خبرگزاری هرانا – در پی انتقال گسترده زندانیان سیاسی و امنیتی از زندان اوین به زندان‌هایی چون قرچک ورامین، تهران بزرگ و قزلحصار کرج، گزارش‌ها حاکی از آن است که این جابجایی‌ها بدون رعایت اصولی نظیر تفکیک جرائم، شرایط زیستی مناسب، دسترسی به خدمات اولیه و حق تماس با خانواده‌ها صورت گرفته است. انتقال‌های ناگهانی و اجباری، در حالی انجام شده که اطلاع‌رسانی شفافی نیز از سوی نهادهای مسئول ارائه نشده و این امر نگرانی‌های جدی خانواده‌های زندانیان را در پی داشته است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در پی تخریب بخشی از زندان اوین به‌دنبال حملات ارتش اسرائیل و انتقال زندانیان به زندان‌های دیگر، گروهی از زندانیان سیاسی در زندان های قرچک ورامین، تهران بزرگ و قزلحصار، با مشکلات متعددی مواجه شده اند.

حمله به زندان اوین علاوه بر وارد آوردن خسارات زیرساختی، موجب بحران روانی و نگرانی‌های جدی برای خانواده‌های زندانیان شده است. تا زمان تنظیم این گزارش، مسئولان مربوطه اطلاع‌رسانی شفافی درباره وضعیت و شرایط نگهداری زندانیان منتقل‌شده ارائه نکرده‌اند.

علاوه بر زندانیان محبوس در بندهای عمومی، نگرانی زیادی در مورد سرنوشت زندانیان محبوس در بندهای امنیتی زندان اوین مانند بند ۲۰۹، ۲ الف و بند حفاظت قوه قضاییه وجود دارد که هویت بسیاری از آنان نامعلوم بوده و مشخص نیست پس از تخریب های ناشی از انفجار چه سرنوشتی پیدا کرده اند.

تصویری از آسیب به بند ۲۰۹، نانوایی و بهداری اوین

خبرگزاری هرانا در پیگیری‌های خود با تعدادی از کارکنان زندان و اعضای خانواده برخی از زندانیان، به بررسی وضعیت افراد منتقل‌شده و به طور خاص زندانیان سیاسی به زندان‌های قزل‌حصار، تهران بزرگ و قرچک ورامین پرداخته است:

ازدحام و تراکم جمعیت

بر اساس اطلاعات دریافتی هرانا، پس از انتقال گسترده زندانیان سیاسی مرد از زندان اوین، بیش از ۷۰ نفر به واحد قرنطینه ۳ زندان قزلحصار کرج منتقل شده‌اند. این افراد با کمبود شدید امکانات اولیه و محدودیت در ارتباط با خانواده‌ها مواجه‌اند.

پس از اینکه زنان زندانی سیاسی به‌طور ناگهانی و اجباری به زندان قرچک ورامین منتقل شدند. ابتدا در بند قرنطینه‌ای کوچک و غیربهداشتی نگهداری شده و سپس به سالن ورزشی فاقد هرگونه تجهیزات، از جمله تخت، منتقل شدند؛ فضایی با تنها چند سرویس بهداشتی محدود. پس از مدتی، این زندانیان مجدداً به بند قرنطینه بازگردانده شده‌اند و در شرایطی بدون رعایت اصل تفکیک جرائم و استانداردهای حداقلی زیستی به‌سر می‌برند.

در زندان تهران بزرگ نیز زندانیان در سالن‌های ۳ و ۴ تیپ ۲، در اتاق‌هایی چند برابر ظرفیت رسمی ۲۰ نفر در هر اتاق اسکان یافته‌اند. این تراکم شدید باعث گسترش پدیده کف‌خوابی، افزایش تنش‌های درون‌بندی و افت شدید سطح بهداشت عمومی شده است.

عدم بهداشت و شرایط نامناسب زیستی

شرایط بهداشتی در زندان‌های قرچک و تهران بزرگ به‌شدت نامناسب گزارش شده است. اعضای یکی از خانواده زندانیان زن منتقل شده به زندان قرچک به هرانا گفت: در سالن ورزشی و بند قرنطینه این زندان، تنها دو سرویس بهداشتی و یک حمام برای ده‌ها زندانی وجود دارد. فضای قرنطینه بسیار کوچک و غیربهداشتی است و در هوای گرم تابستان، امکان استفاده از هواخوری‌ها عملاً وجود ندارد. گزارش‌ها از نفوذ حشرات و جانوران موذی مانند رتیل، موش و حتی مار به فضای خواب زندانیان حکایت دارد.

بر اساس اطلاعات دریافتی هرانا، در زندان تهران بزرگ نیز وضعیت مشابهی برقرار است؛ به‌طوری‌که برای هر ۷۰ تا ۸۰ زندانی، تنها یک سرویس بهداشتی، یک روشویی و یک حمام اختصاص داده شده است. این کمبود امکانات بهداشتی، خطر شیوع بیماری‌های عفونی و پوستی را به‌طور جدی افزایش داده و سلامت زندانیان را به مخاطره انداخته است.

