهرستان تفت ارسال شد.

همچنین به گزارش صدا و سیما، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست سبزوار گفت: در گزارش‌های مردمی با  دریافت مجوز قضایی  از منزل یک شکارچی در شهر «روداب»، چهار قبضه سلاح و یک قبضه سلاح بادی به همراه ۱۳۵ عدد فشنگ غیرمجاز دست ساز کشف و ضبط شد. فربد هومن افزود: گفت: همچنین در این بازرسی، بقایای ۲ رأس میش و بره کشف و متهم برای سیر مراحل قانونی به محاکم قضایی معرفی شد.

به گزارش تسنیم، رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان از دستگیری دو متخلف صید و شکار توسط عوامل یگان حفاظت خبر داد. اللهیار دولتخواه گفت: متخلفین در حین شروع به شکار دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند. وی افزود: از متهمان یک قبضه سلاح، تعدادی فشنگ و دیگر ادوات شکار کشف و ضبط شد.

به گزارش صدا و سیما، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان الیگودرز گفت: با توجه به گزارش همیاران محیط زیست مبنی بر خرید و فروش غیرمجاز، پرندگان زینتی (سهره طلایی) توسط دو فروشنده در سطح شهرستان الیگودرز، نیرو‌های یگان اداره حفاظت محیط زیست شهرستان الیگودرز با اخذ مجوز از مراجع قضایی و با همکاری پرسنل نیروی انتظامی شهرستان اقدام به بازرسی از این دو باب مغازه نمودند. اصغر بلکی وند افزود: پس از انجام بازرسی‌ها تعداد ۴۰ قطعه پرنده زینتی (سهره طلایی)، دو عدد قفس فلزی، دو تخته تور پرنده گیری، دو عدد قفس زنده گیری پرنده از این متخلفین کشف و ضبط گردید. بلکی وند اظهار داشت: پرونده این متخلفین پس از تنظیم صورتجلسه اولیه تشکیل و جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع گردید.

به گزارش صدا و سیما، رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه از شناسایی و دستگیری صیادان غیرمجاز در منطقه حفاظت شده صوفی چای این شهر خبر داد. غلامرضا زارع گفت: از این شکارچیان متخلف ۱۳۶ قطعه ماهی قزل آلای خال قرمز به همراه ادوات صید کشف و ضبط شد و متخلفان به مراجع قضایی معرفی شدند.

به گزارش مهر، فرمانده انتظامی میامی در استان سمنان، از دستگیری سه شکارچی بومی خبر داد. سید مهدی موسوی افزود، از متخلفان سه قبضه سلاح شکاری و بقایای یک گوسفند وحشی کشف و ضبط شد.

در گزارشی دیگر از صدا و سیما، رئیس اداره پارک ملی دریاچه ارومیه گفت: مأمورین محیط‌بانی بندر گلمانخانه در حین اجرای گشت و پایش میدانی در محدوده پارک ملی دریاچه ارومیه، با یک مورد برداشت غیرمجاز شن مواجه شدند. بهزاد شیرپنجه افزود: مأمورین پس از توقیف خودروی متخلف در محل، موضوع را صورت‌جلسه و فرد متخلف را به مراجع قضایی معرفی کردند.

خبرگزاری صدا و سیما همچنین از بازداشت یک شکارچی متخلف در شهرستان بهاباد استان یزد خبر داد. سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بهاباد در این باره گفت: مأموران اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بهاباد با همکاری مراجع قضائی و انتظامی، یک شکارچی حرفه‌ای و متخلف را دستگیر کردند. بقایای سایر حیوانات از جمله میش وحشی و جبیر و یک قبضه اسلحه گلوله‌زنی دوربین‌دار کشف و ضبط و متخلف به مراجع قضایی معرفی شد.

همچنین به گزارش صدا و سیما، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی از دستگیری دو شکارچی متخلف در منطقه حفاظت‌شده مراکان خبر داد. حجت جباری گفت: این افراد به‌صورت غیرمجاز وارد منطقه شده و اقدام به شکار یک رأس بز ماده کرده بودند که با اقدام به‌موقع و هوشیاری محیط‌بانان منطقه، شناسایی و در عملیات غافلگیرانه دستگیر شدند.

