خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۵۷ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. بر اساس این گزارش در یک هفته اخیر دستکم ۸۶ شکارچی و صیاد غیرمجاز بازداشت شدند، بیش از ۳۲ تن چوب جنگلی کشف و ضبط و ۹ متهم در این خصوص بازداشت شدند. در همین زمینه چهار تن از عاملان قتل خرس قهوه ای در ارومیه توسط دادگاه کیفری این شهر به حبس، تبعید و خدمات محیط زیستی رایگان محکوم شدند. همچنین مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی از افزایش ۲۰ درصدی بازداشت متخلفان شکار نسبت به سال گذشته در این استان خبر داد. به گفته وی؛ ۲۴۱ نفر شکارچی متخلف طی سالجاری در استان دستگیر شده اند. در خبری دیگر؛ طی هشت ماه نخست سال جاری ۶۰ شکاری غیرمجاز در شهرستان اقلید دستگیر شدند. طی هفته ای که گذشته هوای شهرهای دشتستان، قم، تهران، مشهد، اصفهان، اهواز و اراک به ترتیب با شاخص‌های ۱۰۱، ۱۰۳، ۱۰۹، ۱۲۷، ۱۳۲، ۱۴۱ و ۱۵۲ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس اعلام شد. در گزارشی دیگر رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد؛ امسال ۲۵ هزار هکتار از مراتع و جنگل‌های ایران طعمه حریق شده است. در حوزه پسماند و آلاینده های محیط زیستی می‌توان به بحران پسماند در روستای «قلعه چنان» در نزدیکی اهواز و وضعیت نامناسب سایت دفن زباله محمدآباد قزوین اشاره کرد. در خبری دیگر، سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج از پلمب ۱۰ مرکز غیرمجاز تفکیک زباله در کرج با دستور قضایی خبر داد. از دیگر اخبار محیطی زیستی این هفته می‌توان به کمبود محیط بان در دو شهرستان تایباد و باخرز اشاره کرد. همچنین در گزارشی دیگر سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سقز از پلمب دو مرکز شرط بندی بر روی حیوانات در شهر صاحب خبر داد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۸۶ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۲۷ گزارش منابع رسمی است، در استان های آذربایجان غربی، اردبیل، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، زنجان،سمنان، فارس، کرمان، گیلان، لرستان و مازندران بازداشت و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.
بر اساس گزارشات منابع رسمی در هفته ای که سپری شد، بیش از ۳۲ تن چوب جنگلی در استان های البرز، خراسان رضوی، گیلان و مازندران کشف و ضبط شد. در این خصوص ۹ متهم بازداشت و با تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شدند.
در همین راستا، ۲-۳ سالی است که برخی نقاط استان قزوین مانند الموت با معضل قطع درختان و قاچاق چوب روبرو هستند، معضلی که به دلایل خلاء های قانونی و نبود نظارت لازم و ایجاد ممنوعیت قطع درختان در اراضی جنگلی که محل فعالیت سوداگران چوب را از نقاط شمالی کشور تغییر داده هنوز مرتفع نشده است.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین اعلام کرد: “از ابتدای امسال تاکنون از سوی یگان حفاظت محیط زیست قزوین ۱۰ نفر در زمینه قطع درختان و قاچاق چوب و حمل بدون مجوز در استان شناسایی و دستگیر و در اختیار مراجع قضائی قرار گرفته اند که برخی مربوط به الموت بوده است”.
وی افزود: ” از ابتدای امسال تاکنون ۷۵ تن بار چوب قاچاق از سوی یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین شناسایی شده و پارسال نیز مجموع قاچاق چوب شناسایی شده در استان حدود ۸۰ تن بود که البته این آمار تفکیک شده نیست ولی بخشی از این آمار مربوط به الموت است”.
از سوی دیگر، چهار شکارچی که در سال جاری اقدام به شکار غیر مجاز و سپس آزار و اذیت یک قلاده خرس وحشی در روستای “ملونه” ارومیه کرده بودند، توسط شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری ارومیه به حبس، تبعید و خدمات محیط زیستی رایگان محکوم شدند.