دسترسی محدود به غذا و آب آشامیدنی

وضعیت تغذیه و دسترسی به آب سالم در زندان‌های قرچک و تهران بزرگ بحرانی توصیف شده است. در زندان قرچک، آب لوله‌کشی به‌دلیل شوری و آلودگی غیرقابل شرب است و بسیاری از زندانیان ناچارند برای تهیه آب معدنی هزینه کنند. در این زندان تنها یک آشپزخانه مرکزی وجود دارد که غذای بی‌کیفیت با حجم کم ارائه می‌کند. وعده شام ساعت چهار عصر تحویل داده می‌شود و زندانیان در هر زمانی ناگزیر به مصرف غذای سرد و بی‌مزه هستند. یک فست‌فود در زندان با قیمت‌های بالا وجود دارد که استفاده از آن عملاً خارج از توان بسیاری از زندانیان است.

در زندان تهران بزرگ نیز با افزایش شمار زندانیان، اختلال جدی در توزیع غذا به‌وجود آمده است. به گفته خانواده یکی از زندانیان، برخی افراد یا با تأخیر طولانی غذا دریافت می‌کنند یا وعده‌های آن‌ها ناقص است. آب آشامیدنی نیز به‌دلیل کیفیت پایین و شوری شدید، غیرقابل استفاده توصیف شده و امکان جایگزینی مناسب برای آن وجود ندارد. این وضعیت در کنار کمبود امکانات بهداشتی، زمینه‌ساز مشکلات جدی جسمی برای زندانیان شده است.

نبود خدمات پزشکی

زنان زندانی در زندان قرچک ورامین و شمار زیادی از زندانیان منتقل‌شده به زندان تهران بزرگ از دسترسی به خدمات درمانی محروم‌اند. به گفته یکی از نزدیکان یک زندانی، در قرچک هیچ‌گونه مراقبت پزشکی یا امکانات اولیه درمانی برای زندانیان زن فراهم نیست و آن‌ها در شرایطی امنیتی و بدون رسیدگی بهداشتی نگهداری می‌شوند. در تهران بزرگ نیز وضعیت مشابهی حاکم است؛ برای نمونه، مرتضی صیدی، یکی از زندانیانی که در جریان حمله هوایی اسرائیل مجروح شده، با وجود عفونت شدید در ناحیه دست، تاکنون از دریافت حتی ساده‌ترین خدمات درمانی محروم مانده است.

محدودیت در تماس با خانواده

ارتباط زندانیان منتقل‌شده به زندان‌های قرچک و قزلحصار با خانواده‌های خود با محدودیت‌های جدی مواجه شده است. در قرچک، زندانیان سیاسی که در بند قرنطینه نگهداری می‌شوند، عملاً هیچ ارتباطی با خارج از این بخش ندارند. عضو خانواده یکی از این زنان زندانی به هرانا گفت: تا روز گذشته، تماس تلفنی برای آن‌ها ممنوع بود و تنها یک دستگاه تلفن معیوب در دسترس است که باعث شده برخی زندانیان صرفاً بتوانند تماس‌هایی کوتاه بین دو تا پنج دقیقه برقرار کنند. از سوی دیگر، زندانیان سیاسی و امنیتی منتقل‌شده به قزلحصار نیز در فضایی کاملاً امنیتی نگهداری می‌شوند و تاکنون از هرگونه تماس تلفنی با خانواده‌های خود محروم بوده‌اند.

در شبکه‌های اجتماعی نیز شماری از اعضای خانواده و نزدیکان زندانیان سیاسی انتقال‌یافته به زندان‌های تهران بزرگ و قرچک ورامین، با انتشار مطالبی نسبت به وضعیت نگران‌کننده این افراد اطلاع‌رسانی کرده‌اند.

به گفته کیوان مهتدی، همسرش آنیشا اسداللهی  به همراه راحله راحمی‌پور و کبری بیکی به زندان قرچک منتقل شده‌اند. او از نبود امکانات اولیه، تراکم بالا و باقی ماندن وسایل زندانیان در اوین خبر داده و تأکید کرده است که شرایط برای افراد مسن مانند راحمی‌پور و بیکی دشوارتر است.

همچنین صفحه منتسب به وریشه مرادی نسبت به وضعیت سلامت او در قرچک هشدار داده و اعلام کرده است که این انتقال، دسترسی به خدمات درمانی را برای زندانیان بیمار با مشکل مواجه کرده است.

از سوی دیگر صفحه منتسب به مصطفی مهرآیین که در ۲۵ خرداد بازداشت شده است. با انتشار مطلبی اعلام کرد که وی به زندان تهران بزرگ منتقل شده اما همچنان در سلول انفرادی به‌سر می‌برد و تاکنون تنها یک تماس کوتاه با خانواده خود داشته است.

روزهای گذشته هرانا در گزارشی اولیه از مشکلات زندانیان منتقل شده به زندان تهران بزرگ خبر داده بود.

لازم به یادآوری است روز دوشنبه ۲ تیر در جریان حملات هوایی اسرائیل به تهران، زندان اوین هدف مستقیم قرار گرفت. چند نقطه این زندان از جمله گیت ورودی این زندان و ساختمان دادگستری مستقر در محوطه آن، ساختمان بهداری، بند ۲۰۹، نانوایی، سالن ملاقات هدف حمله قرار گرفته‌اند. در پی این حمله، تعدادی از سربازان وظیفه کشته یا زخمی شده‌اند. همچنین گزارش‌هایی از زخمی شدن دهها پرسنل زندان و چند زندانی شاغل در بخش خدمات که در زمان حمله در حال باغبانی بوده‌اند، منتشر شد. اندکی پس از حمله سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور از انتقال زندانیان زندان اوین به سایر زندان‌های استان تهران خبر داد.