به گزارش برنا، سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد از کشف ۴۷۵۰ کیلوگرم چوب و زغال قاچاق طی ۷۲ ساعت  در این شهرستان خبر داد. محراب عبدی افزود: طی این مدت ۶ دستگاه خودروی حامل چوب و زغال قاچاق نیز توقیف شد.

به گزارش صدا و سیما، یک متهم به شکار غیرمجاز در شهرستان کوهسرخ خراسان رضوی بازداشت شد. فرمانده انتظامی شهرستان کوهسرخ در این رابطه گفت: در پی کسب خبر مبنی بر نگهداری گوشت شکار غیرمجاز توسط فردی متخلف در یکی از مناطق شهرستان کوهسرخ، پیگیری موضوع در دستور کار ماموران انتظامی قرار گرفت. مهدی قاسمی افزود: ماموران پلیس امنیت عمومی با انجام تحقیقات میدانی متخلف را شناسایی و با هماهنگی قضایی و همکاری مامورین اداره حفاظت محیط زیست، در بازرسی از مخفیگاهش ۱۰ کیلوگرم گوشت میش کوهی کشف کردند. قاسمی ادامه داد: فرد متخلف پس از تشکیل پرونده مقدماتی برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شد.

در گزارش دیگری از صدا و سیما؛ فرمانده یگان حفاظت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری رودبار گفت: در راستای اجرای گشت، مامورین یگان منابع طبیعی شهرستان رودبار ۳ تن چوب قاچاق را در بازرسی از یک دستگاه خودروی نیسان کشف و ضبط کردند. بهمن نعمتی افزود: این چوب‌های قاچاق از گیلان به تهران ارسال می‌شد.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سوء مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای بجنورد ۴۶۹، شیروان ۵۰۰، سرایان ۱۷۷، خرم آباد ۱۷۷، تهران ۱۷۶، بافق ۱۷۰، رامهرمز ۱۷۳، سوسنگرد ۱۷۰، ماهشهر ۱۶۷، اهواز ۱۶۷، ملاثانی ۱۶۶، آغاجاری ۱۶۶، هندیجان ۱۶۷، آغاجاری ۱۶۲، هویزه ۱۶۱، آبادان ۱۶۳، اصفهان ۱۷۴، بهبهان ۱۵۸، هفتگل ۱۵۲، باغملک ۱۵۱، لاللی ۱۴۳، امیدیه ۱۳۱، دزفول ۱۵۹، شوشتر ۱۵۴، عسلویه ۱۵۳، مشهد ۲۲۴، گتوند ۱۲۵، شوش ۱۱۶، هفتگل ۱۵۲، کرج ۱۵۲، قم ۱۱۵ ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای تمام گروه‌ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

به گزارش رکنا، معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم‌ پزشکی شهید بهشتی اعلام کرد که در سال گذشته، ۳۵ هزار و ۵۴۰ نفر به دلیل آلودگی هوا در کشور جان خود را از دست داده‌اند. به گفته عباس شاهسونی، براساس این تحقیق که در ۸۳ شهر انجام شده، کمترین تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا، ۲۳ هزار و ۷۶۶ نفر و بیشترین تعداد ۴۶ هزار نفر برآورد شده است. شاهسونی ضمن اشاره به بی‌اثر بودن اقدامات انجام شده برای کنترل آلودگی هوا در طی سال‌های گذشته، گفت: “در طی سال ۱۴۰۳ بطور میانگین ۱۰٪ از روزهای سال در ۸۳ شهر مذکور دارای هوای خوب (پاک) بوده است. همچنین ۶۹٪ دارای هوای قابل قبول بوده‌ و بقیه روزهای سال، هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و همه گروه‌ها بوده است.”

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا (Air Quality Index) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق (ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی، خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیق‌تر میکند.