در همین زمینه، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با اشاره به آغاز فعالیت بازگیرها به ویژه در شهرستان بوشهر گفت: “از شهریور ماه که فصل کوچ پرندگان به سواحل دریاچه ارومیه فرا می‌رسد این سود جویان متخلف وارد استان می‌شوند. اینان با شگردهای خاص پرندگانی را که در جزیره اشک به سرمی‌برند و در سواحل پرواز می‌کنند را زنده گیری کرده و به جنوب کشور برای قاچاق به کشورهای عربی ارسال می‌کنند”.وی با اشاره به اینکه ۱۲ مورد از این تخلفات در سالجاری ثبت شده‌است، افزود: “مناطق زیستگاهی سلماس، ارومیه، پلدشت و میاندوآب مناطقی بودند که این متخلفان در آنها اقدام به زنده گیری پرندگان شکاری کردند”.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در این زمینه بر این عقیده است که کمبود نیرو در این بخش وجود دارد و لازم است تا برای کاهش سختی کار محیط بانان نیروهای بیشتری به بخش جذب شوند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی همچنین عنوان کرد: “امسال میزان دستگیری شکارچیان غیرمجاز و کشفیات یگان حفاظت محیط زیست در استان، ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است”.
وی افزود: “۲۴۱ نفر شکارچی متخلف طی سالجاری در استان دستگیر شده که اتهام آنها، شکار انواع پرندگان، کل و بز بوده است”.
در گزارش دیگر؛ طی سال گذشته ۲۶ مورد تخلف شکار و صید غیرمجاز در شهرستان دامغان رخ داده و ۳۳ نفر در این راستا به مراجع قضایی شهرستان معرفی شدند.
همچنین رئیس اداره حفاظت محیط زیست اقلید از دستگیری ۶۰ نفر متخلف به جرم شکار و شروع به شکار توسط یگان اداره حفاظت محیط زیست این شهرستان در هشت ماهه سال جاری خبر داد.
در همین زمینه مدیر شیلات و آبزیان آذربایجان‌غربی با بیان اینکه در حال حاضر شاه میگوی دراز آب شیرین در دریاچه پشت سد ارس تنها منبع پرورش این آبزی در کشور، در معرض خطر انقراض قرار دارد، عنوان کرد: “صید غیرمجاز و کاهش ذخایر آن از مهمترین دلایل کاهش این آبزی ارزشمند و اقتصادی است”.
در خبری دیگر رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهاباد از بازداشت عوامل تخریب مراتع روستای خورخوره این شهرستان خبر داد و گفت: “پنج نفر از اهالی روستای خورخوره این شهرستان با استفاده از دو دستگاه تراکتور درحال تخریب مراتع این شهرستان بودند که با هوشیاری مأموران یگان حفاظت شناسایی، دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند”.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت هوای شهرهای دشتستان، قم، تهران، مشهد، اصفهان، اهواز و اراک به ترتیب با شاخص‌های ۱۰۱، ۱۰۳، ۱۰۹، ۱۲۷، ۱۳۲، ۱۴۱ و ۱۵۲ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) اعلام شد.
رئیس شورای اسلامی شهر اسلامشهر بر نیازمندی این شهر به چندین تابلوی پایش آلودگی هوا تاکید کرد و گفت: “بسیاری از خانواده ها غبار و آلودگی هوا را با مه صبحگاهی اشتباه می گیرند و روزانه با حضور در پارکها و فضای سبز اقدام به ورزش صبحگاهی می‌کنند، غافل از اینکه ورزش دراین هوا خطرناک است، در صورت وجود چندین تابلوی سنجش آلودگی هوا در نقاط پرتردد شهر، شهروندان در جریان وضعیت آلودگی هوا قرار گرفته و سلامتی شان کمتر به خطر می افتد”.
جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو می‌بایست مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
آتشی که در فقدان تجهیزات اطفای حریق حتی به مناطق حفاظت شده نیز گسترش پیدا کرده و فعالان زیست‌محیطی بارها از بی‌توجهی مقام‌های دولتی انتقاد کرده‌اند.
در این زمینه، معاون حسن روحانی و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: “امسال ۲۵ هزار هکتار از مراتع و جنگل‌های ایران در آتش سوخت”.
همچنین مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت: “مساحت آتش سوزی ۱۱ تا ۱۷ آبان ماه گذشته در بخشی از جنگل توسکستان گرگان حدود ۲۰۰ هکتار برآورد شده است”.
بحران پسماند
از گزارشاتی که در این راستا طی یک هفته گذشته منتشر شده می‌توان به بحران پسماند در روستای «قلعه چنان» در نزدیکی اهواز اشاره کرد. این روستا محلی برای تخلیه پسماند شهری و بیمارستانی شده است. روزانه صدها تن زباله در این محل که حدود ۴ هکتار وسعت دارد رها می‌شود.
در ماه‌های گذشته و با گسترش بیماری کرونا، تخلیه زباله‌های بیمارستانی در این مکان، خطری جدی برای شیوع گسترده‌تر این بیماری در منطقه محسوب می‌شود. در این میان رها کردن دام و احشام میان زباله‌ها به این بحران زیست محیطی دامن می‌زند.