به گزارش مهر، دریاچه طبیعی خندقلو در استان زنجان در تابستان امسال کاملاً خشک شد. بر اساس این گزارش، سطح آب این دریاچه که به دریاچه پری نیز شهرت دارد، به دلیل برداشت بی‌رویه برای آبیاری مزارع اطراف، الگوی کشت نامناسب، برداشت‌های غیرقانونی و کاهش بارندگی، سال‌به‌سال پایین‌تر آمد تا سرانجام در تابستان امسال بستر دریاچه به بیابانی ترک‌خورده بدل شد. این گزارش می‌افزاید: مرگ هزاران ماهی در پی خشک شدن این دریاچه، نه‌تنها معیشت بسیاری از خانواده‌ها را نابود کرده، بلکه به اکوسیستم منطقه ضربه‌ای جبران‌ناپذیر وارد آورده است. این دریاچه یکی از مهم‌ترین مراکز پرورش ماهیان گرمابی استان زنجان بود و محصولاتش به استان‌های دیگر ارسال می‌شد.

به گزارش اعتماد، همزمان با ورود استان گیلان به پنجمین سال خشکسالی خود، سد سقالکسلار به طور کامل خشک شد. دریاچه این سد همواره از مقاصد محبوب گردشگری بوده است. به گفته مدیریت بحران گیلان، خشک شدن سد سقالکسار به واسطه مصرف آب دریاچه برای مصارف کشاورزی رخ داده است. همچنین بر اساس این گزارش، سد سفیدرود یا همان سد منجیل که اصلی‌ترین سد گیلان است، با معضل کاهش میزان آب ورودی مواجه شده است. برخی  منابع از کاهش ۷۳درصدی آب ذخیره شده در پشت سد خبر داده‌اند. بسیاری از رودخانه‌های گیلان نیز با خشکی مواجه شده‌اند. رودخانه سیاه‌درویشان در انزلی، رودخانه‌های گازگیشه، باقلاکش، شکرکش و بسیاری از رودهای دیگر در این استان نمونه‌های بارزی از بحران کم‌آبی و کاهش بارندگی در این استان پربارش است.

به گزارش ایلنا، رئیس اداره محیط زیست شهرستان کرمانشاه نسبت به خطر خشک‌شدن قریب‌الوقوع تالاب هشیلان در این شهرستان هشدار داد. محمدحسین فلاحتی افزود: با کاهش بی‌سابقه دبی آب در منابع طبیعی استان کرمانشاه، تالاب‌ها و سراب‌های حیاتی منطقه در معرض نابودی کامل قرار گرفته‌اند. تالاب هشیلان تنها تا چند روز دیگر دوام می‌آورد و خطر خشک شدن کامل آن بسیار جدی است.

به گزارش تسنیم، مدیرعامل شرکت آبفای فارس، گفت: در سال جاری بالغ بر ۳۵ شهر و ۷۰۰ روستا در آستانه تنش آبی بودند. علی شبانی در ادامه مدعی شد: شرکت آبفا فارس با پیش‌بینی شرایط و مدیریت منابع در این مناطق قبل از آغاز تابستان از وقوع بحران جلوگیری کرد.

به گزارش مهر، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی از تنش آبی در ۳۰۲ روستای استان خبر داد و گفت: در حال حاضر ۷۸ روستا با تانکر آبرسانی سیار می‌شوند. توکلی در ادامه اظهار کرد: شهرهای نهبندان، سربیشه، بیرجند، قائن، طبس، اسفدن و آرین شهر با تنش آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

به گزارش همشهری، رئیس اداره حفاظت محیط زیست هویزه از خشک شدن دو مخزن هورالعظیم در بخش ایرانی به دلیل گرما و تامین نشدن حق‌آبه تالاب خبر داد. محمد ساکی با اشاره به بحرانی‌تر شدن وضعیت آبگیری تالاب هورالعظیم در بخش ایرانی نیز گفت: این مساله به دلیل وضعیت گرما و تبخیر آب است و باید هرچه سریع‌تر فکری برای رهاسازی آب از سد کرخه به سمت هورالعظیم شود.

به گزارش برنا، فرماندار شهرستان بویراحمد از وضعیت حاد بحران آب در بخش لوداب این شهرستان خبر داد و گفت: ۹۰ روستای این بخش با کمبود جدی آب روبه‌رو هستند. منوچهر محمدی با اشاره به کاهش محسوس منابع آبی سطحی و ادامه روند نزولی تا آغاز بارندگی‌ها افزود: با این شرایط برخی مناطق به مرز مهاجرت رسیده‌اند.

بر اساس گزارشی از تسنیم، مدیرعامل آب منطقه‌ای اردبیل، گفت: سدهای استان اردبیل تنها ۳۳ درصد ذخیره آب دارند و ۳۵ میلیون متر مکعب نیز آب حجم مرده سدها است. علی حیدری حجم قنات و چاه‌ها را نیز ۳۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت: چالش اصلی ما قطعا کمبود منابع آب و تأمین آب در بخش کشاورزی است که ۸۰ تا ۸۵ درصد مصرف آب استان در این بخش رخ می‌دهد.

به گزارش دیده بان ایران، معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: آبگیری تالاب‌های خوزستان رضایت‌بخش نیست و اگر این وضعیت تداوم یابد، دچار بحران اساسی می‌شویم. عادل مولا از خشک شدن دو تالاب میانگران و بندون در این استان خبر داد و اضافه کرد: تالاب بین‌المللی شادگان با مدیریت انجام‌شده برای جلوگیری از خروج آب شیرین، کمی نمناک است، اما حق‌آبه‌ای وارد آن نمی‌شود. تالاب هورالعظیم نیز به صورت مداوم آب ندارد.

بحران فرونشست زمین در ایران

یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است. امری که به گفته برخی از کارشناسان، عدم مدیریت آب های سطحی موجود توسط مسئولان متولی و نهایتا اقدام به برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی، رشد به سزایی به آن می بخشد. نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و نهایتا ایجاد تلفات جبران ناپذیر برای انسان ها و دیگر موجودات زنده می شود.

بر اساس گزارشی از اعتماد، بررسی‌های تازه نشان می‌دهد برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، تغییرات اقلیمی و بی‌توجهی به ظرفیت محیط، زمین را در ده‌ها شهر و دشت کشور به کام خود می‌کشد. میزان فرونشست در دشت‌های مختلف کشور متفاوت است و برخی نقاط مانند دشت تهران، کرج، دیندارلو، نوق و بهرمان با مقادیر فرونشست بالای ۲۸ سانتی‌متر در سال مواجهند.

به گزارش عصر ایران، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه ۲۵۴ پهنه و دشت کشور تحت تأثیر فرونشست قرار دارند، گفت: اغلب استان‌های کشور درگیر این پدیده هستند و میزان فرونشست در نقاط مختلف بین ۲ تا ۱۸ سانتی‌متر متغیر است. حسین ظفری افزود: بیشترین فرونشست در استان کرمان، بخش‌هایی از خراسان رضوی و استان تهران رخ داده است.

آتش سوزی

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته‌ای که گذشت، خبرگزاری ایرنا گزارش داد که ۹۶ هکتار از مراتع شهرستان بوکان در سه فقره آتش‌سوزی، طعمه حریق شد. رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بوکان گفت: این آتش سوزی‌ها در سه منطقه روستایی شامل روستای محمودآباد و جمبوغه با ۸۲ هکتار مساحت، توکماکندی با ۱۰ هکتار مساحت و اینگیجه با چهار هکتار مساحت روی داد. محمد امین پور افزود: این آتش‌سوزی‌ها با همکاری عوامل آتش‌نشانی بوکان، جوامع محلی و ماموران یگان حفاظت این اداره مهار و از گسترش آن به سایر مناطق جلوگیری شد.

به گزارش صدا و سیما، آتش سوزی در پارک جنگلی صالح آباد استان خراسان رضوی با کمک نیروهای مردمی مهار شد. حسن سلجوقی سرپرست شهرداری صالح آباد مدعی شد: آتش سوزی پارک جنگلی که بر اثر آتش‌ زدن لاستیک و غلتاندن آن به داخل پارک جنگلی توسط کودکان رخ داده بود، با تلاش نیروهای آتش‌ نشانی صالح آباد و شهر جنت آباد، بسیجیان گردان ۱۶ امام حسین و نیروهای مردمی پس از ۲ ساعت مهار شد.