همچنین وضعیت نامناسب سایت دفن زباله محمدآباد قزوین مشکلات متعددی را برای ساکنین روستای های آن این سایت ایجاد کرده است.
یکی از روستاییان ساکن در منطقه محمدآباد می‌گوید: “از ۹ سال قبل که سایت محمدآباددر این منطقه مستقر شده است، به عناوین مختلف ضررهنگفتی به کشاورزان ودامداران وارد شده است، پس از گذشت چند سال، برای جلوگیری از گسترش آلودگی، دور سایت فنس کشیدند این در صورتی است که به علت باد‌های روستای کهک، زباله‌های پلاستیکی به ۷۰۰ هکتار از زمین‌های ما، خسارت وارد کرده است و مزارع یونجه و ذرت، آلوده شده است”.
لازم به ذکر است؛ دفن و دفع غیراصولی و مازاد بر ظرفیت سایت لندفیل منطقه محمدآباد و جاری شدن، شیرآبه‌های زباله به زمین‌های کشاورزی اطراف، سفره‌های آب زیرزمینی دشت قزوین، که یکی از منابع اصلی تأمین آب استان محسوب می‌شود را در معرض آلودگی‌های جبران‌ناپذیر و خطرناک قرار داده است.
در خبری دیگر، سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج از پلمب ۱۰ مرکز غیرمجاز تفکیک زباله در کرج به دستور دستگاه قضایی خبر داد.
در همین زمینه نماینده مردم دورود و ازنا در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت پروژه فاضلاب شهر دورود گفت: “علیرغم گذشت ۱۷ سال از شروع این پروژه و ۱۷ سال کسر فاضلاب بها از مردم، فاضلاب وسط شهر رها شده و متاسفانه بحران زیست محیطی ایجاد شده است”.
همچنین رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کارون با اشاره به صدور حکم یک سال حبس برای شهردار سابق کوت عبدالله به دلیل تخلف در سکوی پسماند، گفت: در آلودگی هوای اهواز که اخیرا روی داده بود، سکوی پسماند کارون نیز به عنوان یکی از کانون‌ها شناسایی شده بود. این سکوی پسماند که دیوار به دیوار خانه‌های اهالی روستای قلعه چنعان است، آلودگی گسترده‌ای داشته و باعث آزار و ناراحتی مردم است.
در خبری دیگر رئیس جهاد کشاورزی آستانه اشرفیه، از پلمب یک کارگاه شن و ماسه و تولید آسفالت در منطقه کیسم بخش مرکزی این شهرستان خبر داد.
همچنین مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین گفت: “با پایش صنایع در نیمه اول امسال، ۳۳۳ فقره اخطاریه به واحدهای تولیدی استان به دلیل بی توجهی به ملاحظات زیست محیطی داده شد”.
وی افزود: “کارشناسان حفاظت محیط زیست قزوین امسال همچنین از ۱۷۰ مرکز درمانی، مطب و بیمارستان های استان در راستای بررسی مدیریت صحیح کنترل آلودگی و پسماند بازدید و نمونه برداری کردند و در این رابطه، هشت بیمارستان اخطار دریافت کردند که پنج بیمارستان به دلیل عدم توجه به اخطار به مراجع قضایی معرفی شدند”.
از دیگر اخبار محیطی زیستی این هفته می‌توان به کمبود محیط بان در دو شهرستان تایباد و باخرز اشاره کرد.
رئیس اداره حفاظت از محیط‌زیست تایباد و باخرز در این خصوص گفت: “۱۱۷ هزار هکتار عرصه طبیعی و ۴۹ هزار هکتار مناطق شکار ممنوع در دو شهرستان تایباد و باخرز تحت حفاظت این اداره تنها با دو نفر محیط‌بان محافظت می‌شود.”
وی افزود: هم اکنون به دلیل نبود محیط‌بان، مجبوریم از همیاران محیط زیست یاری بگیریم.
این شرایط در حالی است که طبق استاندارد‌ها باید به ازای هر یک هزار هکتار، یک محیط‌بان فعالیت کند که محیط‌زیست مدعی است در حال حاضر به ازای هر ۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار، یک محیط‌بان فعالیت می‌کند، ولی حتی این گفته محیط‌زیست هم رعایت نمی‌شود.
همچنین در گزارشی دیگر سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سقز از پلمب دو مرکز شرط بندی بر روی حیوانات در شهر صاحب خبر داد.
بدون نظر
نظر بگذارید