در گزارشی دیگر از ایرنا، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اردبیل از مهار آتش‌سوزی در حدود ۳۵ هکتار از مناطق حفاظت شده و آزاد در شهرستان‌های خلخال و کوثر خبر داد. با بیان اینکه آتش‌سوزی در سه منطقه از خلخال اتفاق افتاد، گفت: ماموران یگان منابع طبیعی ، ماموران آتش نشانی و اهالی مناطق اطراف در محل حاضر شده و نسبت به اطفای حریق اقدام کردند.

ایرنا همچنین از آتش سوزی در منطقه سیاه‌کوه شهرستان چوار خبر داد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام، سهل انگاری عامل انسانی را علت این آتس سوزی دانست. یاسم خان محمدیان افزود: در پایش های ابتدایی حدود پنج هکتار از این منطقه به علت آتش سوزی آسیب دیده است.

به گزارش مهر، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان از مهار آتش سوزی روستای برقرو به همت دوستداران محیط زیست پس از۳۳ ساعت خبر داد. بهزاد شریفی پور افزود: این آتش سوزی بیش از ۱۰۰ هکتار از عرصه‌های طبیعی را از روستای «برقرو» تا «لنگریز» دچار حریق کرد.

به گزارش صدا و سیما، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قزوین از مهار آتش‌سوزی در منطقه حفاظت‌شده باشگل خبر داد. سید اسداله هاشمی گفت: مأموران واکنش سریع یگان حفاظت محیط زیست پس از دریافت گزارش، بلافاصله به محل اعزام و با استفاده از تجهیزات تخصصی موفق به مهار کامل حریق شدند. هاشمی افزود: بررسی‌ها نشان داد حدود ۷۰ درصد از پوشش گیاهی این منطقه آسیب دیده است.

به گزارش مهر، فرماندار بروجن گفت:در آتش سوزی گردنه گوشنگلی بروجن حدود ۱۰ هکتار از مراتع طعمه حریق شد. مسعود زمانی اظهار کرد: پس از حدود سه ساعت تلاش مأموران منابع طبیعی، آتش‌نشانی و مردم محلی آتش مهار شد. وی با اشاره به اینکه علت این آتش سوزی در دست بررسی است گفت: از هفته گذشته تاکنون سه فقره آتش سوزی در باغات، مراتع و جنگل‌های استان چهارمحال و بختیاری رخ داده است.

همچنین احمد دهقان، رئیس اداره پارک ملی لار، اعلام کرد آتش‌سوزی مراتع حاشیه این پارک به دلیل بی‌احتیاطی گردشگران رخ داد، اما با همکاری محیط‌بانان، عشایر و دامداران منطقه، آتش به سرعت مهار شد. وی نقش جامعه محلی را در کنترل حریق بسیار مهم دانست و بر اهمیت مشارکت مردمی در حفاظت از منابع طبیعی تأکید کرد.

به گزارش برنا، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سراب از وقوع یک آتش‌سوزی گسترده در مراتع روستای آتمیان بخش مهربان و مهار شدن آن توسط محیط‌بانان خبر داد. حبیب محبعلی پور اظهار کرد: به دلیل وزش باد نسبتاً شدید، موقعیت مرتفع منطقه و پوشش گیاهی انبوه، آتش‌سوزی به سرعت گسترش یافت و در نهایت حدود ۱۸۰ هکتار خارج از محدوده منطقه حفاظت‌شده «یای قاری» بخشی از مراتع روستای آتمیان بخش مهربان سراب را طعمه حریق کرد.

به گزارش مهر، رئیس سازمان آتش نشانی شیراز از حریق گسترده در بخش هایی از پارک ملی بمو خبر داد. هادی عیدی پور گفت: پس از ارزیابی وضعیت، مشخص شد که منطقه دارای پوشش گیاهی گسترده است و حریق در حال گسترش سریع است، بنابراین تیم‌های کمکی نیز به سرعت به محل اعزام شدند. وی ادامه داد: این حریق در نقاط مختلف ارتفاعات، به سمت ارتفاعات سعدی، گسترش یافته و تیم‌های عملیاتی در تلاش هستند تا آن را کنترل و مهار کنند.

به گزارش صدا و سیما، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سمیرم از مهار آتش‌سوزی در مراتع ارتفاعات دالان کوه ونک در این شهرستان خبر داد. سید حسن فاطمی در این رابطه گفت: این آتش سوزی با تلاش ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی و کمک اهالی شهر ونک وهمیاران طبیعت آتش پس از ۱۲ ساعت مهار شد. فاطمی افزود: علیرغم تلاش ماموران، ۴۰ هکتار از مراتع دالان کوه طعمه حریق شد. وی اضافه کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۲۱۰ هکتار از مراتع سمیرم طعمه حریق شده است.

از سوی دیگر، ایرنا به نقل از معاون برنامه‌ریزی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران گزارش داد که پارک‌های جنگلی تهران در معرض خطر جدی خشکیدگی قرار دارند. حسین دماوندی گفت: طی هفته های اخیر به دلیل تنش های آبی و عدم آبیاری مناسب توسط شهرداری تهران پارک های جنگلی تهران از جمله چیتگر، سرخه حصار، لویزان و مهرآباد در معرض خطر خشکیدگی و بروز آفت سوسک پوسته خوار قرار گرفته است. دماوندی ادامه داد: درحال حاضر بخشی از درختان پارک های چیتگر و سرخه حصار خشک شده که منابع طبیعی استان به دلیل عدم شیوع آفات ناچار به قطع درختان بیش از ۵۰ سال سن کرده که نگرانی هایی را برای شهروندان ایجاد کرده است.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

در هفته‌ای که گذشت، معاون مدیرکل و سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران از صدور و ابلاغ بیش از ۲۰ اخطاریه به بیمارستان‌های متخلف پایتخت در دو ماه نخست تابستان خبر داد. زهره عبادتی با اشاره به دریافت شکایات مردمی درباره تخلفات زیست‌محیطی برخی مراکز درمانی گفت: کارشناسان این اداره با حضور در بیمارستان‌ها، پایش و تهیه گزارش انجام دادند و پس از بررسی، اخطاریه‌های لازم صادر شد. وی بر ضرورت کنترل دقیق آلودگی‌های ناشی از فاضلاب بهداشتی و پسماند‌های بیمارستانی تأکید کرد و افزود: بیمارستان‌ها باید پساب خروجی خود را مطابق استاندارد تصفیه و پسماند‌های عفونی را بی‌خطرسازی کنند.

به گزارش ایرنا، نتایج یک پژوهش در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل نشان می‌دهد که تنها ۲۸۱ کیلومتر مربع از مساحت مازندران معادل ۲ درصد از گستره این استان مناسب دفن بهداشتی زباله است. بر اساس نتایج یک این تحقیق، استان مازندارن جزء مناطق بسیار خاص کشور با محدودیت های بالا برای امکان دفن زباله های شهری تشخیص داده شده است.

به گزارش همشهری، بیش از ۵۰۰ تن پسماند از مرز مهران توسط شهرداری منطقه ۱۸ تهران پاکسازی و جمع آوری شد. رضا محمدی، شهردار منطقه ۱۸ تهران با اعلام این خبر گفت: علاوه بر تجهیز تعداد ۱۷۰ نفر عوامل اجرایی و کارگری ، ده ها دستگاه ماشین آلات مکانیزه سنگین و نیمه سنگین نیز برای بهبود در امر خدمت رسانی طی ایام اربعین به کار گرفته شد.

همچنین به گزارش صدا و سیما، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: فعالیت شرکت پتاس در نزدیکی تالاب گاوخونی به دلیل نبود مطالعات جامع زیست‌محیطی و هیدرولوژیکی و نامشخص بودن اثرات آن بر حیات تالاب متوقف شد تا از تبعات زیست محیطی مشابه دریاچه ارومیه جلوگیری شود. پیشتر در پی انتشار تصاویری از برداشت پتاس در اطراف تالاب گاوخونی، ترابی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست از تبعات جدی زیست‌محیطی برداشت این ماده معدنی خبر داده بود.